Nickerie.Net, donderdag 04 september 2008

Roy Khemradj: ‘Ik wil nog graag met Bouterse praten over herstel van de democratie in Suriname in de jaren tachtig’

Stuart Rahan, 03/09/2008

Hilversum - “Ik doe bij deze alsnog een beroep op Desi Bouterse om mee te werken aan de realisatie van een boek over herstel van de democratie in Suriname in de jaren tachtig.” Woorden van de gewezen oud-eindredacteur van het Nederlandse radioprogramma Zorg en Hoop. Dit programma beleefde na ruim dertig jaar afgelopen zaterdag zijn laatste uitzending. Roy Khemradj heeft een boek geschreven over herstel van de democratie in Suriname. Met de overleden VHP-leider Jagernath Lachmon heeft hij daar uitgebreid over gesproken en dat deel is alvast in boekvorm uitgebracht.

Maar volgens Khemradj is het verhaal niet af als de bijdrage van Bouterse ontbreekt, omdat Bouterse de belangrijkste man was in de jaren tachtig. Hij vindt de rol van Bouterse in het herstel van de democratie van enorm belang. Er kwam in eerste instantie geen reactie op de oproep na de publicatie van het deel met Lachmon, maar Khemradj geeft de moed niet op. “Ik wil best wel twee weken met Bouterse naar de Blache Marievallen om zijn deel van het verhaal op te schrijven. Ik wacht af want het is wel noodzakelijk om zijn deel van het verhaal te horen.”

Roy Kemradj.-

In een beetje emotionele stemming blikt Roy Khemradj, ‘mister Zorg en Hoop’ door velen genoemd, terug op zijn tijd bij het radioprogramma waar hij de laatste jaren eindredacteur van was. “Ik ben toch een beetje verdrietig dat het programma er nu niet meer is maar ik ben voorstander van iets nieuws. Zorg en Hoop heeft de afgelopen dertig jaar een zekere impact gehad op zowel de Surinaamse samenleving in Nederland als in Suriname want sommige dingen konden hier in Nederland wel gemaakt worden en belandden via via op de Surinaamse radio.” Hij doelt hierbij op de zware censuur die er heerste toen de militairen de macht hadden in Suriname.

Ons kent ons

Soms werden interviews van Zorg en Hoop gebruikt door de Surinaamse radio als Apintie. Hij kon zich er ontzettend aan storen omdat hij vond dat de Surinaamse journalisten dichterbij de politici in eigen land stonden. “Of het gemakzuchtigheid is weet ik niet want op zaterdag, als Zorg en Hoop wordt uitgezonden, werken geen journalisten in Suriname. Het is dan makkelijk om een interview met Lachmon bijvoorbeeld in de uitzending te stoppen. Aan de ene kant ben ik er wel blij mee want dat genereert naamsbekendheid, maar journalistiek vond ik het nooit in de haak dat ze mijn interview gebruikten. In alle bescheidenheid; Wie ben ik? Ga zelf achter die man aan.” Als Surinaamse journalist zou hij gelijk Lachmon bellen en vragen hetzelfde verhaal voor de lokale microfoon te houden.

“Later heb ik begrepen dat ik kennelijk wel iets in me had dat anderen niet hadden om bepaalde informatie uit mensen te halen. Ons kent ons. Een beetje naamsbekendheid speelt ook een rol.” En dan krijg je volgens hem ook nog de kritiek dat men in Nederland over meer mensen, meer geld en meer tools beschikt. Dat vind ik niet terecht want als je zelf iets wil realiseren dan moet je er helemaal voor gaan.” Om aan te geven hoe goed hij door de jaren heen een band met Surinaamse politici had opgebouwd gaf hij een korte anekdote over een interview dat hij live in de uitzending zou hebben met president Venetiaan. Hij zat aan de presentatietafel terwijl Sam Jones de regie van het programma deed. Deze belde met de president waarop Venetiaan reageerde: “Ik heb een afspraak met de heer Khemradj.”

