Nickerie.Net, woensdag 31 oktober 2012

Teruglezen: de praktijken van advocaat Bram Moszkowicz

E. Stoker, W. Thijsen

Sinds deken Germ Kemper advocaat Bram Moszkowicz voor de tuchtraad bracht, is het oorlog tussen de strafpleiter en de toezichthouder. Moszkowicz zou 'ongeschikt' zijn voor zijn vak, Kemper zou een 'hetze' voeren. Wie heeft gelijk? De Volkskrant zocht het uit, in de krant van 6 oktober 2012. Moszkowicz is vandaag uit het ambt van advocaat gezet, een beslissing waartegen hij nog in beroep kan. Lees het verhaal van begin oktober hieronder terug.

Moszkowicz als advocaat van PVV-leider Wilders, in mei 2011© ANP. .

'Ik liep nog geen half jaar stage of ik kreeg een zware zaak van een Albanese vrouwenhandelaar op mijn bord, met een strafeis van 8 jaar. Zijn familie kwam verhaal halen op het kantoor van Moszkowicz, omdat Bram zelf de zaak niet deed. Ik moest hen te woord staan.' Een oud-medewerker die twee jaar op het kantoor van Moszkowicz werkte, vertelt hoe cliënten schrokken als niet de grote strafpleiter, maar hij, de advocaatstagiair, hun belangen kwam behartigen. 'Cliënten vroegen altijd: wat vindt de heer Moszkowicz hiervan? Dan loog ik dat hij hetzelfde vond als ik, maar ik dacht altijd: Bram weet niet eens dat jij bestaat.'

Zijn verhaal is in lijn met de klachten van cliënten die zich bij Germ Kemper, de deken van de Amsterdamse Orde van Advocaten, hebben gemeld. 'Mijn cliënt heeft 19 duizend euro te veel betaald aan Moszkowicz', zegt advocaat Meindert Doornbos, namens een klager die in de cel zijn straf uitzit. En dat niet alleen: zelfs de tijd die het kostte om op het kantoor van Moszkowicz te betalen, werd twee keer - 20 minuten en een kwartier - in rekening gebracht. Een andere klager moest 60 duizend euro cash betalen en kreeg een kwitantie van 25.500 euro. 'Zo ging het altijd', zegt de oud-stagiair, die inmiddels zijn eigen kantoor voert. 'Alle cliënten klaagden erover. Daarom ik ben weggegaan.'

Abraham Maarten Moszkowicz (52) hoort bij de bekendste advocaten van het land. Hij wordt geroemd om zijn spitsvondige pleidooien, indrukwekkende clientèle en stijlvolle maatpakken. Iemand die een geweldige advocaat kan zijn. Kritiek was er afgelopen jaren geregeld, maar die gleed van hem af als water van een eend. Tot drie weken geleden.

Op 18 september noemde Germ Kemper, de toezichthouder op de Amsterdamse advocatuur, hem ongeschikt voor het vak. Moszkowicz zou met een ernstig financieel tekort kampen en 'lak' hebben aan zijn cliënten. Bovendien schendt hij de beroepsregels.

En gisteren bestreed Moszkowicz in de Haarlemse rechtbank de klachten van de Belastingdienst, die ruim een miljoen euro aan achterstallige belastingen en boetes claimt. Althans zijn advocaat deed dat. Moszkowicz zelf was afwezig toen vier belastinginspecteurs betoogden dat de belastingboete van 400 duizend euro terecht is. In de periode tussen 2002 en 2006 zou Moszkowicz op 'listige' wijze 'structureel zaken hebben verhuld' en daarna 'dit patroon hebben doorgezet'.

Wat Moszkowicz betreft heeft de Belastingdienst het mis. En de klachten van Kemper doet hij af als een hetze. 'De manier waarop Kemper tekeer is gegaan, tart elk voorstellingsvermogen. Ongehoord, een volksgericht', zei hij onlangs in de media. 'Het is persoonlijk tegen mij gericht', voegde hij daaraan later toe.

Wie heeft gelijk?

Deken: 'Lak aan cliënten'
'Ik heb duizenden cliënten. Duizenden', verweerde Moszkowicz zich in het tv-programma Brandpunt. 'En dan zijn er vijf die klagen.' Wat hem betreft zijn die klachten onvermijdelijk voor iemand met 25 jaar ervaring.

'Vijf klagende cliënten is veel', stelt Jan Loorbach, de algemeen deken van de Nederlandse Orde van Advocaten. 'En daar moet je de klachten van Kemper bij optellen. Zoveel tuchtklachten op één dag is echt heel uitzonderlijk. Ik geloof niet dat dat ooit eerder is voorgekomen.'

Het is niet de eerste keer dat Moszkowicz voor de tuchtraad wordt gedaagd. Ook in 1998, 2008 en 2011 werd hij berispt, omdat cliëntbelangen in het geding waren.

Bovendien klaagt niet iedereen bij de deken. Zo ondernam tv-diva Patty Brard geen stappen. Brard scheidde in 2004 van gitarist René Muthert. Aanvankelijk oordeelde de rechter dat zij hem zo'n 5.000 euro alimentatie per maand moest betalen. Moszkowicz bood aan om haar hoger-beroepzaak te doen. 'Waarschijnlijk omdat hij er een bak publiciteit mee kon krijgen.' Ze verloor. 'In het begin was Moszkowicz aanwezig bij de gesprekken over mijn scheiding, maar al snel nam een onervaren medewerker het over.' In hoger beroep werd het alimentatiebedrag verhoogd tot meer dan 8.000 euro per maand. 'Kort daarna ontving ik een brief van mijn advocaat. Als ik me ooit negatief zou uitlaten over onze samenwerking, zou ik gestraft worden', zegt de tv-persoonlijkheid. 'Ik zeg daarom niets negatiefs, alleen wat er is gebeurd.'

Ook Gerard van Zuilen stapte nooit naar de deken. Deze belegger voelde zich gedupeerd wegens misleidende informatie over de toenmalige beurslieveling Baan, een softwarebedrijf dat rond de eeuwwisseling in de problemen raakte. Samen met tientallen andere gedupeerden huurde hij Moszkowicz in. Per persoon werd 2.500 gulden (1.130 euro) betaald - in totaal meer dan 700 duizend gulden (317 duizend euro), vertelt Van Zuilen. 'Keurig via de bank.' Maar Moszkowicz en zijn kantoorgenoten verloren. In een tussenvonnis oordeelde de rechter dat de advocaat de eis voor schadevergoeding onvoldoende had onderbouwd. Acht maanden later - bij het eindvonnis - was dat nog steeds het geval. Van Zuilen stapte over naar een andere advocaat, die de zaak-Baan wist te schikken. Degenen die bij Moszkowicz bleven, hadden minder geluk.

Ook vorig jaar kreeg het kantoor van Moszkowicz een veeg uit de pan van de rechtbank in de Amsterdamse zedenzaak. De ouders van een van de slachtoffers van Robert M. huurden Moszkowicz in om hun belangen te verdedigen. De strafpleiter liet zich vertegenwoordigen door een jonge medewerkster. De rechtbank schrijft in het vonnis dat haar inspanning 'beperkt' was en de ouders daarom nauwelijks recht hadden op een vergoeding van de advocaatkosten.

Boekhouding
In 2007 zwermden belastinginspecteurs ineens uit over de buurt van de Amsterdamse P.C. Hooftstraat. Ze bezochten restaurant Le Garage, kledingmaker Oger en juweliers Cartier en Schaap & Citroen. Hun doel: het koopgedrag van Bram Moszkowicz in kaart brengen. Want, vermoedde de Belastingdienst, de levensstijl van de strafpleiter kwam niet overeen met het inkomen dat hij opgaf. En hoewel de advocaat dit nog altijd bestrijdt, zagen de belastinginspecteurs reden voor forse naheffingen. Om zeker te zijn dat Moszkowicz betaalt, legden ze in 2010 voor ongeveer een miljoen euro een hypotheek op het kapitale kantoor aan de Amsterdamse Herengracht dat hij samen met zijn twee broers Max en David bezit - geschatte waarde 2 à 2,5 miljoen euro.

In 2011 lekte dit uit via NRC Handelsblad. Daarop gelastte deken Kemper een onderzoek, uitgevoerd door emeritus-hoogleraar en oud-advocaat Sjoerd Eisma. Zijn conclusie: de financiële situatie van Moszkowicz' praktijk is 'zeer bedenkelijk'. De strafpleiter kampt met een 'zorgelijke' liquiditeitspositie, een negatief privévermogen, een 'omvangrijke' schuld aan zijn bv en een vordering van de Belastingdienst.

Volgens Moszkowicz staat zijn bedrijf niet op omvallen. 'Dat is de grootst mogelijke onzin', liet hij twee weken geleden aan De Telegraaf weten. Zijn advocaat Gabriël Meijers - die hem vertegenwoordigt bij de tuchtzaak - had kort daarvoor nog gezegd dat als de deken gelijk krijgt en Moszkowicz voor ten minste een half jaar wordt geschorst, dit 'kan leiden tot neergang en ondergang van diens praktijk'.

Hoe het precies zit, is niet te achterhalen. Sinds 2008 heeft de advocaat geen jaarrekeningen meer gedeponeerd - iets dat geldt als een economisch delict. Over 2009, 2010 en 2011 ontbreken de jaarrekeningen helemaal, aldus de deken.

