Nickerie.Net, maandag 02 juni 2008

ROGB verkwanselt de Brownsberg

Parbode (Armand Snijders,  Wednesday 28 May 2008)

Paramaribo - In het artikel ‘Het topje van de goudberg’ in het augustusnummer van Parbode werd een boekje open gedaan over de illegale activiteiten binnen de grenzen van het Brownsberg Natuurpark, dat wordt beheerd door de Stichting Natuurbehoud Suriname (Stinasu), dat weer valt onder het ministerie van ROGB. Tussen de 1.000 en 2.000 hectare van het natuurgebied zou door illegale goudzoekers al zijn verwoest. Controle van hogerhand was afwezig, niet in de laatste plaats omdat de goudzoekers en hun handlangers zwaar waren bewapend en geen pottenkijkers in hun nabijheid duldden. Betrokken instanties weigerden een reactie te geven. Zo zwegen Conservation International, Stinasu, Suralco, Iamgold en de ministeries van Natuurlijke Hulpbronnen en Ruimtelijke Ordening, Grond en Bosbeheer (ROGB) in alle talen. Maar het artikel sloeg in als een bom. En had wat onmogelijk werd geacht tot gevolg. Iedereen sprak er schande van en de politiek ging zich ermee bemoeien. Op 19 september trok een indrukwekkende groep militairen en politiemannen naar het gebied en wist binnen drie dagen 44 illegale goudzoekers op te pakken, tal van velden te ontruimen en kampen en materieel onklaar te maken. Uit de verslagen van Erlan Sleur, die destijds als PR-manager van Stinasu tijdens de zogeheten Operatie Clean Sweep voor logistieke ondersteuning zorgde, keerden leger en politie op 5 oktober terug. In de dagen die volgden werden de restanten van de kampen vernietigd en het zware materiaal weggehaald. Voor die laatste actie werd een ponton ingezet van ondernemer Orlando Lee On, directeur van Brokopondo Watra Wood International NV. Pikant detail: volgens Sleur zijn diezelfde machines in het verleden door Lee On tegen betaling van 5.000 srd per trip naar de goudzoekersvelden vervoerd.

Concessie

Opmerkelijk is de rol van Ronnie Brunswijk. In de weken dat de autoriteiten de berg schoonveegden, gebeurde er namelijk iets vreemds. Hij vroeg op 26 september een concessie van 200 hectare aan om in de nabijheid van de Witi-kreek naar goud te mogen zoeken. Een normaal mens moet maanden, zo niet jaren wachten tot zijn aanvraag door de ambtelijke en politieke molens gaat en er een beslissing valt, Brunswijk ontving zijn beschikking al op 22 oktober, dus nog geen vier weken later. Bovendien in een gebied dat in 2002 al is toegevoegd aan het Brownsberg Natuurpark. Bij de actie van de autoriteiten in september werden grote delen van zijn kampen in brand gestoken. De machines konden niet worden verwijderd omdat deze onklaar waren gemaakt. Dat bevestigt volgens Sleur het vermoeden dat de goudzoekers vooraf waren getipt. Een maand later werden in opdracht van de procureur-generaal de machines alsnog uit het gebied gehaald. Opmerkelijk genoeg wist Brunswijk het binnen een maand klaar te spelen de in beslaggenomen apparatuur weer terug naar de Brownsberg te vervoeren en operationeel te maken. Dat ging, zo melden bronnen aan Parbode, zelfs president Ronald Venetiaan te ver. Hij riep de justitietop op het matje en vroeg om tekst en uitleg. Zijn opdracht om de zaken terug te draaien, werd echter genegeerd. Wat daarbij een rol speelde was de vraag of de aan hem in rap tempo uitgegeven concessie wel of niet rechtmatig was. Uit de verslagen van Sleur, die inmiddels zijn baan bij de Stinasu heeft opgezegd en aan de slag is gegaan bij het Nationaal Instituut voor Milieuonderzoek in Suriname (Nimos), blijkt dat tijdens het derde deel van de Operatie Clean Sweep, van 31 oktober tot en met 4 november, Brunswijk niet gecharmeerd was van de actie, en vooral niet van de rol van Sleur. De parlementariër kwam persoonlijk met een helikopter om zijn enkele dagen eerder afgegeven vergunning te tonen. Na zijn vertrek werd Sleur volgens eigen zeggen dreigend toegesproken door de rechterhand van Brunswijk in dat gebied, een zekere Leo. Die maakt hem duidelijk dat hij ‘niet met Brunswijk moet spotten’. Brunswijk diende kort daarna een officiële aanklacht in tegen Sleur wegens vernieling van zijn materialen, maar deze zaak werd uiteindelijk geseponeerd.

Opnieuw

Om te zien of de Operatie Clean Sweep een blijvend effect heeft gehad, trok Parbode met Sleur opnieuw naar de Brownsberg. Geen eenvoudige opgave, want met uitzondering van de zeer welwillende politie van Brokopondo, weigerde menigeen om medewerking te verlenen. De jachtopziener haakte ondanks toezeggingen plotseling af, de meeste bootsmannen voelden er weinig voor om uit te varen. Tegelijkertijd weigerden de Stinasu-medewerkers op de berg hun oogkleppen af te doen en informatie te verschaffen. Bovendien wordt de omgeving van Witikreek nog altijd angstvallig afgeschermd door zwaarbewapende ‘veiligheidsmensen’ in dienst van goudzoekers. Want die zijn daar nog volop actief, zo weten omwonenden te vertellen. Elders op de berg blijkt de rust, in vergelijking met enkele maanden geleden, redelijk te zijn weergekeerd. Wel stuitten we, niet ver van de Irene-vallen, op kampen en open plekken in het bos, waar volgens Sleur, afgaande op de materialen die er nog liggen, recentelijk nog activiteiten hebben plaatsgevonden. Materialen die ter plekke door hem onbruikbaar worden gemaakt. “Maar vooralsnog lijkt het mee te vallen”, concludeert Sleur. De vraag is hoe lang dat zo blijft, zeker zolang er door de autoriteiten niet stelselmatig controles worden uitgevoerd. Bovendien zijn de sancties tegen hen die zich schuldig maken aan illegale activiteiten, te verwaarlozen. Sommige Surinaamse arrestanten zijn enkele dagen na hun aanhouding op borgtocht (zo’n 30.000 srd) vrijgelaten. Of ze zich ooit tegenover de rechter moeten verantwoorden, is onduidelijk. Bij het Openbaar Ministerie wil of kon niemand daar helderheid over verschaffen. De destijds opgepakte Brazilianen die zonder geldige papieren in ons land verbleven, zijn over de grens gezet. Maar die zullen niet schromen om weer heimelijk Suriname binnen te glippen, want goud heeft op de mens een aantrekkingskracht zoals honing op de bijen. En dat maakt de toekomst van Brownsberg en het hele ecosysteem in die regio uitermate onzeker en fragiel.

TEKST: Armand Snijders

BEELD: Horacio Stjeward, Armand Snijders

WWW.NICKERIE.NET

E-mail: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics