Nickerie.Net, dinsdag 21 januari 2014

Suiker beheerst het leven van de moderne mens

In deel (1) van dit artikel hebben wij kennis gemaakt met de ontstaansen verspreidingsgeschiedenis van suiker, suiker als een zeer complexe en groter wordende behoefte; suiker als de motor van economieën, suiker vergelijkbaar met olie. Thans volgt het slotdeel.

DE GROTE BOOSDOENER

De mensheid is steeds meer suiker per hoofd gaan consumeren. En aangezien suiker verslavend werkt zijn er grote problemen ontstaan voor de menselijke gezondheid nu suiker een gemakkelijk bereikbaar product is geworden voor de gewone man. Volgens Richard Johnson, nefroloog aan de Universiteit van Colorado, Denver vertellen de cijfers een onrustbarend verhaal: éénderde van de volwassenen van de wereld kampt met hoge bloeddruk, terwijl in 1900 dit percentage slechts 5 was; 153 miljoen mensen gingen gebukt onder diabetes in 1980 en dit aantal is gegroeid naar 347 miljoen en steeds meer Amerikanen lijden aan overgewicht. “Wij denken dat suiker één van de boosdoeners is, zo niet de hoofdboosdoener”, zegt Johnson.

In 1675 ontdekte Thomas Willis, een dokter, dat de urine van mensen die leden aan diabetes opmerkelijk zoet was. Tweehonderdvijftig jaar later legde Haven Emerson van de Universiteit van Colombia het verband tussen de opmerkelijke toename van het aantal doden tussen 1900 en 1920 en toegenomen consumptie van suiker. En in de jaren 1960 kwam John Yudken, Brits voedingsdeskundige, via experimenten op mensen en dieren tot de conclusie dat grote hoeveelheden suiker in het dieet leidden tot hoge niveaus van vet en insuline in het bloed – risicofactoren voor hartziekte en diabetes. Maar de boodschap van Yudkin werd overstemd door een koor van andere wetenschappers die de stijgende percentages van overgewicht en hartziekte in plaats daarvan toeschreven aan cholesterol veroorzaakt door teveel verzadigde vetten in het dieet. Het aandeel van vet in het Amerikaanse dieet is echter kleiner dan 20 jaar geleden. Toch is het aantal mensen met overgewicht alleen maar toegenomen.

De hoofdreden, zegt Johnson tezamen met andere experts, is suiker en in het bijzonder fructose. Sucrose of tafelsuiker is samengesteld uit gelijke hoeveelheden glucose en fructose, de laatste zijnde een soort suiker die je natuurlijk vindt in fruit. Het is fructose die tafelsuiker de heerlijke smaak geeft. (Maïs, stroop met een hoog fructosegehalte of HFCS is ook een mgensel van fructose en glucose – ongeveer 55% en 45% in alcoholvrije dranken. de impact op gezondheid van sucrose en HFCS blijkt gelijk te zijn? Johnson zette uiteen dat ofschoon glucose wordt omgezet door cellen in je gehele lichaam, fructose hoofdzakelijk wordt verwerkt in de lever. Als je teveel eet in snel verteerde vormen zoals alcoholvrije dranken en candy, breekt je levert de fructose af en produceert vet, triglycerides genaamd. Enkele van deze vetten blijven in de lever die na lange blootstelling vettig en disfunctioneel kunnen worden. Maar een groot deel van de triglycerides komt ook in het bloed terecht. Na verloop van tijd gaat de bloeddruk omhoog en weefsels worden progressief resistenter tot insuline. De alvleesklier reageert door meer insuline te produceren, daarbij proberende om zaken onder controle te houden. Uiteindelijk manifesteert zich een verschijnsel bekend als aan een metabolisme gerelateerd syndroom gekenmerkt door overgewicht met vetafzetting rondom de buik, hoge bloeddruk en andere aan metabolisme gerelateerde veranderingen die, als ze niet worden gecorrigeerd, kunnen leiden tot type 2 diabetes met een verhoogd gevaar voor een hartaanval.

Zoveel als een derde van de Amerikaanse bevolking kan voldoen aan de criteria voor aan metabolisme gerelateerd syndroom vastgesteld door de Nationale Instituten voor Gezondheid. De Amerikaanse HartVereniging liet recentelijk haar stem horen in verband met de waarschuwingen tegen teveel suiker in het dieet. De ratio hiervan is dat suiker calorieën bevat zonder voedingsvoordeel. Volgens Johnson en collegae staat dit niet centraal. Overmatige suiker is niet slechts lege calorieën, hij is gif. Robert Lustig van de Universteit van Californië, San Francisco, formuleert zaken nog preciezer: “Overmatige suiker heeft niks van doen met zijn calorieën. Suiker is gewoon een gif als die in grote hoeveelheden wordt geconsumeerd.”

Johnson vat de bestaande situatie als volgt samen: Amerikanen zijn te dik, omdat zij teveel eten en te weinig bewegen. Maar zij eten teveel en bewegen te weinig, omdat zij verslaafd zijn aan suiker, die ze niet alleen dikker maakt, maar ook hun energie ondergraaft. “De reden waarom je zo graag televisie kijkt is niet omdat tv kijken zo goed is”, zegt hij, “maar omdat je geen energie hebt om te bewegen, omdat je teveel suiker consumeert”. De oplossing? Eet minder suiker! Als mensen in staat zijn om hun suikerconsumptie te verminderen, verdwijnen vele van de ziekte effecten. Het probleem is echter dat in de wereld van vandaag het buitengewoon moeilijk is om suiker te mijden, wat een reden is van de hoge consumptie van suiker.

Fabrikanten gebruiken suiker om smaak te vervangen in voedselsoorten door gebruik van minder vet, zodat ze gezonder lijken, zoals vetvrij gebakken eten, dat vaak grote hoeveelheden toegevoegde suiker bevat. Het is een slechtst denkbaar scenario. Je wordt doodziek niet door het eten van voedsel dat je graag eet, maar door het eten van voedsel dat je haat – omdat je niet doodziek wil worden.

IN DEN BEGINNE WAS HET FRUIT

Als suiker zo slecht is voor ons, waarom is de hunkering daarnaar zo groot? Het korte antwoord is dat een injectie van suiker in de bloedstroom dezelfde pleziercentra van de hersenen stimuleert als die, welke reageren op heroïne en cocaïne. Alle smakelijke voedsels doen dit tot op zekere hoogte – dat is waarom ze smakelijk zijn – maar suiker heeft een erg uitgesproken effect. In deze betekenis is hij letterlijk een verslavende drug. Dit doet evenwel de vraag rijzen van waarom onze hersenen genen zich zouden ontwikkelen om als plezier te reageren op een potentieel giftige stof. Het antwoord is volgens Johnson diep gelegen in ons verre apenverleden, toen een sterke hunkering naar fructose precies datgene was dat onze voorouders nodig hadden om in leven te blijven.

Johnson komt met de volgende verklaring. Zo’n 22 miljoen jaren geleden waren de bossen van Afrika vol mensapen. Ze bleven in leven door het fruit van de bomen, zoet met natuurlijke suiker die ze het gehele jaar aten – een zomer zonder einde. Vijf miljoen jaren later blies op zekere dag een koude wind door dit paradijs. De zeeën werden kleiner en de ijskappen groter. Een stuk land verscheen uit de getijden, een brug die enkele avontuurlijke mensapen gebruikten om Afrika te verlaten en bezit te nemen van de regenbossen die Eurazië bedekten. Maar het bleef kouder worden, waarbij de tropische bossen werden vervangen door bossen die in de herfst kaal werden. Het gevolg was een periode van hongersnood met de bossen vol stervende apen. “Op een zeker moment ontstond er een mutatie in één van de apen”, zette Johnson uiteen. Dit maakte die aap tot een efficiënte verwerker van fructose. Zelfs kleine hoeveelheden werden opgeslagen als vet, een groot voordeel om de wintermaanden door te komen als voedsel schaars is. Toen keerde op zekere dag de aap met het muterende gen en gezonde eetlust voor zeldzame, kostbare fruitsuiker, terug naar zijn huis in Afrika en verwekte de apen die wij vandaag zien, waaronder die welke het suiker aanbiddende nageslacht in de wereld verspreidde. “De mutatie was zulk een krachtige overlevingsfactor, dat alleen dieren dat hadden overleefd”, zei Johnson, “dus hebben heden ten dage alle apen die mutatie, waaronder mensen. Zij zorgde ervoor dat onze voorouders door de magere jaren kwamen. Maar toen suiker het Westen op de grootse wijze raakte, hadden wij een groot probleem. Onze wereld is gevuld met fructose, maar ons lichaam is geëvolueerd om met heel weinig daarvan in leven te blijven. Het is een grote ironie. Precies het ding dat ons redde, kan ons uiteindelijk doden.

BEGRIPPEN EN STATISTIEKEN

Suiker is een zoete stof die wij dagelijks consumeren. Consumptie in Amerika: sucrose (suiker van riet en bieten : 51%; HFCS (High-Fructose Corn Syrup) : 36%; honing, melasse en ahornsiroop : 13%, samen 100%. Sucrose is in kristalvorm: 50% fructose; 50% glucose HFCS, maïssiroop met hoog fructosegehalte: 55% fructose; 45% glucose. Overige suikers in liquide vorm: honing, melasse en ahornsiroop met sporen van vitaminen en mineralen. Glucose in suiker wordt omgezet in het lichaam; fructose daarentegen wordt vooral in de lever verwerkt tot vetten die daar kunnen worden opgebouwd en ook in het bloed komen, met risico’s zoals overgewicht, hoge bloeddruk, insulineresistentie en type 2 diabetes. Topconsumenten van hoge fructosesiroop: pounds per hoofd per jaar in 2011; VS: 51 (23,13 kg) Mexico: 32 (14,52 kg) Canada: 23 (10,43 kg) Argentinië: 18 (8,16 kg) Zuid-Korea: 15 (6,80 kg) Topconsumenten van geraffineerde suiker: pounds per hoofd per jaar in 2011: Brazilië: 122 (55,34 kg) Rusland : 88 (39,92 kg) Mexico : 76 (43,47 kg) Egypte: 70 (31,75 kg) Europese Unie: 70 (31,75 kg) Amerikaanse uitgaven aan Candy in 2011: totaal $ 32 miljard; per persoon $ 100; per persoon per dag $ 0,27; consumptie per hoofd: 25 pounds = 11,34 kg of per dag 30 gram.

NG (slot)

WWW.NICKERIE.NET

Email: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics