Nickerie.Net, woensdag 09 september 2009

Dr Jozef Siwpersad: ‘Gij zijt blank en wij zijn zwart’

Stuart Rahan, 08/09/2009

AMSTERDAM - ‘Gij zijt blank en wij zijn zwart’ is de titel van het historisch wetenschappelijk boek dat geschreven is door historicus dr Jozef Siwpersad. De ondertitel is ‘Gedragspatronen in een slavenmaatschappij’. Dr Siwpersad onderzocht de slavensamenleving in Suriname in de negentiende eeuw waarbij de grote groep illegaal ingevoerde slaven onder de loep werd genomen. Voor Siwpersad, die in 2007 overleed, was het belangrijk deze groep, die vergetelheid dreigde te geraken, in kaart te brengen voor hun nazaten. Dr Frank Dragtenstein en prof. Humphey Lamur van het NiNsee (Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis) hielden zaterdag in naam van de overledene en zijn familie een voordracht.

Sandjay Siwpersad houdt hier het eerste exemplaar Gijt zijt blank en wij zijn zwart, geschreven door zijn vader, dr. Jozef Siwpersad. Zoon Siwpersad maakte de layout van het boek.-dWT foto / Stuart Rahan.

De beide historici hebben de inhoudelijke samenstelling wetenschappelijk begeleid. Volgens het onderzoek was de handel in slaven al in 1807 afgeschaft, gedurende de periode dat Suriname voor korte tijd onder Engels gezag stond. Het zogenaamde Engels tussenbestuur (1804 - 1816) kon de illegale slavenhandel niet geheel de kop indrukken en samen met het Nederlandse gezag werd het eerste internationale gerechtshof samengesteld in 1820 om overtreders van de wet te bestraffen.

Volgens de inleiders een unicum in de internationale rechtspraak. De honderden zogenaamd vrije slaven werden bij ontdekking toen te werk gesteld op gouvernementele plantages. Van hen is bekend geworden dat zij namen kregen van Nederlandse dorpen als Assen, Arnhem, Achthoven, Huisden, Venlo en Wormer en niet zoals de zogenaamde ‘legale’ slaven de naam van hun meester of plantage kregen.

Reële vrijheid In het onderzoek blijkt niet veel sprake te zijn van extreme conflictsituaties die tot grote historische ongeregeldheden kunnen worden gerekend. Aan de hand van pacificerende en stabiliserende tendensen is gebleken hoe dat systeem twee eeuwen lang zich staande heeft kunnen houden. Slaveneigenaren waren erbij gebaat om de verdeeldheid onder de slaven in stand te houden. Zambo's vormen daar een wezenlijk onderdeel van.

Siwpersad geeft daar als verklaring voor dat ook de paradoxale gedragingen van zowel de meesters als de slaven mede er de oorzaak van waren dat het inhumane systeem zo lang stand heeft kunnen houden. Er was wel verborgen verzet maar dat strekte zich niet verder dan de plantage zelf. Van een systematisch verzet tegen plantage-eigenaren en de staat was geen sprake behalve na 1856 toen marrons van enkele plantages zich tegelijk gingen roeren. De meeste delicten in de eerste helft van de negentiende eeuw waren meer van persoonlijke aard zoals diefstallen, geweldsdelicten of protesten van slaven tegen hun meesters.

Daarom omschrijft Siwpersad het hele slavenbestaan als een aanhoudende drang en rusteloze zoektocht naar vrijheid. De onderlinge verdeeldheid en de drang naar persoonlijke reële vrijheid zijn voorname redenen waarom het de slaven niet ging om een grote revolutionaire omverwerping van het systeem. De zwaarste last was de dwangarbeid onder zware tucht en discipline. Volgens Siwpersad scheen dan ook het hoogste ideaal niets doen en werkontduiking te zijn. In zijn studie gaat de auteur op zoek naar antwoorden op het slavenleven op de plantages en de vraag waarom er niet meer slaven zijn weggelopen. Hij gaat in op trends in het slavengedrag, de aard en omvang van de spanningen tussen slaven en slavenmeesters.

Dr Jozef Siwpersad is in de tweede helft van de jaren tachtig bestuurslid geweest van de VHP. In Nederland is hij als lid van het CDA raadslid geweest van de gemeente Den Haag. Kort voor zijn dood heeft hij het initiatief genomen tot de instelling van de ‘Dag van geschiedenis’ om de historische kennis van Den Haag te vergroten en te verdiepen. Het boek is nu te krijgen in de boekhandel voor vijfentwintig euro's.-.

N.Net redactie: zie elders op deze site artikelenreeks van de heer Siwpersad onder de titel 'Herinneringen aan Nickerie'.

WWW.NICKERIE.NET

E-mail: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics