Nickerie.Net, dinsdag 17 mei 2011

Tot deze analyse komt Harvard-professor Michael Porter in zijn presentatie ‘The Competitive advantage of nations and regions’ in Port-of-Spain, Trinidad. Hij was keynotespreker van de elfde Distinguished Leadership and Innovation Conference, georganiseerd door de Arthur Lok Jack School of Business. Voor zevenhonderd zakenlui, onder wie een representatieve delegatie uit Suriname, stelt Porter dat Barbados en Aruba in staat zijn geweest hun economisch en sociaal beleid zodanig om te buigen, dat zij de beste marktpositie hebben in de regio. De professor, expert in competitieve strategie, bestudeert de economische ontwikkeling in landen en regio’s en toetst die aan het concurrentievermogen en de sociale problemen waarmee de landen te kampen hebben. Recent deed hij studies in Colombia en Peru en zegt daarover: “Er is een duidelijke verandering gaande in dat gebied”.
 

LANGE WEG

Het Caribisch Gebied heeft nog een lange weg te gaan. Het gebied exporteert weinig, de producten zijn niet geraffineerd, terwijl niet veel gedaan wordt aan verbetering. Suiker, cacao en energie vormen niet langer een solide basis van ontwikkeling. Er moeten nieuwe platformen worden gecreëerd, wat betekent dat aan beleidsombuiging zal moeten worden gedaan. Eerder werd reeds de exportomslag gemaakt van suiker en bananen naar toerisme. Nu is gebleken dat slechts toerisme niet zaligmakend is. Eenieder biedt hetzelfde toeristische product aan, terwijl niet aan verfijning van dat exportproduct wordt gedaan. Dus moet ingezet worden op innovatie. Daarbij is beleid heel belangrijk. Aan alle issues moet gewerkt worden. Van 183 landen staat Trinidad op de 63ste plaats en Suriname op de 57ste plaats voor wat betreft het investeringsklimaat. De moeilijke toegang tot input, zoals know-how, beschikbaarheid van kapitaal, fysieke, technologische en administratieve infrastructuur en de ontbrekende toegang tot natuurlijke hulpbronnen nekken deze landen. Het ontwikkelen van een gunstig investeringsklimaat is een pré. Een ander obstakel vormt de bureaucratie. De bundeling van het Caribisch Gebied in verschillende regionale organisaties als Caricom en Cariforum zal geen voordeel opleveren als de barrières tussen lokale en internationale concurrentie niet worden opgeheven. De hoge communicatiekosten alsook de stijgende criminaliteits- en corruptiecijfers moeten omlaag. Bedrijven zullen moeten overstappen op veredelde technieken en strategieën en gebruik moeten maken van de hedendaagse technologie en innovatie. Een andere sta-in-de-weg voor de ontwikkeling zijn de begrotingstekorten en hoge buitenlandse schulden, waaronder veel Caribische landen lijden.

Prof. Michael Porter, keynotespeaker tijdens de Distinguished Leadership and Innovation Conference, georganiseerd door de Arthur Lok Jack School of Business. Volgens Porter zullen Caribische landen moeten samenwerken om hun exportproduct te verbeteren.-.Foto/Arthur Lok Jack School of Business
 

VOORDELEN
Porter vindt dat meer voordeel gehaald moet worden uit de reeds aanwezige waardevolle activa, zoals de geografische ligging (in de nabijheid van zowel Noord-Amerika als Europa, red.), het klimaat en het gegeven dat in de meeste landen het Engels de voertaal is. “Deze voordelen kunnen leiden tot welvaart, maar de vraag is hoe je hier jouw voordeel mee doet.” Wederom wordt de loftrompet over Barbados afgestoken voor zijn ontwikkelingsstrategie en het economisch beleid waarin ook sociale initiatieven zijn opgenomen, zoals gratis onderwijs en gezondheidszorg. Andere belangrijke troeven zijn het goede, maar vooral consequente fiscaal en monetaire beleid, de rechtsstaat, openbare diensten, lage corruptie en te verwaarlozen criminaliteitscijfers. “Als een bedrijf zich zorgen moet maken over de corruptie en veiligheid, dan is dit van invloed op de productiviteit en de uiteindelijke levensstandaard”, geeft de expert mee. Alleen daarom al zouden de Caribbean “meedogenloos moeten werken aan het uitbannen van corruptie”. Wil een land verder komen zullen alle neuzen een richting moeten uitwijzen. Het doorgaans lage opleidingsniveau zal behoorlijk moeten worden opgetrokken, terwijl de braindrain moet worden tegengegaan. Ter illustratie noemt hij Singapore, dat in 1965 nog tot de armste landen ter wereld behoorde. “Singapore was toen maar een plaats, maar de strategie en verandering in denkwijze heeft erin geresulteerd dat dit land zonder natuurlijke hulpbronnen nu tot de rijkste landen ter wereld behoort.”

PRODUCTIVITEIT
Volgens Porter moet de centrale gedachte bij elk economisch plan zich concentreren rondom het feit dat voorspoed wordt bepaald door productiviteit. Hoe ga je op met jouw hulpbronnen. In Singapore is er voor gekozen voorspoed te creëren. Om tot een resultaatgerichte productie-economie te komen moet een land heel veel 'goed' doen. De overheid en de private sector mogen elkaar niet voor de voeten lopen, maar moeten samen werken aan een strategie. De ligging van een dergelijk land bepaalt eveneens in belangrijke mate zijn begiftiging. “Het Caribisch Gebied heeft als voordeel dat het als buren zowel Noord-Amerika als Europa heeft.” Een tweede vereiste is een stabiele economie. “Als een land te kampen heeft met een stijgende inflatie zal er geen productiviteit optreden.” Porter heeft het gevoel dat overheden niet snappen hoe belangrijk een stabiele economie is. “Basisonderwijs, gezondheidszorg, veiligheid, burgerrechten en een onafhankelijke rechterlijke macht zijn de basisingrediënten van een stabiele economie.” Voor economische ontwikkeling is maatschappelijke en politieke ontwikkeling nodig. Alleen zakendoen – ook op bedrijfsniveau – kan rijkdom creëren. “Wie productiever wil zijn, moet in zijn bedrijf of zijn land investeren.”
 

CLUSTEREN
Als oplossing ziet hij geen andere mogelijkheid dan clusteren. Het Caribisch Gebied kan slechts voordelen halen uit economische integratie. Daarnaast zou ieder (ei)land individueel zijn product moeten verbeteren. Informatie- en communicatietechnologie moeten naar een veel hoger niveau getild worden, terwijl de internationale telecommunicatietarieven omlaag moeten. “Verbrokkel/versplinter je hulpmiddelen niet. Continuïteit van beleid is bovendien van eminent belang. De private sector moet nauw betrokken zijn bij dit beleid.” Voorbeelden van hoe het niet moet zijn volgens hem Venezuela en China. “In Venezuela is de economie verdwenen. De vele voorschriften en de overheid die een dikke vinger in de pap wil blijven hebben, zijn daar de oorzaken van. Omdat China geen democratische maatschappij heeft zal het uiteindelijk capituleren. Beide landen hebben geïnvesteerd in educatie, infrastructuur en technologie. Daarnaast is China ook erg productief. Maar de regeringen in beide landen zullen hun volkeren uiteindelijk in een isolement storten.”

Om invulling te geven aan het clustermodel werd staande de conferentie de Caribbean Competitiveness Centre (CCC) geproclameerd. Vijftien Caribische landen, waaronder Suriname, zullen in Cariforum-verband de concurrentiepositie van het Caribisch Gebied trachten te verbeteren. Vier campussen van de University of the West Indies alsook de Arthur Lok Jack School of Business, Michael Porter en de universiteiten van Suriname, Guyana, de Dominicaanse Republiek en Haïti zijn bij de voorbereidingen betrokken.