Wie kijkt in de jaarrekeningen van de jaren ervoor, ziet dat het al vanaf 2007 financieel slechter gaat. Het eigen vermogen schiet dat jaar in de min. Het was sowieso een moeilijke periode voor Moszkowicz. In februari van dat jaar legde hij de verdediging van 'topcrimineel' Willem Holleeder neer. Hij moest wel. 'Het was niet langer in zijn belang om door te gaan', schrijft Moszkowicz in zijn boek Liever rechtop sterven dan op je knieën leven. Holleeder werd destijds onder meer verdacht van het afpersen van de in 2004 geliquideerde vastgoedmagnaat Willem Endstra, een oud-cliënt van Moszkowicz. Endstra was in het kantoor van zijn advocaat bedreigd door Holleeder. 'Je moet niet uitsluiten dat het negatieve eigen vermogen van Moszkowicz direct verband houdt met zijn omgang met Holleeder, die hem stevig in de tang had', zegt 'D.P.', een vertrouwensman van Endstra en destijds getuige in de zaak-Holleeder.

Volgens de deken verloopt zo'n 80 procent van de geldstromen in het kantoor van Moszkowicz in contanten. Cliënten zouden vaak van tevoren cash moeten betalen, waarbij niet duidelijk is wat de strafpleiter precies voor hen gaat doen. Soms zou hij zonder overleg met een cliënt een kantoorgenoot sturen naar een zaak.

'Ik laat me contant betalen, omdat ik vind dat dat noodzakelijk is', verweerde Moszkowicz zich in Brandpunt. 'Omdat anders een heleboel mensen in Nederland zonder goede rechtsbijstand komen te zitten. Niet iedereen kan een rekening openen. En dat is niet omdat het om geld zwart zou gaan, maar omdat ze bijvoorbeeld uit de bergen in Turkije komen.'

Uit de klachten van oud-cliënten rijst een ander beeld op. 'Mijn cliënt heeft een bankrekening in Nederland', zegt advocaat Doornbos, 'maar Moszkowicz vroeg hem om contant te betalen.' Ook andere oud-cliënten hebben dit verklaard. Endstra's vertrouwensman D.P. herinnert zich hoe zo'n betaling verliep: 'Wim zette een wijnkist op tafel en zei dan: die is zometeen voor meneer Moszkowicz, want die waardeert een goeie wijn. In het kistje zat meer dan 100 duizend dollar in biljetten.'

Volgens Moszkowicz laten veel advocaten zich in baar geld betalen. 'Het lijkt me dat het niet vaak voorkomt, maar de feiten zijn niet bekend', zegt voorzitter Bart Nooitgedagt van de Vereniging van Strafrechtadvocaten. 'In principe kan iedereen een bankrekening in Nederland openen', voegt een woordvoerder van de Vereniging van Banken toe.' Wel moeten banken melding maken van contante transacties hoger dan 15 duizend euro, en transacties die met criminaliteit of terrorisme in verband worden gebracht.

Als een cliënt cash wil betalen, mag dat tot 15 duizend euro. Gaat het om een hoger bedrag, dan moet de advocaat dit afwijzen tenzij er zwaarwichtige redenen zijn om het wél aan te nemen, schrijft de Orde van Advocaten voor. Of die redenen er zijn, bespreekt de advocaat met de deken. Jaarlijks wordt deken Kemper hierover twee tot drie keer gebeld. 'Maar ik vermoed dat dit zo'n vijf keer zou moeten zijn', zegt hij.

Die telefoontjes komen in ieder geval niet van Moszkowicz. Melding aan de deken betekent schending van mijn geheimhoudingsplicht, vindt de strafpleiter. Volgens hem is de verordening niet wettelijk verplicht, maar een 'interne oekaze' van de orde. 'De deken kan wel zeggen dat hij een beroepsgeheim heeft, maar dat heeft hij niet. Dat zeg ik niet alleen, dat zegt ook hoogleraar Bannier', zei hij bovendien in Brandpunt.

'Het is misplaatst dat hij aan mij refereert', reageert Floris Bannier desgevraagd. De hoogleraar advocatuur van de Universiteit van Amsterdam is als expert opgeroepen in deze tuchtzaak. 'De deken heeft wél een geheimhoudingsplicht en deze regel is niet vrijblijvend.' Bovendien hoef je de naam van de cliënt helemaal niet te noemen, zegt Bannier, het gaat om de omstandigheden, niet om de persoon. 'Ik heb de heer Moszkowicz een boos briefje gestuurd, maar nog geen reactie mogen ontvangen.'

Moszkowicz als advocaat van PVV-leider Wilders.  © Martijen Beekman

Scholing
De deken heeft nog een klacht: Moszkowicz voldoet niet aan zijn bijscholingsplicht. In 2006 behaalde Moszkowicz geen van de verplichte 20 punten, in 2007 behaalde hij 11 van de 32 punten, in 2008 haalde hij wederom nul punten. In de daaropvolgende jaren beloofde de advocaat beterschap en schreef hij de deken dat hij diens vertrouwen niet zou beschamen. 'Ik acht het ronduit grof en onaanvaardbaar mij dat te beloven en dan opnieuw met nul punten aan te komen', zei Kemper voor de tuchtraad.

Moszkowicz erkent dat hij te weinig studiepunten heeft en wijt dat aan een chronisch ziek familielid. Dat heeft mijn prioriteit, zei hij in een interview. 'Daarna komen mijn cliënten en zittingen, daarna komen de punten.'

Volgens strafrechtadvocaat Serge Weening, die werd opgeleid door Bram Moszkowicz' vader Max, gaat een opleidingsachterstand ten koste van de kwaliteit. 'Ik deed eens een zaak samen met Bram, omdat een cliënt dat graag wilde, maar ik had vooral te maken met zijn kantoorgenoot Arnoud Comans. Comans is geniaal. Hij is de drijvende kracht achter Moszkowicz. Bram kan in de rechtszaal prachtig overbrengen wat Comans heeft opgeschreven, maar heeft geen dossierkennis en geen kennis van de jurisprudentie. Als er op de zitting iets gebeurt wat Comans niet heeft voorbereid, kan Bram daar niks meer van maken.' Comans wil hierop niet reageren.

Zelfs in een zaak als die van Geert Wilders schrijft Moszkowicz zijn pleidooi niet zelf, zegt een PVV-ingewijde. En de oud-stagiair: 'Bram kan heel goed voorlezen uit andermans werk.'

Hetze
Wat Moszkowicz betreft, pleegt Kemper 'karaktermoord'. Hij overweegt een klacht tegen de deken in te dienen. 'Het is alsof de trainer van FC Knudde zegt dat Messi niet kan voetballen', zegt de advocaat over de 64-jarige deken, die twee keer unaniem door zijn beroepsgenoten is verkozen als toezichthouder.

Kemper noemde Moszkowicz tijdens de zitting ongeschikt voor het vak. Maar dat is niet wat de van oorsprong Maastrichtse strafpleiter het meest raakt. De verzachtende woorden dat de advocaat 'geen intrinsiek slecht mens is', kwamen het hardst aan. 'Dat heeft een lading', zei hij hierover in de media. 'Ik behandel het in mijn boek . Mijn vader, die in Auschwitz heeft gezeten, zei altijd: intrinsiek slechte mensen bestaan niet. Zoiets zeggen, is dekenonwaardig. Het is abject. Het is infaam en daar hoort-ie nog over.'

'Bram praat in de media alles recht wat krom is, hij brengt onze beroepsgroep schade toe', verzucht advocaat Nico Meijering, wiens vader ook in Auschwitz zat. 'Ik schaam mij plaatsvervangend voor iemand die telkens het Auschwitz-verleden van zijn vader in stelling brengt om de bliksem van het eigen falen af te leiden.'

Deken Kemper wil zich buiten de zittingszaal niet meer bemoeien met de discussie. Hij wacht het oordeel van de Raad van Discipline op 30 oktober af. Het enige wat hij nog wel kwijt wil, is dat de woordkeuze 'intrinsiek slecht' een ongelukkig toeval is. 'Ik heb zijn boek nooit gelezen.'

Voor dit artikel zijn gesprekken gevoerd met 24 personen. Sommigen doen alleen anoniem hun verhaal, onder meer omdat ze niet publiekelijk met Moszkowicz willen worden geassocieerd. D.P. wordt op eigen verzoek alleen met zijn initialen vermeld. Bram Moszkowicz heeft herhaalde interviewverzoeken afgewezen, wilde schriftelijke vragen niet beantwoorden en heeft het artikel voor een weerwoord ter inzage gekregen, maar geen reactie gegeven.

Desi Bouterse

Ook deze in Nederland bij verstek veroordeelde drugsdealer is klant geweest bij Moszkowicz. Bouterse wordt tevens gezien als de kwade genius achter de Decembermoorden die op 8 december 1982 plaats vonden in Suriname toen een aantal critici van Bouterse 'op de vlucht' de dood vonden. Niet de verdediging van Bouterse wordt hem door met name collega Gerard Spong nagedragen maar de manier waarop hij zich liet inpakken door Desi Bouterse.

WWW.NICKERIE.NET

Email: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics