Nickerie.Net, dinsdag 30 mei 2006  

Adron heeft voldaan aan de opdrachten

Beta Debidien

NIEUW-NICKERIE - "Zoals bekend is de missie van Adron om aan rijstonderzoek, -ontwikkeling en toepassing te doen en daaruit een bijdrage te leveren aan het in stand houden en verbeteren van de rijstsector in Suriname. Ik en mijn medewerkers vinden dat we redelijk hebben voldaan aan de opdracht." Zo sprak ir. Kardie Kartosoewito, directeur van het Anne van Dijk Rijstonderzoekscentrum Nickerie (Adron) vorig week bij de viering van het twaalfjarig bestaan van dit onderzoekscentrum in Nickerie. Volgens hem is deze sector heel belangrijk voor ons allen. Hij verwees in dat kader naar voedselzekerheid, werkgelegenheid en deviezeninkomsten voor het land. De directeur vroeg zich af wat er met de sector zou gebeuren als het Adron niet was opgezet om onderzoek en ontwikkelingsactiviteiten in de rijstsector te ontplooien.

       Het Adron werd twaalf jaar geleden gesticht nadat de onderzoeksactiviteiten van de Stichting Machinale Landbouw (SML)waren komen weg te vallen. Er was toen behoefte om opnieuw te beginnen met het rijstonderzoek zegt Kartosoewito. De eerste vijf jaren na de oprichting met financiële ondersteuning van de Europese Unie, werden  meer besteed aan de fysieke opbouw van het centrum en aan de opbouw van de organisatie. "Dat wil niet zeggen dat er vanaf het begin geen onderzoek werd uitgevoerd; dat gebeurde zeer zeker wel en hierbij wil ik noemen het werk van de consultant in het kader van de technische bijstand van het EU-project en met de inzet van onze medewerkers." Daarna is tot de dag van vandaag gestadig gewerkt aan de uitbouw van de activiteiten van het centrum.

Sinds jaren kent het Adron vijf onderzoek- en ontwikkelingsprogramma's te weten: 
1. veredeling: het ontwikkelen van nieuwe rassen;
2. zaaizaadproductie voor zaaizaadboeren;
3. gewasmanagement, inhoudende grondbewerking, bemesting, onkruidbestrijding, IPM (Integrated Pest Management, de geïntegreerde bestrijding van plagen); 
4. post harvest: drogen en verwerking van de padie;
5. communicatie: bijzonder belangrijk omdat de resultaten de boeren moeten bereiken.Ook het uitvoeren van survey's en het verwerken van de gegevens behoren tot dit programma.

Resultaten van Adron
De ontwikkeling en doen toepassen van drie rijstlijnen Adron 111, 117 en 125. De directeur had graag deze lijnen willen vernoemen naar rijstrassen, maar vindt het echter beter te wachten op de wet Kwekersrecht,  die het ministerie momenteel bezig is te concipiëren. Volgens hem bestaat er geen verschil tussen de lijnen. Er zal bij de vernoeming van deze lijnen tot rassen geen fysieke verandering aan de planten aangebracht worden,  behalve de naam.

      Volgens de directeur zijn er personen die nog steeds zeggen, dat Adron na twaalf jaren nog geen ras heeft kunnen ontwikkelen. "Het kan zes tot acht jaren duren voordat door kruising een nieuw ras als resultaat wordt verkregen." De slaagkans is 1 op minstens 500.  Van kruising tot bruikbare lijn of ras zijn er vele stappen.

     Het programma van Adron omvat ook activiteiten voor het zuiver houden van een bestaand ras.  Gebeurt dat niet, dan gaat een ras na een paar jaren degenereren waardoor het vatbaar wordt voor ziekten en lage opbrengsten levert. Het omvat ook de productie van breeder seed of kwekerszaad.

      Het bereiken van een ras als resultaat is belangrijk,  maar dit is nog niet alles, zegt Kartosoewito. De nieuwe lijn moet verder worden vermenigvuldigd  om als zaaizaad gebruikt te kunnen worden. De stappen zijn als volgt: uit kwekerszaad wordt elitezaad geproduceerd. De volgende stap is het originele zaad en dit wordt geleverd aan de zaaizaadboeren om het eerste nabouwzaad te kunnen produceren.

     Momenteel is op het veld bij een groot bedrijf een areaal van 27 hectare aan origineel zaad uitgezet, dat straks bestemd zal worden voor de productie van ongeveer 600 hectare aan eerste nabouw voor de inzaai van mei 2006. Deze productie zal uitgevoerd worden door vier grote bedrijven en dertig kleine boeren. Het zaad dat zij produceren  zal bestemd zijn voor de inzaai van november 2006.  Daarmee kan 18.000 hectare met goed zaaizaad worden ingezaaid.

      De ontwikkelde lijnen hebben een korte cyclus van 100 of 110 dagen, terwijl, die van vroeger een groeiduur hebben van 118 dagen. Op grond hiervan moeten dus nieuwe bemestingsystemen ontwikkeld worden, wat ook is gelukt, zegt Kartowisoewito. In plaats van in drie, worden nu in twee splits ureum toegediend.

     Er wordt ook gewerkt aan de toepassing van andere meststoffen en zelfs het gebruik van stro en kaf. Het is noodzakelijk om de kosten van bemesting te reduceren, omdat deze nu de hoogste kosten met zich meebrengen.  Adron test ook nieuwe chemisch middelen, die worden binnengebracht door input leveranciers. De kosten van grondbewerking zijn de laatste tijd door de gestegen brandstofprijs ook toegenomen, vandaar dat het onderzoekscentrum ook werkt aan minimale grondbewerking door het aantal bewerkingen met een of  twee gangen te verminderen.  Een klein aantal boeren maakt  hiervan al gebruik.

       Het onderhoud van de natte infrastructuur is nog steeds een probleem, terwijl dit een belangrijke factor is voor het verminderen  van de kosten en voor het behalen van goede opbrengsten. De Adron-directeur wijst op de verstopte leidingen, waardoor velden moeilijk kunnen worden drooggelegd dan wel bevloeid. In de achterliggende  periode heeft het onderzoekscentrum een goedkoop systeem ontwikkeld om waterwegen te onderhouden,  door middel van het gebruik van glyfosaat. Dit systeem wordt nu door nagenoeg alle boeren toegepast om hun kavelsloten te onderhouden.

      Kartosoewito vindt het jammer dat juist LVV weinig gebruik maakt van dit systeem.Voor het onderhoud van de primaire leidingen, waar de overheid voor verantwoordelijk is, wordt dit systeem weinig toegepast en als dan het onderhoud met machines niet op tijd kan gebeuren, dan is het gevolg verstopte leidingen,  met alle gevolgen van dien. “De resultaten van ons werk zijn bestemd voor de boeren en verwerkers. Het is daarom belangrijk dat wij ook werken aan de verspreiding van informatie naar hen toe. Dit gebeurt via radio en tv programma's, maar ook via het verstrekken van brochures en opzetten van demonstratievelden.”

Verminderde export

Het ingezaaide areaal is op hetzelfde niveau van rond de 40.000 hectare per jaar gebleven, terwijl de exporten juist afnemen. "We merken wel dat er een stijging is van de gemiddelde productie per hectare van rond 4 ton naar rond de 4,3 ton per hectare. De afname van de geregistreerde exporten ontstaat vermoedelijk door de illegale uitvoer en dat heeft gevolgen voor Adron, omdat het onderzoekscentrum bij legaal geëxporteerde rijst een bijdrage van  9 Surinaamse dollar per ton krijgt van de sector. Makkelijk zou nu kunnen worden geconcludeerd dat er geen vooruitgang is in de sector, ondanks de hulp van de EU en van de overheid.

      De effecten van het werk van Adron zouden groter zijn als andere factoren optimaal zijn. Het inadequate onderhoud van de infrastructuur, het niet op tijd kunnen beschikken over ureum, het op basis van kwaliteit opkopen van padie, de lage wereldmarktprijs van rijst en nog enkele andere factoren zijn zaken die Kartosoewito  aanhaalt. “In elk geval is de productiepotentie van onze lijnen hoog: circa zeven ton per hectare,  en het moet toch mogelijk zijn om een gemiddelde voor het hele district van vijf ton per hectare te halen.

      Het is bekend dat een aantal kleine en grote boeren zes ton per hectare halen; dat wil zeggen dat er nog steeds boeren zijn met een opbrengst van minder dan vier ton. Het verschil is te groot en wij moeten allen eraan werken om deze gap te verkleinen.Toch zouden wij van Adron ons kunnen afvragen of het niet beter is meer aandacht te schenken aan de winstgevendheid, dus meer  profit oriented zijn dan yield oriented.

      Adron werkt ook aan de verlaging van de productiekosten, waardoor de kostprijs omlaag gebracht kan worden. “Met profit oriented wordt bedoeld een doel te stellen: bijvoorbeeld een winst van 200 Surinaamse dollar per hectare met een productie van zes of vier ton per ha. Als je uit drop seed of ratoon cropping drie ton per hectare binnen kan halen en de boer hoeft in dit geval geen grondbewerking te doen, dan zou het best kunnen dat men toch een winst haalt van 200 Surinaamse dollar of meer per hectare. En in dit geval hoeft men niet bang te zijn voor rijsttekorten in Suriname, omdat een productie van drie ton per hectare voldoende is om in onze eigen behoefte te voorzien.”

Financiering
Het rijstonderzoekscentrum krijgt ondersteuning van de sector uit het zogenaamde keurloon bij exporten ad 9 Surinaamse dollar per ton geëxporteerd rijstproduct. Maar deze bijdrage is niet voldoende, vandaar dat ook subsidie van de overheid noodzakelijk is. De procedure om subsidie te verkrijgen, is naar de mening van de directeur echter te omslachtig. Behalve dat het bedrag niet voldoende is uitbreidings- of vervangingsinvesteringen te doen,  komt het heel vaak voor dat de middelen pas in de laatste week van het kwartaal ontvangen worden. Wat de huidige behoefte van het Adron betreft, is dat op jaarbasis ongeveer een miljoen Surinaamse dollar.

     In de periode van twaalf jaar bedroegen de uitgaven van het Adron ongeveer twee miljoen US dollar. Kartosoewito stelt dat onderzoek in principe zichzelf betaalt, althans macro-economisch bekeken. Het rendement van Adron 125 is ten opzichte van de andere lijnen 10 procent hoger, dat wil zeggen er wordt 10 procent meer export-, cargo- of semi-super witte rijst uit deze lijn verkregen.

      Gezien de belangstelling voor Adron 125, nu reeds is ongeveer 7000 hectare hiermee ingezaaid, is de verwachting voor het hele jaar 2006 dat minstens 15.000 hectare met Adron 125 ingezaaid zal worden. De extra cargo of semi-super hieruit is ongeveer 6000 ton en de meerwaarde is ongeveer 1, 5 miljoen Surinaamse dollar.    

      Alleen al met het resultaat van de uitlevering van Adron 125 zullen de kosten van het centrum zijn
terugverdiend. Al met al heeft rijstonderzoek een hoog economisch rendement en het is zeker de kosten waard om verder te gaan, los van de behoefte aan verbeteringen in de sector.

   "Wij van Adron willen blijven meewerken om de sector te ondersteunen. Doch helaas zijn er beperkingen, die opgelost moeten worden. Hiertoe behoort  het tekort aan midden en hoger kader. Momenteel zijn wij bezig om deskundigen uit het buitenland binnen te halen, omdat die in Suriname niet te vinden zijn. In dit kader verstrekken we ook beurzen aan Nickerianen, die landbouw willen studeren.We hebben momenteel een Nickeriaan op de Anton de Kom Universiteit en een op het Natin, die met een kleine ondersteuning van Adron studeren. Dan is er het tekort aan land om onze onderzoeksactiviteiten te kunnen uitbreiden en ook om origineel zaad te kunnen verbouwen.”

       De directeur hoopt straks een stukje land op het oude SML-areaal te krijgen. Er moet duidelijk een ander beleid komen met betrekking tot het verstrekken van subsidie aan het Adron. Het onderzoekscentrum heeft nog steeds geen titel op de grond waarop het nu werkt.  De directeur heeft minister Kermechand Raghoebarsing van Landbouw Veeteelt en Visserij gevraagd, zijn invloed aan te wenden om de uitreiking te bespoedigen. "Met de grondtitel kunnen we de bank vragen om ons te helpen om meer ruimte te geven om late overmaking van de subsidie te kunnen overbruggen", zei Kartosoewito.-. 

WWW.NICKERIE.NET

E-mail: info@nickerie.net

Copyright © 2006. All rights reserved.

Designed by Galactica's Graphics