De koning van het binnenland, politicus, assembleelid, zakenman Ronnie Brunswijk voert de top tien aan. Zijn naam komt vaker voor op onze lijst dan welke andere naam ook. Van de negen kleinmijnbouwrechten in Brokopondo, Para en Sipaliwini staan er zes op zijn naam. Dat zijn gebieden aan de Saramaccarivier, Sarakreek en Tossokreek. Via de NV Robruns (directeur: Ronnie Brunswijk) heeft hij ook nog exploratierechten op ruim zevenduizend hectare aan de Marowijnerivier. Gecombineerd met zijn enorme netwerk in het binnenland en zijn stevige positie in de assemblee, waar de president hem voorlopig hard nodig heeft voor een meerderheid, levert dat de positie op van golden boy no. 1. 

 De namen van Desi Bouterse en Dino Bouterse zoekt men vergeefs op de lijst van concessiehouders. Ze zijn geen oprichter, directeur of eigenaar. Officieel heeft de familie Bouterse geen belangen in de goudindustrie. Ze staan op nummer twee, omdat de invloed van de president op de goudsector groot is. De Commissie Ordening Goudsector valt onder zijn gezag, en in de sector werken opvallend veel actieve NDP’ers. Zoon Dino werkt een aantal dagen per week ‘als manager in een goudmijn’, zei hij afgelopen juni in Parbode. Daarop weigert hij nu verder commentaar, maar volgens kenners gaat het om concessies van Sarafina NV. Daarnaast wordt Dino gesignaleerd op talloze andere concessies. Of de president persoonlijke belangen heeft, is onduidelijk. De onderhandse verkoop van Benzdorp aan een buitenlandse investeerder verliep vorig jaar wel op een verdachte manier: via de geluidstechnicus en veronderstelde pleegzoon van de president, tevens huis-diskjockey van de NDP. De opbrengst werd geschat op anderhalf miljoen USdollar.

 Directeur Henk Naarendorp van goudbedrijf Nana Resources combineert die functie met het voorzitterschap van de Kamer van Koophandel en Fabrieken en het lidmaatschap van de adviesraad van de Commissie Ordening Goudsector. Daar zit hij naast zus Ellen Naarendorp, die ook in het managementteam van de commissie zit. Nana heeft twee grote exploitatie- en drie grote exploratieconcessies ten westen van de Lawa-rivier. “Ik ben best vermogend”, zegt hij trots. Vergeleken met andere bedrijven voert Nana Resources een open beleid met aandacht voor milieuvriendelijke mijnbouw, hoewel er nog steeds geen jaarrapporten zijn gepubliceerd en de website van het bedrijf vrijwel leeg is. 

 Via zijn bedrijven Sarakreek Resource Corp NV en Wylap Suriname Development Company BV heeft Ruben Lie Pauw Sam drie belangrijke goudgebieden in handen ten zuiden van het stuwmeer en ter weerszijden van de Sarakreek. De Vereniging Surinaams Bedrijfsleven noemde het in 2008 ‘het grootste goudproductiebedrijf in Surinaamse handen’. Maar dat is dus moeilijk te controleren. Lie Pauw Sam was ooit leider van de Volkspartij en bedrijfsarts bij het Canadese goudbedrijf Canarc. Toen dat bedrijf ermee ophield vanwege de Binnenlandse Oorlog, stapte hij in de concessie. Nu wordt gesproken over de verkoop van zijn bedrijven aan Chinese investeerders die ruim driehonderd miljoen zouden willen investeren. Daarover wil Lie Pauw Sam weinig kwijt. Inderdaad, de Chinezen onderzoeken zijn boekhouding voor een eventuele participatie. Maar nee, dat is nog niet rond.

 De vijfde golden boy is geen heer maar een bijzondere dame: mevrouw Claudette Nita Toney. Zij is in meer dan één opzicht een kleurrijke onderneemster. Via de bedrijven Sarafina NV en Volcanic Resources NV controleert ze zes goudconcessies. Dino Bouterse zou er werken als manager. Het bedrijf betaalt volgens onze informatie erg weinig inkomstenbelasting (zie artikel hieronder). Mevrouw Toney verdiept zich ook in winti en afro-Afrikaanse cultuur en in een vorig leven was ze succesvol als bemiddelaar voor meisjes in de Nederlandse seksindustrie, stellen meerdere bronnen. De onderneemster wilde niet aan dit artikel meewerken. “Ze is bezig zelf een boek te schrijven”, meldt haar woordvoerder.

 De sector van opkopers en exporteurs van goud is grotendeels in handen van een kartel van Chinees- Surinaamse goudbedrijven. Een centrale figuur in deze goudhandel is de 43-jarige zakenman John Chee. Hij is medeoprichter van de goudexportbedrijven Suriname Natural Stone NV en Surmetex NV en van het bekende juweliersbedrijf Chee’s Trading. Overigens is hij ook eigenaar van het Spanhoek Hotel en bedrijvencomplex aan de Domineestraat. Geen van de bedrijven publiceert jaarcijfers, waardoor men moet raden naar de omzet. Onze gecalculeerde gok plaatst John Kok Foe Chee op nummer zes.

 Een zevende plek lijkt een wel erg bescheiden positie voor het Canadese goudbedrijf Iamgold. Toch moet president en chief executive officier Stephen Letwin het daarmee doen. Hij heeft minder invloed op het Surinaamse goud dan sommigen denken en levert toch een onmisbare bijdrage aan de schatkist. “Als Iamgold zou vertrekken, gaan wij applaudisseren”, riep president Bouterse vorig jaar december na een bezoek aan collega Chavez in Venzuela. Maar dat is politieke retoriek. Voor hun financiële gezondheid zijn Suriname en Iamgold afhankelijk van elkaar.

 Hoewel de naam Surinam Diamant Company anders doet vermoeden, is dit bedrijf houder van maar liefst vijf goudconcessies van ruim achttienduizend hectare in het Bemau-gebergte. Oud-militair en NDP’er Hans Jannasch, die wegens betrokkenheid bij XTC-productie werd veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf, is volgens berichten in de media eigenaar van deze concessies. Hij behoort tot de intimi van president Bouterse en was onlangs nog met hem op reis naar Venezuela. Maar hij heeft niets met het bedrijf te maken, zegt zijn broer Pieter Jannasch tegen Parbode. De concessies waren in handen van hun inmiddels overleden vader. Pieter werkt wél voor het bedrijf en de directie bestaat uit twee Surinaamse Chinezen: de 74-jarige Daxiao Chen en 49-jarige Zhaoshun Li. Of zij de achtste positie innemen, of eigenlijk toch de familie Jannasch, laten we in het midden. 

 Al sinds de jaren tachtig duikt de naam van de nu 63-jarige Patah Pawiroredjo op als dealmaker bij goudzaken. Hij is president-commissaris van staatsmijnbouwbedrijjf Grassalco, oprichter en bestuurder van twee exploratiebedrijven met mevrouw Claudette Toney en oprichter van een onderneming met de ambitieuze naam ‘Exploration van Suriname NV’. En nog veel meer, waaronder actief lid van de NDP en lid van adviesraad van de Commissie Ordening Goudsector. In 2007 was hij volgens natuurbeschermers betrokken bij de illegale uitgifte van vergunningen aan goudzoekers in het natuurreservaat Brownsberg, waarvoor de rechter hem een boete oplegde. Dat hij daarna beloond werd met een aanzienlijke adviesfunctie, zegt misschien iets over zijn invloed achter de schermen. Pawiroredjo was niet bereikbaar voor commentaar.

 Volgens onze lijst heeft Rudi Chin Jen Sem twee bedrijven met exploratierechten op goud, te weten Diversified Natural Resources NV en Tricee NV. Dat maakt hem nog geen invloedrijke concessiehouder, maar hij speelt zich in beeld door een combinatie van openbare functies. Hij is bestuurder van de Kamer van Koophandel en Fabrieken, penningmeester van de Stichting Behoud Bananen Sector en deed dit jaar een gooi naar het voorzitterschap van de afdeling Paramaribo van de Nationale Partij Suriname (NPS). Die strijd heeft hij verloren, maar levert nog net een stoeltje op in de bezemwagen van de golden boys.

Nickerie.Net/ Parbo Bode, 1 september 2012

10-09-2012