Nickerie.Net, vrijdag 04 juli 2008

Proces Decembermoorden hervat

Henk Hendriks, 03-07-2008

Paramaribo - Twee militairen en twee burgers verschijnen vandaag voor de Surinaamse Krijgsraad in het zogeheten 8 decemberproces. Dat proces ging op 30 november vorig jaar van start met voorbereidende verweren. De vier worden beschuldigd van moord of medeplichtigheid aan moord op vijftien vooraanstaande burgers op 8 december 1982 in Fort Zeelandia. Hoofdverdachte Desi Bouterse is nog niet aan de beurt. Hoeveel getuigen er vandaag voorkomen is zelfs voor het Openbaar Ministerie nog onduidelijk.

Een van de vier verdachten is Dick de Bie, destijds hoofd van de Nationale Voorlichtingsdienst. De Bie houdt vol dat hij er niets mee te maken had. "Zeven jaar heb ik met de status als verdachte rondgelopen. Naar mijn mening ten onrechte omdat ik niets te maken heb hiermee."

Dick de Bie werd op 8 december gesignaleerd in Fort Zeelandia. Hij was verantwoordelijk voor de tv-registratie van de persverklaring waarin wordt gezegd dat de vijftien verdachten "op de vlucht zijn neergeschoten". De andere burger die terecht staat, Iwan Krolis, behoorde tot de politieke kring van de Nationale Militaire Raad. Het is niet waarschijnlijk dat de Bie en Krolis over wapens beschikten.

Getuigen

De twee militairen die vandaag voor de Surinaamse Krijgsraad verschijnen zijn Etienne Boerenveen en Arty Gorré. Er zijn tientallen getuigen opgeroepen, maar het is nu al duidelijk dat ze niet allemaal zullen komen. Een deel is onvindbaar of 'uitlandig'. Geen enkele getuige schijnt trouwens expliciet te hebben verklaard wie de fatale schoten hebben gelost. Altijd is er richting voormalig legerleider Desi Bouterse gekeken, de hoofdverdachte in het proces over de decembermoorden. Bouterse, die consequent weigert te verschijnen in de rechtszaal, ziet dit als een politiek proces. Directe betrokkenheid bij de moorden heeft hij stelselmatig ontkend.

Hoofdverdachte Desi Bouterse

Minstens twee getuigen hebben verklaard dat Bouterse in de nacht van 7 op 8 december in Fort Zeelandia was. Van de inmiddels overleden Fred Derby staat de verklaring op band. Eddie Daal kan zelf ooggetuigenverslag doen.

Bouterse zelf houdt zichzelf alleen politiek verantwoordelijk. Dat deed hij misschien ook met het oog op de voorbereidende verweren. Als politicus zou hij voor de kantonrechter moeten verschijnen en niet voor de Krijgsraad. Maar de rechter trapte daar niet in.

Nu is het de vraag of hij met die royale erkenning van de politieke verantwoordelijkheid zijn eigen graf heeft gegraven. Want de vraag doet zich voor of er misschien een andere macht was die de regie had over de slachting in Fort Zeelandia. In maart 2007 deed Bouterse in het openbaar de suggestie dat hij slechts opdrachten uitvoerde. "Ik geloofde dat verhaal van die schoten niet. Wat wij moesten voorlezen, we hebben het ook gedaan. Maar toch vraag ik aan de bevoegde autoriteiten om een onderzoek in te stellen",zei Bouterse.

Cruciale rol

Twee militairen die in het decemberdrama een minstens zo cruciale rol hebben gespeeld, zijn Roy Horb en Paul Bagwhandas. Zij zouden ongetwijfeld op de verdachtenlijst hebben gestaan, maar beiden zijn inmiddels overleden. Als Bouterse kan aantonen dat alle beslissingen door dat tweetal zijn genomen, staat het OM met lege handen. Het lijkt er op dat Bouterse persoonlijk heeft ingegrepen om de executie van Fred Derby te voorkomen. Pikant detail is overigens dat Fred Derby een dag later persoonlijk bij Bouterse op bezoek ging in zijn woonplaats Domburg. Toch verklaarde de vakbondsleider enkele jaren voor zijn dood dat Bouterse volledig verantwoordelijk was. "Wat u moet onthouden: de heer Bouterse is volledig verantwoordelijk voor wat er gebeurd is. Volledig in charge was hij."

Voor de rechters en het Openbaar Ministerie is het de grote uitdaging om zo dicht mogelijk bij de feiten te komen. De Surinaamse samenleving gaat er schouderophalend aan voorbij. Bij de smeuïge details zal men nog wel overeind gaan zitten. Maar de discussie over de schuldvraag is na bijna 26 jaar verflauwd.

Nabestaanden

Voor de nabestaanden is dit proces echter een absolute voorwaarde om met hun leven verder te gaan. Sommigen hebben het verlies van hun dierbaren nog niet verwerkt. Freddie Kruisland, de advocaat van de nabestaanden, heeft alle vertrouwen dat de Krijgsraad dit proces tot een goed einde brengt. De vraag is wel hoe lang de Krijgsraad erover zal doen en hoe het hoger beroep zal uitpakken. In ieder geval heeft Kruisland de strafmaat al bepaald. "Wat moord en uitlokking tot moord betreft", praat je of over levenslange gevangenisstraf of over tijdelijke gevangenisstraf van ten hoogste 20 jaar."

WWW.NICKERIE.NET

E-mail: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics