Paramaribo - Assembleelid en ex-president Ronald Venetiaan. Suriname zal, als de regering toestemming krijgt de conceptovereenkomst met Surgold (joint venture Suralco en Newmont), om te zetten in een definitieve samenwerkingsovereenkomst, een hoge prijs betalen om voor 25% te participeren in de gouddeal. Dit constateerde ex-president en assembleelid Ronald Venetiaan (Nieuw Front/NPS). “We zullen als parlement wel heel goed naar deze deal moeten kijken en ons afvragen of wij als land wel bereid zijn deze hoge prijs te betalen”, zei Venetiaan vrijdag bij de behandeling van de conceptwetten in het parlement. De hoge prijs zou volgens hem zelfs betekenen dat Suriname een deel van zijn soevereiniteit afstaat aan Surgold.

Cruciale aspecten

Venetiaan die nog aan het begin is van zijn redevoering, zal maandag verder gaan omdat het parlement, zoals afgesproken in principe tot 18.00 uur vergadert. Hij heeft alvast enkele cruciale aspecten uit de overeenkomst met Surgold aan de kaak gesteld. De deal plaatsend tegenover de mijnbouwwet en de goudovereenkomst van 1994 benadrukte Venetiaan dat daarvan alles gezegd mag worden, maar dat de wetgever wel heeft gezorgd voor de waarborging van zekerheden en vooral het zelfbeschikkingsrecht van de staat Suriname. Hij maakte de huidige regering het ernstige verwijt dat die door het openbreken van de mijnbouwwet aan het gokken is geslagen met ernstige gevolgen voor het land. “Men heeft voor ogen een voorlopige lege dop en ‘gambelt’ dat mettertijd er wel iets in zal komen”, meent Venetiaan.

Hij haalde aan dat in de conceptovereenkomst van zijn regering in 2010 al tot een principe afspraak was gekomen om met 20% te participeren in het Merian-gebied (Surgold). Maar er zijn volgens Venetiaan cruciale wijzigingen er ingebracht om 5% meer binnen te halen. Hij sneerde dat eerder gezegd werd dat er minstens 50% eruit gehaald zou worden. Daarvoor is de overeenkomst die er lag drie jaar stilgelegd. Waarmee de regering nu komt, is niet acceptabel. Venetiaan merkte op dat de raad van ministers na een presentatie meteen akkoord moest gaan met de deals, zonder deze zelfs te bestuderen of te bespreken.

Geen zeggenschap voor Suriname

Drie jaar na 2010 maakt de ex-president de balans op en concludeert dat voor een extra 5% extra participatie Suriname wel een erg hoge prijs zal worden betaald. “In de Surgold deal van deze regering moeten wij toestaan dat de concessieovereenkomst nu niet meer duidelijk is afgebakend op 17.000 hectare, zoals oorspronkelijk was afgesproken”, legde Venetiaan uit. Hij merkte op dat Surgold exclusieve rechten krijgt op een gebied dat 35 maal groter is dan de aanvankelijke 17.000 hectare. Dit is de ‘Area of Interest’ die is toegevoegd in de nieuwe overeenkomst. Suriname heeft volgens Venetiaan zijn soevereiniteit uit handen gegeven aan Surgold om te bepalen of een andere investeerder in dit deel van Surinames grondgebied zal worden toegelaten. “We laten dat gebied voor wat betreft investeringen, gijzelen voor een lange periode en het is een groot gebied. Het gaat om 25 jaar en een optie op verlenging.”

Poging buitenspel zetten parlement

Het lid Marinus Bee (A Combinatie/ABOP) vroeg bij interruptie wie allemaal concessies hebben in de ‘Area of Interest’ en wanneer deze zijn verstrekt. Venetiaan zei dat het lid Asiskumar Gajadien (Mega Combinatie/VHP) die nu uitlandig is, herhaaldelijk om deze informatie over de concessies heeft gevraagd maar deze is nog niet gepresenteerd. Als Surgold geen toestemming geeft om in dit gebied een ander bedrijf toe te laten voor investeringen, kan de regering niets doen. De multinational heeft de eerste optie.

Venetiaan betoogde dat met de rechten die aan Surgold worden gegeven met de introductie van de 'Area of interest' een poging ondernomen wordt om het parlement buiten spel te zetten. De mijnbouwwet wordt opengebroken, waarbij de minister zelfstandig het recht tot exploratie mag geven. Er is nu een beperking van 10.000 ha. De regering moet terugkomen naar het parlement als er een grotere concessie wordt verstrekt. Straks kan de minister zelf beslissen om grotere concessies te geven, zonder goedkeuring van het parlement.

Vraagtekens royalty

Net als de voorzitter van de commissie van rapporteurs, Rabin Parmessar (Mega Combinatie/NDP), plaatst ook Venetiaan grote vraagtekens bij de royalty’s. Nieuw Frontfractieleider Radjkoemar Randjietsingh besteedde ook veel aandacht hieraan. De royalty is nu vastgeprikt op 6 procent voor Surgold. In het concept dat er al was, was er sprake van een glijdende schaal. Bij stijging van de goudprijs, zou de staat ook meer royalty ontvangen. De eerdere sprekers verwachten dat de goudprijs nog flink zal stijgen. Nu wordt volgens Venetiaan door Iamgold 7 procent royalty betaalt omdat de goudprijs hoog is.