SURINAME
“Er zijn geen nieuwe theoretische inzichten gegeven. Maar de manier waarop Michael Porter de situatie heeft geschetst, is zonder meer inspirerend en indrukwekkend”, zegt Robert Hahn, head Project Management Office van Telesur en lid van de Surinaamse delegatie. “De kijk op de Caribbean, de vergelijking tussen de Caribische landen onderling...voor Suriname was het natuurlijk niet erg positief, maar dat geeft weer een extra impuls, een extra stimulans om het beter te doen.” Volgens Hahn heeft het allemaal met een duidelijke strategie te maken. “Bepalen waar je over drie of vier jaar wilt zijn. De afgelopen vier jaar is Telesur bijvoorbeeld enorm verbeterd op met name het gebied van productiviteit en klantvriendelijkheid. We doen meer dan slechts mobieltjes verkopen en dat moet duidelijker naar buiten worden gebracht.” Hahn vindt het belangrijk dat gekeken wordt naar de hele ICT-sector in Suriname. Samenwerking tussen bedrijven opererende in die sector is daarom heel belangrijk. “Infrastructuur in Suriname is een beperking. De pc-/laptoppenetratie is een andere beperking. Er moet meer Surinaamse content zijn. Daarnaast is het kostenplaatje ook heel belangrijk. De zeekabel heeft Telesur 60 miljoen US dollar gekost. In de afgelopen vier jaar hebben we ongeveer driehonderd computers aan scholen geschonken. De speed is verdubbeld met de nieuwe zeekabel. We moeten creatievere manieren bedenken om Suriname internet-minded te maken. De aankondiging van het 0-tarief voor wat invoerrechten op pc's betreft is alvast een stap in de goede richting. We hoeven niet op elk vlak te competen.” De boodschap van Hahn aan de Telesur-leiding zal dan ook zijn: “Laten we kritisch kijken naar onze prioriteiten. We zijn geneigd slechts naar Suriname te kijken, maar laten we kijken naar regionale integratie. TeleG Nederland bijvoorbeeld een heel groot succes. Daarom wordt binnenkort uitgebreid met TeleG Curaçao. Laten we dus kijken of we met bedrijven in de regio een stevige keten kunnen smeden.”

Voor Ray Jong A Lock van Get!t Training & Consultancy was de naam Porter voldoende om bij de conferentie aanwezig te willen zijn. “Ik ben geïnspireerd door een aantal van zijn ideeën. Porter heeft een supereenvoudige manier om de vinger op de zere plek te leggen. Als we als bedrijfsleven of land verder willen komen moeten we onze productiviteit verhogen. En daarvoor moet samengewerkt worden. Hij heeft een simpel model geschetst over hoe samengewerkt kan worden, zowel op nationaal als regionaal gebied. De klant moet partner worden in dit proces.” Voor Jong A Lock kwam de klap in het gezicht toen Porter het voorbeeld Singapore aanhaalde. “Toen realiseerde ik me dat Suriname nog een lange weg te gaan heeft. Het plan moet niet slechts komen van de regering, maar van alle stakeholders. Dit geldt trouwens voor alle Caricom-landen.” Jong A Lock wil er zijn steentje toe bijdragen dat overheid en bedrijfsleven komen tot een vijftienjarenplan. “Wij doen simulaties waaruit onze trainees de lessen moeten halen. Ik heb voor onze overheid al iets leuks in mind.”

 Ook Narpath Bissumbhar, voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken, is van mening dat de Surinaamse regering nog ver van huis is. Bissumbhar, van huis uit bedrijfseconoom, is bijzonder geïnteresseerd in het clustermodel. “De Kamer heeft dergelijke clusters al sinds 2003 binnen de bosbouw geïntroduceerd. De plannen waren er, maar die zijn niet tot uitvoering gekomen vanwege gebrek aan ondersteuning van de toenmalige regering.” Dat Porter heeft onderstreept dat slechts business voor welvaart kan zorgen, kan hij niet genoeg benadrukken. “De ranking is heel belangrijk voor het zakendoen. Voor 2011 staan wij als Suriname vreselijk slecht. Hier moet substantieel verbetering in komen. Ons investeringsmilieu moet veel aantrekkelijker worden gemaakt. Ondernemers moeten zich niet langer met bedrijfsvreemde activiteiten bezighouden.” Hij roemt daarom de one-stop-window van de KKF. “Hierdoor komt een heleboel red tape te vervallen. Het Suriname Business Forum heeft pas een strategisch plan gepresenteerd aan de Kamer. Wij hopen dit over een paar maanden in verfijnde vorm te presenteren aan de regering.”.-.

WWW.NICKERIE.NET

Email: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics