Nickerie.Net, vrijdag 26 september 2008

Bluf van McCain met bluf beantwoord

McCain lijkt meer stuntman dan staatsman

John McCain schortte gisteren zijn campagne op om alle aandacht aan de kredietcrisis te geven. Chronologie van de dag waarop verkiezingsstrijd en crisis versmolten. Door onze correspondenten Tom-Jan Meeus en Freek Staps

New York/Washington, 25 sept. Het was de dag waarop George W. Bush de natie, na weken stilzwijgen, toesprak over de kredietcrisis. Het was de dag waarop zijn twee kandidaat-opvolgers zich committeerden aan de aanpak van de crisis. Maar het was vooral de dag waarop John McCain liet zien dat geen risico hem te groot is om uit de neerwaartse spiraal in de peilingen te raken.

Een zaal van de universiteit van Mississippi, waar Obama en McCain morgen met elkaar in debat zouden gaan. Onduidelijk is of het debat nog wel doorgaat. Foto AFP Een zaal van de universiteit van Mississippi, waar Obama en McCain morgen met elkaar in debat zouden gaan. Onduidelijk is of het debat nog wel doorgaat. Foto AFP

Verbluft waren de reacties toen de Republikeinse kandidaat gistermiddag bekendmaakte dat hij zijn campagne opschort en het eerste presidentsdebat, dat voor morgen gepland staat, wil laten lopen. Het landsbelang gaat voor, zei hij.

„O brother”,schreef het voormalig Republikeins Congreslid Mickey Edwards, in een reactie in het politieke dagblad Politico. „Welke idioot heeft déze stunt bedacht?”

Commentatoren van de verkiezingscampagne van Barack Obama vertelden gisteravond dat stafmedewerkers van Obama sprakeloos waren toen ze het nieuws hoorden. Het duurde uiteindelijk anderhalf uur voordat Obama met een reactie kwam – en de consternatie nam alleen maar toe.

Obama weigerde zijn campagne op te schorten en pleitte ervoor dat de kandidaten vrijdag volgens afspraak debatteren. In zijn redenering heeft de bevolking er juist nu recht op dat de twee potentiële presidenten ideeën over de crisis uitwisselen. Dat daarvoor de tijd ontbreekt, zoals McCain zei, omdat alle aandacht naar de onderhandelingen in Washington moet gaan, werd door Obama weersproken. „Presidenten moeten meer dingen tegelijk kunnen doen, dat is het vak.”

De bluf van McCain werd met bluf van Obama beantwoord. Twee kandidaten op ramkoers op een van de meest kwetsbare momenten uit de moderne Amerikaanse geschiedenis. En hoewel ze gisteravond kalmeerden, en in een gezamenlijke verklaring lieten weten dat zij het globaal eens zijn over de grootste financiële steunoperatie ooit, bleef ten slotte ongewis of het presidentsdebat morgen doorgaat of niet – en überhaupt hoe de campagne de komende dagen zal verlopen.

8.30 uur. De dag begint met een telefoontje van Obama aan McCain. Obama wil dat zijn opponent meewerkt aan een oplossing waarbij beide partijen de aanpak van de kredietcrisis ondersteunen. McCain neemt niet op.

Hij is de afgelopen tien dagen hard geraakt door de crisis. Nadat hij vorige week, toen de crisis escaleerde, zei dat „de grondslagen van de economie sterk zijn”, heeft McCain dagen moeten vechten om zijn geloofwaardigheid onder de bevolking terug te winnen. Hij gaat daarbij zo „impulsief” te werk, schreef het conservatieve boegbeeld George F. Will afgelopen maandag, dat zijn gedrag „twijfels” oproept over zijn geschiktheid als president. Kritiek die hard aankomt in Republikeinse kring.

McCains staf ziet intussen de trend van de laatste week bevestigd in een nieuwe peiling in de Washington Post die ochtend: Obama zou nu nationaal negen procentpunt voorstaan, 52 tegen 43 procent. Nooit eerder is zo’n groot verschil gemeten. Later op de dag worden de cijfers in twijfel getrokken, maar die nuanceringen heeft de campagne van McCain niet meer nodig. McCain zoekt een manier om de strijd opnieuw te definiëren.

10.30 uur. Centralebankvoorzitter Ben Bernanke legt in het Huis van Afgevaardigden uit dat de crisis geen louter Amerikaans probleem meer is: „De wereldwijde financiële markten staan onder buitengewone druk.” Hij beklemtoont dat overheidshandelen geboden is, al toont hij begrip voor de weerstand van burgers die vinden dat Wall Street de eigen problemen moet oplossen. „De vraag is echt: er zit een gat in de boot, dat heb jij veroorzaakt, waarom moet ik helpen?”

Rond 14.00 uur. McCain en Obama spreken elkaar eindelijk op hun mobiele telefoon. Tien minuutjes. Zij zeggen elkaar toe dat ze hun partijen achter het noodfonds proberen te krijgen.

McCain vertelt achteraf dat hij bij Obama aankondigt dat hij zijn campagne zal opschorten. Obama zegt dat niet te hebben gehoord. „Het zat vermoedelijk vooral in zijn hoofd”, schertst Obama later.

14.10 uur. Minister Hank Paulson van Financiën benadrukt in het Huis dat het noodfonds Amerika’s laatste kans is een wereldwijde malaise te voorkomen. „Zolang de financiële markten niet tot rust komen, kan de situatie zeer ernstig zijn”, zegt Paulson. De beurskoersen op Wall Street stijgen onmiddellijk.

Dan volgt Paulsons ommekeer. Eerder zei hij dat inperking van bankiersbeloningen sommige banken schuw zou maken om mee te werken aan de ingreep. Maar nu herziet hij zijn mening: „Amerikanen zijn boos over de beloning van topmannen, en terecht. Velen van u vinden dit een serieus probleem, daarmee ben ik het eens.”

Paulson doet impliciet de toezegging dat hij de beloning van de bankiers die meedoen aan het reddingsplan aan banden wil leggen. Hij zegt niet hoe dat precies moet werken, en benadrukt dat de doeltreffendheid niet in het gedrang moet komen.

14.30 uur. McCain maakt de opschorting van zijn campagne bekend en kondigt zijn vertrek naar Washington aan. Harry Reid, leider van de Democraten in de Senaat, vertelt hem dat de kredietcrisis even niet gebaat is bij aandacht van de presidentscampagne. „Wij hebben oplossingen nodig, geen fotomomenten.”

Commentatoren signaleren dat McCain er een gewoonte van maakt zijn campagne met stunts uit het slop te trekken. In de zomer doorkruist hij Obama’s succes in Europa door hem op één lijn te scharen met celebrity Paris Hilton. Na de Democratische conventie wijst hij de onervaren en onbekende Sarah Palin aan als zijn running mate en maakt het succes van de conventie in één klap ongedaan.

Norm Ornstein van het American Enterprise Institute (AEI), die veel met McCain heeft gewerkt, roept graag in herinnering dat McCains grootste zwakte is dat hij altijd de gevechtspiloot is gebleven die hij in zijn jonge jaren was: de man die in een fractie van een seconde beslist of hij een bom loslaat – en accepteert dat hij nooit alle consequenties kan overzien.

16.00 uur. Obama kondigt aan dat hij gewoon doorgaat met zijn campagne.

Rond 17.00 uur. De president van de Wereldbank, Robert Zoellick, benadrukt bij de Verenigde Naties het belang van een reddingsplan. Veel ontwikkelingslanden zullen lijden onder de gevolgen van de kredietcrisis, tenzij snel actie wordt ondernomen. Zoellick „is bezorgd over het rimpeleffect van deze financiële crisis. De vraag is of dit tumult ontwikkelingslanden over de rand zal duwen.”

17.40 uur. De McCain-campagne stelt voor het voor vrijdag geplande debat naar volgende week woensdag te verplaatsen, wanneer het debat voor de vicepresidentskandidaten gepland staat. Het voedt nieuwe speculaties over problemen die er zouden zijn met Sarah Palin, die sinds haar aanwijzing nog niet één keer een spontaan contact met verslaggevers heeft gehad. Later in de avond verschijnt Palin op CBS News voor een interview: ze maakt volgens kenners opnieuw een zwakke indruk.

