Akkoord steuntje voor euro

Griekenland onder toezicht van IMF

AMSTERDAM/ BRUSSEL – De euro krabbelt langzaam op en het rendement op Griekse staatsleningen daalt weer. De reddingsactie van de Europese regeringsleiders lijkt op het eerste gezicht haar vruchten af te werpen. Maar we zijn nog lang niet terug op het niveau van vóór de Griekenland-crisis. De Grieken hebben op korte termijn nog altijd €20 miljard nodig. Toch is premier Jan Peter Balkenende blij met de reactie van de financiële markten op de EU-afspraken over eventuele noodhulp aan Griekenland, waarbij IMF en de EU ieder ongeveer de helft voor hun rekening nemen als Griekenland kopje-onder dreigt te gaan. Die kans leek gisteren meteen kleiner toen speculanten, die mikten op een faillissement van Griekenland, het voor gezien hielden. Beleggers reageerden direct op de reddingsboei die de EU Griekenland heeft toegeworpen. De euro herstelde zich van het laagste punt in tien maanden en steeg 0,9% naar $1,3397. De Griekse beurs klom 3,8% en ook Griekse staatsleningen konden profiteren. Het rendement op tweejarig schatkistpapier daalde 38 basispunten naar 4,46%. Het rendement op 10-jarige leningen zakte tien basispunten. Met andere woorden: de risicopremie die beleggers eisen om te beleggen in Griekse staatsleningen, daalt.

 „Het beoogde effect was dat het vertrouwen terugkomt”, liet Balkenende gisteren weten. Maar er is ook kritiek op het moeizaam tot stand gekomen reddingsplan. „Dit hele akkoord verdient geen schoonheidsprijs. De Europese Commissie heeft de regie uit handen gegeven door het IMF erbij te betrekken”, stelt Sylvester Eijffinger, hoogleraar monetaire economie, vast. „Het mocht geen ’bail out’ heten, maar dat is het natuurlijk wel. Voor de Grieken is het goed, die krijgen nu het IMF binnen dat gewoon hun handboek voor dit soort zaken pakt. Ze lopen een hele checklist af: krijgen ambtenaren een dertiende maand? Hoe lang lopen werkloosheids- en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen? Wat is de pensioenleeftijd?”, legt Eijffinger uit. Aan de hand daarvan worden wijzigingen voorgesteld en een snoeihard bezuinigingsprogramma in gang gezet. „Maar Europa had ook de marsroute kunnen bepalen. Nu ligt het initiatief toch bij het IMF, blijkbaar vindt men dan vreemde ogen beter dwingen, maar dat is niet goed voor het imago van Europa. Het doet me denken aan de oorlog in de Balkan, dat konden we ook niet zonder de Amerikanen”, aldus de professor.

• Langzaam ziet de euro het licht weer schijnen. FOTO: EPA

Ook diverse analisten zijn sceptisch over het akkoord. Zij vragen zich af of, na twee maanden steggelen, het reddingsplan voldoende is om de markt rijp te krijgen om Griekenland binnen twee maanden tijd €20 miljard te lenen. Een bedrag dat Griekenland voor eind mei binnen moet hebben. „Dit is slechts een overbruggingsplan”, voorspellen de financiële experts van de Franse bank Société Générale. Daarom is de kans groot dat Griekenland zal worden gedwongen om het geboden hulppakket ook te gaan benutten. Volgens Brusselse diplomaten is dat ongeveer €20 à €23 miljard groot. Het IMF zou voor €10 miljard het reddingsplan ondersteunen, terwijl Europa via bilaterale leningen goed is voor €12 miljard. Griekenland heeft dit jaar ongeveer ∟18,7 miljard opgenomen en €3,8 miljard terugbetaald. De tekorten van 2010 en 2011 meegerekend moeten de Grieken de komende 21 maanden €80 miljard opnemen. In Athene waren de markten gisteren ontketend. Zo ging de Alpha bank met 9,6% winst de dag uit. De Griekse pers sprak van een ’cadeau in goud’. Van een fors herstel op de Europese markten was gisteren echter nog geen sprake. De financiële wereld lijkt nog te bezorgd over de toestand van andere eurolanden zoals Portugal, Spanje en Ierland. Voor de EU is het wellicht nog ongewis hoe ze uit de crisis komt. Maar als er één instelling beter van is geworden dan lijkt het wel het IMF. Een paar jaar geleden, vóór de financiële crisis, leek de rol van het instituut met de hoofdzetel in Washington uitgespeeld. Er werd al gepraat over opheffing of omvorming. Nu is het fonds, met aan het roer de Fransman Domique Strauss-Kahn, weer helemaal terug als redder in de nood voor in moeilijkheden geraakte landen. Inmiddels zijn de Baltische staten en Hongarije al met miljarden dollars geholpen. In de jaren ’70 van de vorig eeuw kwam het voor het laatst voor dat het IMF WestEuropese landen grote sommen beschikbaar stelde, destijds ontvingen het Verenigd Koninkrijk en Italië steun.