Pro en anti

De constatering als zou Zorg en Hoop pro Nieuw Front en anti NDP/Bouterse zijn, vindt Khemradj dan ook niet terecht want in zijn beleving heeft elke politicus en partij een eerlijke kans gekregen in zijn programma. “Ik heb 50 procent het Front-aangezicht en 50 procent het Bouterse-aangezicht. Het is nooit een probleem geweest.” Toch moest de zeer gewaardeerde Khemradj wel op historische dag van de laatste uitzending wel erkennen dat het hem niet gegund is Bouterse in zijn uitzending te krijgen. “Ik heb het geprobeerd via tussenpersonen als Henk Herrenberg maar het is niet gelukt. Ik moet wel eerlijk bekennen dat ik nooit hardop heb aangedrongen. Ik ben de enige journalist die nooit tot hem is toegelaten. Waarom precies weet ik niet maar ik denk dat het komt omdat ik teveel weet en ook direct ben.”

Volgens hem heeft Bouterse ook persoonlijk en bewust een interview met hem niet toegestaan. Over de decembermoorden zou hij hem op de man af gevraagd hebben of de toenmalige bevelhebber van het Nationaal Leger op die bewuste dag samen met Paul Bhagwandas geschoten heeft op de slachtoffers. “Ik kom niet met omwegen.” In het verlengde daarvan zegt Khemradj zeer trots te zijn op wat hij noemt een van zijn twee journalistieke hoogtepunten in de afgelopen periode. In een reconstructie door Zorg en Hoop bleek dat de branden bij radio ABC, dagblad Vrije Stem en het vakbondsgebouw van de Moederbond aan de vooravond van 8 december 1982 in opdracht van Bouterse niet mochten worden geblust.

“Daar hebben wij het bewijs voor aangeleverd dat ook is opgenomen in de internationale dossiers over 8 december. Daar was ik heel trots op dat wij dat hebben kunnen realiseren.” Een ander hoogtepunt in zijn Zorg en Hoop-periode noemt Khemradj de radiodocumentaire, film en boek over Jagernath Lachmon, de gewezen voorzitter van de VHP. In gesprekken met de oude politicus wordt diens leven door hemzelf en andere betrokkenen vanuit verschillende invalshoeken belicht. “Dat is een journalistieke topprestatie.”

Kritiek

Van kritiek op zijn functioneren heeft Roy Khemradj nooit wakker gelegen. In de beginjaren van Zorg en Hoop was er de discussie waarom een “koelie” eindredacteur van het radioprogramma moest zijn en geen blakaman of waarom weer een koeliepoku en geen dyompo dyompopoku. “De laatste jaren werd het minder, maar beginjaren 80 was het heftig.” Over de inhoud werd ook vaak gezegd als zou Zorg en Hoop het verlengstuk zijn van de Nederlandse koloniale politieke beleid. “Daar laat ik mij niet door storen of afleiden. It's all in the game.” Hij vond het een eer dat het unieke podium Zorg en Hoop gezien werd als het communicatiemedium tussen Nederlandse en Surinaamse politici.

Desi Bouterse.-

“En wij gaven er onze eigen invalshoeken aan.” Op de vraag of er geen vervolg gegeven kon worden aan Zorg en Hoop was hij heel gedecideerd: “Ik wilde graag in een andere formatie doorgaan maar dan moest je ook de mensen vinden die politiek en journalistiek geëngageerd zijn met Surinaamse politiek in Suriname en Surinaamse politiek in Nederland. Het is een uitstervend specialisme. De jongere generatie Surinaamse journalisten heeft niks met dat deel van Suriname behalve de binding met het land.

Als Clark Accord Bingo schrijft, wordt er een prachtige reportage gemaakt maar als het beleidsoverleg tussen Nederland en Suriname plaatsvindt dan zijn er haast geen Surinaamse journalisten die moeiteloos een gedegen verslag kunnen maken.” Sinds 1 september zijn de Surinamers in Nederland van maandag tot en met vrijdag terecht voor nieuws en achtergrondinformatie bij het nieuwe programma op radio 5 ‘Dichtbij Nederland’.-.

WWW.NICKERIE.NET

E-mail: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics