5 juni 1873

Nickerie - Op 5 juni 2009 is het 136 jaar geleden dat de eerste hindostanen de voet zetten op de Surinaamse bodem. Hieronder volgt een kort historisch overzicht. 

Door de afschaffing van de slavernij ontstond in de Europese slavenkolonies een groot tekort aan arbeiders. Daarnaast speelden ook andere factoren een rol, waardoor de vraag naar arbeidskrachten steeds groter werd. Deze factoren waren de bloei van de industriële landbouw, uitbreiding van de suiker- en koffieteelt, concurrentie met het buitenland, expansiedrift van het moederland en de drang naar macht en rijkdom van plantage-eigenaars.

Lala Rookh

Het moederland en de machthebbers in de kolonies waren druk bezig naar arbeidskrachten te zoeken. Binnen het Britse rijk was het de rol van India om goede, “beschikbare” arbeidskrachten te leveren.

Nadat Engeland en Frankrijk reeds bezig waren hun kolonies te voorzien van Indiase emigranten, sloot Nederland een verdrag met Engeland om zodoende ook aan arbeiders te kunnen komen voor zijn kolonies. Op 8 december 1870 werd een traktaat gesloten, maar pas op 20 januari 1872 werd het in Den Haag bekrachtigd namens koning Willem III (Nederland) en koningin Victoria (Engeland). In deze overeenkomst waren de voorwaarden vermeld waaronder het immigratiesysteem voor Suriname moest functioneren.

Van werving was er nauwelijks sprake. Mensen werden er vaak met de mooiste beloften misleid en bedrogen, vandaar dat men niet meer van ‘werven’ spreekt, maar van ‘ronselen’. Als voornaamste wervingsterrrein voor Suriname werd het gebied van de United-Provinces en West-Bihar gekozen (Ganges-vlakte). De emigranten werden eerst in subdepots verzameld en daarna naar het hoofddepot in Calcutta gebracht, waar aan alle formaliteiten (keuring, registratie, etc.) werd voldaan.

De overtocht gebeurde eerst met zeilschepen en later met stoomschepen. Tijdens de reis deden zich verschillende ziekten voor en de behandeling liet het vaak te wensen over. Het sterftecijfer aan boord was hierdoor erg hoog (totaal 452 doden tussen 1873 en 1916). Ondanks de erbarmelijke situatie wisten zij zich toch te vermaken door te zingen, dansen, worstelen enz. De reis duurde per zeilschip 3 maanden en per stoomschip 2 maanden.

Het eerste zeilschip, de Lalla Rookh, kwam op 5 juni 1873 in Suriname aan. Het laatste schip was de Dewa (aankomst op 24 mei 1916). In totaal waren er 64 transporten. Het totaal aantal emigranten dat in Suriname aankwam bedroeg 33.572. Na hun 5 jarig contract keerden 11.559 terug.

In Suriname aangekomen, werden de emigranten enkele weken ondergebracht in het ‘koelie-depot’ (bij de Sommelsdijckse kreek). Hier werden alle formaliteiten in orde gebracht. Door de agent-generaal werden zij dan aan de plantages toegewezen. Enkele belangrijke agenten-generaal waren Cateau v. Roosevelt, Barnet Lyon en Van Drimmelen.

Ondertussen namen in India protesten tegen de emigratie steeds heviger aan. De ‘Nationalistische Beweging’, die de emigratie als een vernedering beschouwde en waarvan Mahatma Gandhi één van de leiders was, zorgde er tenslotte voor dat Engeland er in 1916 een punt achter zette. Pogingen uit Suriname om er toch mee door te gaan, hadden geen resultaat; in 1918 zegde Engeland het verdrag met Nederland op!

Copyright © 2009. All rights reserved.