Nickerie.Net, maandag 08 januari 2007

Insect als remedie tegen voedselschaarste in de wereld

Jeroen den Blijker

Wageningen (NL) - Het is even wennen, maar op de juiste wijze bereid, zijn veel insecten goed te eten, meent hoogleraar Arnold van Huis. En belangrijker: een alternatief voor het wereldvoedselprobleem. Kijk, dit zijn ze, zegt Van Huis, die hoogleraar entomologie (insectenkunde) is aan de Wageningen Universiteit. Op tafel legt hij een sigarendoosje met daarin gedroogde mopanerupsen. Moeilijk voor te stellen dat deze rupsen, elk een paar centimeter groot, eetbaar zijn. Maar, vertelt Van Huis enthousiast: „Je moet ze wellen, een uitje, wat tomaat erbij: dat is goed te eten. In heel zuidelijk Afrika koop je deze gedroogde rupsen in grote zakken tegelijk. Zo populair is dit eten.’’

Een zwerm sprinkhanen, nu nog een plaag, straks wellicht een maaltijd.

„In de tropen is het eten van insecten sowieso heel gewoon. In Thailand heb je supermarkten die vol liggen met eetbare insecten.” Te r - mieten, mieren, wantsen, sprinkhanen, bijenpoppen: als je weet hoe je ze moet klaarmaken, is het goed te doen. „In China zijn zelfs fabrieken waar eetbare schorpioenen worden geweekt.”

’Bereiden van maaltje schorpioenen is geen klus voor beginners’

Al is het bereiden van schorpioenen geen beginnersklus, onderstreept Van Huis. „Een paar jaar geleden was ik te gast in een tv-programma. Een restaurant zou voor de uitzending schorpioen klaarmaken. Daarvoor knipten ze de staart van het beestje, terwijl de gifklier niet in de staart maar in het lichaam zit. Drie restaurant-medewerkers, die de beestjes proefden, moesten worden afgevoerd naar het ziekenhuis.’’.

Zelf kwam hij tijdens een studiereis in 1996 tot de ontdekking dat het eten van insecten helemaal niets bijzonders is in de tropen. „De mensen in Afrika praatten er niet uit zichzelf over, uit vrees dat wij blanken hen als achterlijk beschouwen. Maar het hoort gewoon bij hun eetcultuur. Als ik dat onderwerp dan toch aansneed, was het al snel: ’Ja, wij halen graag een maaltje in het wild.” Het was een openbaring voor Van Huis, die sindsdien geldt als een propagandist van ’het andere eten’. Of moeten we zeggen: het betere eten? Want als iedere westerling het karbonaadje zou laten staan en zou overstappen op sprinkhaan, wants of meelworm, is het wereldvoedselprobleem meteen een stuk eenvoudiger. „Die meelwormen kun je kopen in de betere hengelsportzaak en in een quiche verwerken: dan zijn ze ook wat minder herkenbaar.” „Insecten doen qua voedingswaarde niet onder voor kip, varkens- of rundvlees. Insecten bestaan voor dertig à zeventig procent uit eiwitten, zitten vol vitaminen en sporenelementen (bijvoorbeeld ijzer, red.)”

En, onderstreept de hoogleraar: een insect heeft veel minder nodig om tot volle wasdom te komen. „De conversiefactor is heel gunstig: voor een kilo insect heb je twee tot drie kilo graan nodig. Voor kip is dat drie à vier kilo, voor een koe is dat zelfs tien kilo graan.” „Voor de productie van rundvlees moet je bovendien veel grond reserveren. In de VS is dat per inwoner een halve hectare.

Als de Chinezen zich westerse consumptiepatronen gaan aanmeten – nu nog twintig kilo vlees per persoon, straks maar liefst tachtig kilo per jaar – dan worden de milieuproblemen alleen maar groter. En hoe slecht het is gesteld met een andere belangrijke eiwitbron, vis, weten we ook allemaal.”

Toegegeven, voor veel westerlingen is het even slikken, insecten eten. Maar dat zit vooral tussen de oren, meent Van Huis. „Ik ben afgelopen jaar in Kazachstan geweest en kreeg daar schapenogen te eten. En garnalen eten we toch ook?”

Het is maar net wat je gewend bent. Voor de beginnende insecteneter is een knapperig gefrituurde sprinkhaan best aan te raden, denkt Van Huis. „Naast de vleugels moet je wel de achterste poten er afhalen, want daaraan zitten weerhaakjes. Met de kop hebben veel mensen ook een probleem, die kun je er ook afhalen. Maar als je ze dan door een beslagje haalt en knapperig frituurt: heel lekker.”

Insecten al in voeding

De angst voor negatieve reacties van het publiek weerhoudt veel voedselproducenten van het gebruik van insecten. Er zijn Van Huis wel een paar succesvolle toepassingen bekend. „De kleurstof E120, karmijnrood, is verwerkt in campari en Smarties, maar ook in bijvoorbeeld insectenlolly’s. Het is niets anders dan gemalen schildluis.

En in de Mexicaanse drank mescal zit de larve van de agaves nuitkever. ” Verder zijn er voedingssupplementen op de markt met ecdysteron (hormoon) van insecten, ter versterking van spieren en uithoudingsvermogen.

De acceptatie groeit

Wereldwijd zijn zo’n 1400 insectensoorten bekend als eetbaar. Maar het aantal insecten is veel groter: naar schatting zo’n 50 miljoen, waarvan er ongeveer 1 miljoen zijn beschreven. De acceptatie van het eten van insecten groeit: wie googelt op ’insecten eten’ stuit niet alleen op een restaurant dat insecten bereidt, maar ook op recepten en bestelmogelijkheden.

Verder neemt de consumptie van insecten in het westen toe, onder andere door nieuwe kookculturen.

Van Huis: „Tien jaar geleden, toen wij begonnen met lezingen over insect en maatschappij, was de mediabelangstelling voor insecteneten ook overdonderend. Nu is dat allemaal veel normaler.”

WWW.NICKERIE.NET

E-mail: info@nickerie.net

Copyright © 2007. All rights reserved.

Designed by Galactica's Graphics