21.00 uur. Bush spreekt het land via de televisie toe over de crisis. Er wordt gemopperd omdat hij niet eerder het woord tot de angstige natie heeft gericht. Maar insiders in Washington hebben hem dat afgeraden: de president is zo impopulair dat zijn steun aan het noodfonds de populariteit van de maatregel automatisch ondermijnt.

Hij noemt buitenlandse investeringen als eerste in het rijtje oorzaken van de crisis; niet het rentebeleid. De „volledige economie is in gevaar”, zegt hij, wanneer Washington niet in actie komt. „Ik vind dat bedrijven die slechte beslissingen nemen failliet moeten gaan”, zegt Bush. „Onder normale omstandigheden had ik hieraan vastgehouden. Maar dit zijn geen normale omstandigheden. De markt werkt niet naar behoren. Er is een wijdverbreid verlies van vertrouwen en belangrijke delen van het Amerikaanse financiële systeem staan op het punt om te vallen.”

Hij doet de toezeggingen die het Congres – inclusief McCain en Obama – eerder vroeg: ondermeer over beperkingen van bankierssalarissen, verscherpt toezicht, en uitgifte van aandelen in financiële instellingen die met overheidsgeld overeind blijven.

Ook kondigt Bush aan dat leiders uit het Congres, inclusief McCain en Obama, hem vandaag (donderdag) zullen bezoeken in het Witte Huis – een signaal dat er al een akkoord met het Congres was bereikt toen hij de toespraak nog moest geven.

21.20 uur. Na afloop van Bush’ speech geven McCain en Obama een verklaring uit waarin ze op hoofdlijnen steun uitspreken aan het noodfonds. De onafhankelijke commissie die is belast met de organisatie van het presidentsdebat laat weten dat er geen enkele reden is het debat uit te stellen; er zijn eerder crisissituaties geweest zonder dat dit tot opschorting van debatten leidde.

Laat in de avond sijpelen berichten door uit de McCain-campagne dat hij alsnog bereid is aan het debat mee te doen, mits het Congres het compromis over het noodfonds op tijd rond weet te maken. Het leverde hem het verwijt op dat hij meer stuntman dan staatsman is. Maar in zijn staf zeggen ze dat dit nu eenmaal zijn manier is om zaken in beweging te krijgen.

Update: ANP, 26sep2008

McCain krijgt schuld van uitblijven akkoord

WASHINGTON - Het topoverleg over het reddingsplan voor de Amerikaanse economie is donderdag zonder resultaat gebleven. De Democraten en de Republikeinen konden het niet eens worden met de regering van de Verenigde Staten over maatregelen tegen de kredietcrisis. Vrijdag gaat het overleg verder. De Democraten en de Republikeinen hadden voorafgaand aan de bijeenkomst aangedrongen op veranderingen aan het plan, dat in de komende twee jaar tot 700 miljard dollar zou kunnen kosten.

Meer toezicht

Zo wilden de presidentskandidaten John McCain en Barack Obama dat er meer toezicht op de uitvoering ervan zou komen. Ook zou er een bovengrens moeten worden gesteld aan de compensatie die leidinggevenden van omgevallen bedrijven zouden krijgen.

Wat er donderdag achter de schermen is gebeurd bij het overleg is niet duidelijk. Overdag was er nog goede hoop dat een definitief akkoord op handen was, maar in de loop van de avond werden de eerste haarscheuren zichtbaar. Democraten en Republikeinen lieten weten dat er weliswaar vooruitgang was geboekt, maar dat er desondanks nog veel werk te doen zou zijn.

Gebeten hond

Voor de Democratische partij was de Republikeinse kandidaat voor het presidentschap, John McCain, de gebeten hond. Hij zou een overeenkomst hebben tegengewerkt en alleen aan zijn eigen verkiezingscampagne hebben gedacht. De Democratische senator Christopher Dodd wreef het zout dieper in de wond, door te wijzen op de dalende peilingen van McCain: "Dit zag eruit als een reddingsplan voor John McCain."

WWW.NICKERIE.NET

E-mail: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics