Nickerie.Net, dinsdag 01 juli 2008

Interview Joseph Stiglitz door S. Ramdharie

Econoom Joseph Stiglitz: ‘Oorlog Irak gaat 3.000 miljard kosten’

Incompetentie en zelfmisleiding zijn de oorzaken voor de torenhoge kosten van ‘Irak ’.

AMSTERDAM -  Joseph Stiglitz, Nobelprijswinnaar en oud-economisch adviseur van president Bill Clinton, komt uit Gary, Indiana. ‘Het lijkt op een oorlogszone, op een Derde Wereldland. Fabrieken en winkels sluiten, de werkloosheid is torenhoog. De burgemeester zei laatst tegen mij: ‘We krijgen geen cent van Washington.’ Wat dit alles met de Irakoorlog van doen heeft? Alles, betoogt Stiglitz (65) die met co-auteur en Harvard- econoom Linda Bilmes heeft berekend dat Amerika’s kostbaarste oorlog sinds 1945 de VS tot 2017 maar liefst 3000 miljard dollar gaat kosten. Ofwel, zoals hun nu in Nederland verschenen boek pakkend heet: De oorlog van $3 biljoen (Het Spectrum).

Joseph Stiglitz, Nobelprijswinnaar en oud-economisch adviseur van president Bill Clinton

Stiglitz: ‘We spenderen 12 miljard dollar per maand aan de oorlog, maar er is geen geld voor aanpak van de economische crises in de VS. Of voor een betere gezondheidszorg voor kinderen. De mensen zien dat door het hoge begrotingstekort, deels een gevolg van de oorlog, geen ruimte is om de problemen in eigen land op te lossen.’ ‘De eerste oorlog die met de creditcard is betaald’, zo noemt Stiglitz de Irakcampagne. In de afgelopen acht jaar steeg Amerika’s nationale schuld van 5,7 naar 9 biljoen dollar en de ruim 845 miljard dollar die tot nu toe aan Irak en Afghanistan is uitgegeven, is hier in belangrijke mate debet aan.

Dit astronomische bedrag staat in schril contrast tot de 50 tot 60 miljard dollar die vlak voor de invasie in het Witte Huis werd genoemd. Toen Larry Lindsey, toenmalig economisch adviseur van president Bush, indertijd voorzichtig opperde dat de kosten wel eens konden oplopen tot 100 of 200 miljard, noemde minister van Defensie Rumsfeld dat meteen ‘flauwekul’.  Lindsey moest zijn openheid later bekopen met ontslag.

‘Nu blijkt’, aldus de hoogleraar, ‘dat de officiële schatting van 50 tot 60 miljard een onverantwoordelijke schatting was.’ Hoe kon het gebeuren dat het Witte Huis de oorlogskosten zo onderschatte? Vooral gezien de ervaring van de VS met eerdere oorlogen. De kosten van de militaire operaties in Irak zijn nu al meer dan tijdens de 12-jarige Vietnamoorlog en zelfs het dubbele van de 3-jarige Koreaoorlog.

Amerika’s kostbaarste oorlog, de Tweede Wereldoorlog, komt in dollars van 2007 uit op rond de 5 biljoen. Stiglitz, hoogleraar aan de Columbia Universiteit in New York, noemt incompetentie en zelfmisleiding als voornaamste oorzaken voor de financiële miskleun. Stiglitz: ‘Als de regering- Bush eerlijk was geweest tegenover het Amerikaanse volk, dan Amerikaanse volk, dan hadden ze gezegd: dit wordt geen goedkope oorlog, maar het is waard.

‘In plaats daarvan werd geprobeerd de Amerikanen wijs te maken dat de oorlog snel en voor bijna voor niets gevoerd kon worden. Het probleem van de kosten werd gebagatelliseerd. Ze maakten zich wijs dat de oorlog kort zou zijn en de wederopbouw makkelijk en niet veel geld zou gaan kosten.’ De kracht van het boek is dat beide economen laten zien dat de echte kosten van oorlog niet alleen een optelsom zijn van schade aan het materieel, eten voor de soldaten en de bouw van militaire bases in den vreemde.

Zo zijn de ‘verborgen’ kosten van de Irakoorlog, die vele malen groter dan de kosten voor de militaire operaties, op termijn enorm. Verwacht wordt dat Washington tot 2047 alleen al 629 miljard dollar kwijt zal zijn aan invaliditeitsuitkeringen en gezondheidszorg voor Irakveteranen. Door de verbeterde gezondheidszorg en betere bescherming hebben soldaten nu een grotere kans om het slagveld te overleven, zij het vaak met gruwelijke verwondingen. Op elke gesneuvelde in Irak en Afghanistan, zijn er 15 gewonden. Dit is het hoogste aantal ooit in de oorlogsgeschiedenis van de VS. Zo’n 67 duizend soldaten zijn in beide oorlogen gewond of ziek geworden.

Stiglitz: ‘De eerste Golfoorlog duurde op de grond maar honderd uur. Maar de regering betaalt nu jaarlijks nog steeds 4,3 miljard dollar aan de verzorging van invalide en gewonde veteranen. Verwacht wordt dat 40 procent van de Irakveteranen straks ook in deze categorie zal vallen. Eenderde zal last hebben van posttraumatische stress of een hersenbeschadiging hebben opgelopen.’

Zelfs als Barack Obama wint en vasthoudt aan zijn voornemen om het grootste deel van de troepenmacht in 16 maanden terug te trekken, betoogt de econoom, zullen de Amerikanen nog tot in lengte van jaren moeten betalen voor ‘Irak’.

Stiglitz: ‘Het vredesdividend zal niet echt zo groot zijn als mensen verwachten. Aan die 629 miljard dollar voor invalide soldaten valt niet te ontkomen. ‘En het moderniseren van het leger en de rente op de leningen die we hebben gesloten om de oorlog te betalen, gaat ons honderden miljarden dollars kosten. We zullen nog lang gaan moeten betalen voor deze erfenis.’

WWW.NICKERIE.NET

E-mail: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics