Nickerie.Net, zaterdag 27 maart 2010

DESI BOUTERSE werkt aan eigen Great Escape
Bouterse: Van DRUGSBAAS tot gekozen PRESIDENT?

Diplomatieke onschendbaarheid wacht voor couppleger én veroordeeld leider cocaïnekartel
Minister Santhoki: „Het land zou zich isoleren. Dat zou economisch dramatisch uitpakken”

door J. vd Heuvel en B. Huisjes

• Desi Bouterse knuffelt op verkiezingscampagne een kind. „We hebben de vernedering met vrede beantwoord.” FOTO’S: HANS PETERS • Oud-president Jules Wijdenbosch: „We doen het wel op eigen kracht.” • Minister van Justitie Chandrikapersad Santhoki. • PL-politicus Paul Somohardjo tussen zijn aanhang. • Ronnie Brunswijk noemt zichzelf „de Surinaamse Obama”.

Een handvol toeschouwers, enkele getuigen en een paar verdachten hebben zich verzameld. De airco’s blazen op volle kracht in de voormalige villa van legerleider Bouterse, die later marinekazerne werd en nu rechtszaal is. Buiten is zijn oude zwembad nog zichtbaar, vol troep.
       Het proces tegen oud-legerleider Desi Bouterse en zijn ondergeschikten is precisiewerk. Het gaat om jaren van onderzoek naar slechts één etmaal in 1982 waarin militairen zestien burgers van hun bed lichtten en er vijftien doodschoten. Wie schoot, wie martelde, wie gaf opdracht?
       „Is verdachte Desiré Bouterse aanwezig?” roept de suppoost bij aanvang van de 28e zitting, boven aan de trap naar het arrestantenverblijf. Uit de spelonken klinkt gelijk: „Niet aanwezig!” Het is een vast ritueel. Bouterse is nog nóóit op zijn eigen proces geweest. Ditmaal heeft zelfs zijn advocaat het laten afweten.
       „Zeg halleluja”, dondert het de volgende dag uit de geluidsinstallatie. „Halleluja!” klinkt het uit duizenden kelen. „Zeg halleluja! Halleluja! Halleluja!” De menigte brult het uit als in een paarswit T-shirt Desi Bouterse nu wél in volle glorie verschijnt. Op het podium in het centrum van Paramaribo maakt de oud-legerleider een dansje, pakt de microfoon en zingt een stukje.
       „Bouta! Bouta! Bouta for president!’ scandeert de massa. Als hij zijn handen heft, wordt het muistil. Bouterse is een begenadigd spreker, hij masseert de menigte met het grootste gemak. „We hebben de vernedering met vrede beantwoord”, zegt hij. „Ook al willen ze ons uitroeien, we zullen straks met hen samen moeten werken.” Gejuich.
        Even later zijgt hij neer op een plastic stoel, en geeft hij een zachte bezwete hand. Hij snakt naar een sigaret, en veegt met zijn handdoek in paarse partijkleur langs zijn gezicht. „Deze mensen vervullen mij met trots”, zegt hij. „Maar dit zegt nog niet alles. De verkiezingen moeten nog komen. Dat is het moment dat echt telt.”
       Om hem heen staan lijfwachten in militaire positie, met het grimmige uiterlijk van getrainde commando’s. Zwarte legerbroek met in blokletters NDP op de dij, zwarte legerschoenen, zwarte pet. Alleen het T-shirt is paars. Bouterse spreekt vriendelijke woorden tegen een oude dame, zoent een kleutermeisje op het voorhoofd. Hij zal later duidelijk maken dat hij verzoening predikt.
        
Bloedbad
        Dit is de man die volgens de Surinaamse justitie opdracht gaf tot een bloedbad in het historische Fort Zeelandia. De kogelgaten zitten er nog in de muur, vijftien lijken werden voor het proces weer opgegraven. Maar het pittoreske van het fort, heeft het gewonnen van de herinnering aan dronken en stonede militaire coupplegers, die een ’contrarevolutie’ van de Amerikaanse CIA meenden te ontwaren. Het is nu zelfs een geliefde locatie voor trouwende stelletjes, ongeacht de kogelinslagen.
       Dit is óók de man tegen wie de Nederlandse justitie jarenlang in kaart bracht hoe hij als hoogste baas fungeerde van een cocaïnebende, het surikartel. Op vliegveldjes in het oerwoud landden de vliegtuigjes afgeladen met drugs. Bouterse had volgens getuigen zijn eigen cocaïneverwerkingsplaatsen en waste zijn geld wit via de Centrale Bank van Suriname. Hij werd veroordeeld tot elf jaar cel, maar lachte Nederland daarna vooral hard uit.
        In Suriname heerst nu de verkiezingskoorts. Afgelopen week schreven alle politieke partijen en samenwerkingsverbanden zich in voor de stemming op 25 mei. In grote feestelijke optochten, met vlaggen, trommels en muziek, trokken de partijen en hun aanhang naar het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat diende als ’registratiekantoor’.
       Bouterse wil, zegt hij, president worden als zijn Megacombinatie wint, die nu al afstevent op de helft van de 51 zetels, een voorspelde monsterzege. Uit hoge boxen klinkt bij zijn partij keiharde hiphop, waarin een rapper zijn onvrede over de andere partijen uitspuwt. „Haal die 8 decembermoorden van je mond”, klinkt het bijtend. „Het is een proces om politiek gewin.” Net zoals het Nederlandse onderzoek naar zijn drugskartel politiek was, aldus Bouterse.
       De belangrijkste tegenkandidaten hebben overigens allemaal wel een ’vlekje’. Zijn voormalige tegenstander, met wie hij een bloedig conflict uitvocht met talloze doden tot gevolg, arriveert ’s middags. De gitzwarte Hummer van junglecommandoleider Ronnie Brunswijk arriveert met pompende bassen.
       „Ik wil niet op de foto bij mijn auto, want dan vragen de mensen in Nederland zich af: waar heeft hij die van betaald?” grijnst hij. Brunswijk moet in Nederland nog zeven jaar zitten voor cocaïnehandel. Hij noemt zichzelf nu „de Surinaamse Obama”. Yes we can, heeft hij dus op zijn Tshirt staan. Hij gaat verder ook voor „change”. Hij wil graag praten, zegt hij. Maar een afspraak de volgende dag in het bosdorp Klaskreek laat hij schieten. Terwijl onze huurauto over de weg door de jungle naar de afgesproken plek koerst, flits zijn Hummer met 100 kilometer per uur voorbij. In tegengestelde richting.
       Dan is er nog een derde serieuze kandidaat in verkiezing, Paul Somohardjo, die man die ooit op de Nederlandse tv bij Karel van der Graaf slaags raakte („heren, heren!”), waarna een pistoolschot volgde. Hij is verwikkeld geraakt in een zedenzaak, omdat hij een voorliefde heeft voor erg jonge meisjes.

       Allen hebben ze tot doel de huidige zittende regering onder leiding van de coalitie Nieuw Front te laten vallen. Bouterse (24 zetels) en Brunswijk (mogelijk zelfs 10) gooien de hoogste ogen. De laatste heeft gezegd dat hij al zijn stemmen zal inzetten tegen het huidige bewind. Wellicht gaat hij in gesprek met Bouterse.
        „Zeg nooit, nooit”, zegt het huidige Kamerlid Brunswijk erover, die zijn Hummer verklaart door zijn goudhandel. Zelf heeft hij op zijn auto’s ook alvast ’Brunswijk for President’ laten zetten, evenals het onderschrift: ’Koning van Marowijne’.
       Bouterse zegt, vanuit zijn plastic stoel: „De bevolking heeft genoeg van de gevestigde orde. Ze willen dat het anders wordt, beter. Ik heb gezegd dat ik presidentskandidaat wil zijn, maar wij kunnen het niet alleen. Het is ook aan anderen. We hebben de steun van andere partijen nodig”, zegt hij met een glimlach. „We moeten met zijn allen samenwerken voor een beter Suriname.”
        
Scenario
        Het is een scenario dat de top van de Nederlandse justitie en politie met huiver vervult. Hoofdofficier Gerrit van der Burg van het landelijk parket sprak eerder uit dat een Bouterse-bewind de relatie op zijn gebied „zwaar onder druk zou zetten”, simpelweg omdat hij door Nederland internationaal wordt gezocht. Hij had zelfs al vast kunnen zitten, als zijn arrestatie in Brazilië niet door toenmalig minister Van Mierlo was verhinderd.

 De Amsterdamse korpschef Bernhard Welten treffen we in Suriname met drie van zijn commissarissen, waar zij politiebureaus openen waar hun korps aan heeft meebetaald. Aan de oever van de Surinamerivier zegt hij er rekening mee te houden dat dit zijn laatste dienstreis naar Suriname is.
       „We hebben de Surinaamse politie geholpen. Zij doen het echt goed, de resultaten zijn enorm. Maar als Bouterse aan de macht komt…” Hij laat er geen twijfel over bestaan: „Dan wordt het een heel moeilijke situatie om door te gaan, dan zullen we de balans opmaken.”
       Al dat gezeur van Nederland! Er klinkt een diepe zucht. „Bouterse als nieuwe president?” Oud-president Jules Wijdenbosch hoeft niet na te denken: „Dat is juist een uitstekend idee”, zegt hij op een terras bij het luxehotel Torarica. „Dat dit in het buitenland niet goed valt, nou en? Dat is een zaak van de Surinamers, niet van de Nederlanders. We moeten af van die donorgelden. We hoeven geen geld voor de politie. We doen het wel op eigen kracht.”
       Die houding van Wijdenbosch is voor kenners niet nieuw. Tijdens zíjn presidentschap gold hij voor velen al als een stroman van Bouterse. Hij neemt het dan ook volledig voor hem op. „Zijn veroordeling in Nederland voor drugshandel was een fakeproces. Eén van de belangrijkste getuigen bleek later onvindbaar te zijn… Dan vraag ik je.” Of hij een terugkeer voorziet, wellicht als minister, beantwoordt hij met een stralende glimlach. „Eerst verkiezingen.”
        
Jongeren
              Bouterse kan rekenen op een grote groep stemmers, namelijk de jongeren. De inmiddels grijs geworden oud-legerleider zegt zelf die aanhang wel te kunnen verklaren. „Onze partij doet heel veel aan jeugdorganisaties. We geven hun een plek, we bieden ze kansen. Dat vinden ze bij de andere partijen niet. Ik hoop en verwacht dat ze allemaal zullen stemmen.”
       

En dan? In het vervallen ministerie van Justitie werkt minister Chandrikapersad Santhoki aan zijn – vermoedelijk – laatste maanden van zijn termijn. De als crimefighter bekend geworden bewindsman somt op wat er afgelopen jaren ten goede is veranderd. Meer veiligheid, een forse daling van het aantal moorden, groot succes tegen de drugssmokkel. „Het binnenland is niet langer het Schiphol voor de drugsorganisaties.”
       Suriname telt weer mee, zegt hij. „Dat een beladen proces mogelijk is geworden na de decembermoorden, geeft aan hoezeer Suriname zich heeft ontwikkeld. Het heeft zich aangepast aan de internationale normen en waarden. Schending van mensenrechten wordt vervolgd.” Bouterse als president, híj kan het zich niet voorstellen.
       „Het zou ons land enorm terugwerpen in de tijd. Amerika stelt ook: we doen geen zaken met een veroordeelde. Suriname zou zich isoleren. Dat zou economisch weer dramatisch uitpakken. Hopelijk zegt Bouterse het alleen om de eenheid in zijn coalitie te bewaren.”
       De gevolgen voor het moordproces tegen Bouterse en zijn medeverdachten zijn onzeker, erkent hij. „Maar ik heb dan toch nog vertrouwen in de rechterlijke macht. Die is niet meer machteloos. We hebben een antiterreurteam opgeleid, een arrestatieteam, er is een gerechtsbunker ingericht – allemaal zaken om te zorgen voor een ongestoorde rechtsgang. Nog dit jaar kan dat proces afgerond zijn.”
       Voor Bouterse dringt dus de tijd. De dag voor het gesprek achter de schermen van zijn verkiezingskaravaan, heeft de rechtbank de zitting tegen hem laten doorgaan. Dan maar zonder zijn advocaat. Wegblijven als vertragingstactiek, werkt niet meer, schreven zijn critici onmiddellijk.

Bouterse is er helemaal niet mee bezig, zo maakt hij duidelijk. Hij steekt een sigaret op. Hij toont zich als de staatsman die over de partijen en geschillen heen kan kijken. „Onze tegenstanders zijn ook Surinamers. Wij zullen straks met hen moeten samenwerken.” Dan krijgen zijn lijfwachten het signaal, en vertrekt Bouterse naar een nieuwe locatie. Nog eenmaal is er een zachte, warme hand, een vriendelijke glimlach en een aai over de bol van de kinderen om hem heen.

WWW.NICKERIE.NET

E-mail: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics