Nickerie.Net, dinsdag 01 juli 2008

Tijden van goedkope olie keren niet meer terug

Opnieuw record: 143 dollar per vat  <> Voorspellen olieprijs lastig <>  Maar een forse daling lijkt de komende jaren uitgesloten <> ‘Speculanten’ niet schuldig.

door B. van de Weijer (Volkskrant)

AMSTERDAM - Vakantiegangers die hoop koesteren dat de brandstofprijzen kort voor het vakantieseizoen zullen inzakken, moeten misschien overwegen dit jaar iets minder ver van huis te gaan.Want olie wordt voorlopig niet goedkoper. Met ‘voorlopig’ worden de komende jaren bedoeld, verduidelijkte topman Tony Hayward van BP maandag. Hayward was een van de sprekers op het World Petroleum Congress in Madrid, een vierdaagse bijeenkomst van oliemaatschappijen, politici en OPEC-ministers.

Oliewinning in Baku (Azerbeidzjan) heeft zijn sporen nagelaten (foto boven). De omgeving is zwaar vervuild. Bewoners zijn niet van plan er iets aan te doen. Volgens hen is de rommel een erfenis van de oude Sovjetunie. Sommigen weten er bruikbare spullen uit te halen, waar zij nog wat aan kunnen verdienen (linksonder). Er is zelfs sprake van toerisme in de regio (rechtsonder). Foto’s N. Hannes.

Op een herhaling van het scenario in de jaren zeventig, toen een periode van records werd gevolgd door een instorting van de olieprijs, hoeft niemand te rekenen. Hayward: ‘Na de eerste oliecrisis werden nieuwe velden in de Noordzee en Alaska ontdekt, waardoor er olie in overvloed was.’ Dat zal nu niet meer gebeuren. Er is genoeg voor tientallen jaren, maar alle makkelijk winbare olie is inmiddels in productie. Nieuwe oliemeren die onlangs zijn ontdekt voor de kust van Brazilië, zijn veel lastiger en duurder te exploiteren. Bovendien gaat het nog wel even duren voor deze velden in productie komen.

In de tussentijd groeit de vraag en is de productie van OPEC-landen – goed voor 36 procent van de wereldwijde oliebehoefte – zelfs afgenomen: het afgelopen jaar met 350 duizend vaten per dag. Er zijn meer ontwikkelingen die een snelle prijsdaling onwaarschijnlijk maken: de hoge prijzen zijn niet de schuld van speculanten, zoals onder anderen koning Abdullah van Saoedi-Arabië beweert. Tot die ‘speculanten’ behoren pensioenfondsen, die de afgelopen jaren veel geld in olie staken, omdat dankzij snelle prijsstijgingen flinke rendementen werden behaald. Maar zowel Hayward als zijn Nederlandse collega Jeroen van der Veer van Shell benadrukken dat speculatie nauwelijks een rol speelt. Wel liggen volgens Van der Veer ‘psychologische redenen’ ten grondslag aan de prijsexplosie, al is dat vooral ‘een anticipatie op toekomstige spanningen tussen vraag en aanbod’.

Voor consumenten en het bedrijfsleven is het – opmerkelijk genoeg – spijtig dat speculatie geen rol speelt: er is nu geen luchtbel die elk moment kan leeglopen. De olieprijs zal om al deze redenen voorlopig niet dalen. Dat bleek maandag opnieuw uit het record van ruim 143 dollar per vat. De voorspelling van zakenbank Goldman Sachs dat een vat mogelijk nog dit jaar 200 dollar zal kosten, wordt door de recente stijgingen – bijna 40 procent erbij in drie maanden tijd – steeds realistischer. Zelfs de prognose van het Russische staatsbedrijf Gazprom (250 dollar) oogt ineens niet meer zo mal.

Niettemin blijkt keer op keer dat de olieprijs zich nauwelijks laat voorspellen. Uit een studie door consultancybureau Roland Berger bleek vorig jaar dat een gerespecteerd orgaan als het Internationaal Energie Agentschap er de afgelopen zeven jaar gemiddeld maar liefst 27 procent naast zat, met uitschieters tot 50 procent. Zelfs oliehandelaren in New York bakken er niets van: tussen 2003 en 2006 taxeerden zij de prijs 29 procent te hoog of te laag.

Alleen de OPEC blijkt goed te kunnen voorspellen. Rusland, Mexico en Saoedi-Arabië zaten er de afgelopen jaren slechts 7 procent naast – als 2001, het jaar van de aanslagen op het WTC, niet wordt meegerekend. Dus de uitlating, vorige week, van OPEC-voorzitter Chakib Khelil, dat de olieprijs de komende maanden kan stijgen tot 150 à 170 dollar, om daarna licht te dalen, zou wel eens realiteit kunnen worden. Helaas komt Khelil uit Algerije, het enige OPEC-land dat er met zijn voorspellingen meestal fors naast zit. Daarmee moet de prognose van Khelil misschien ook maar met een korreltje zout genomen worden. Dat biedt vakantiegangers een sprankje hoop.

WWW.NICKERIE.NET

E-mail: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics