Nickerie.Net, dinsdag 21 april 2015

Frank Essed leeft voort...

De geboortedag van Frank Edgar Essed is ter herdenking opgenomen in het jaarprogramma van de Nationale Reparatie Commissie Suriname, NRCS en haar Kennisinstituut. In het kader van het herprogrammeren van onze minds zet de NRCS het werk en leven van rolmodellen uit de inheemse en uit de gemeenschap van de nazaten van Afrikanen op een voetstuk. Deze keer staat de veelzijdige Surinamer die topprestaties, die niet mogen worden vergeten, heeft neergezet in de schijnwerpers. 

Frank Essed is 96 jaar geleden op 21 april in Paramaribo geboren. Zijn moeder was Cornelia Werners, afkomstig uit het kokosdistrict en zijn vader was de inspecteur van politie Frederik Essed.

Frank Essed heeft als fotoboi (stadsjongen) zijn jeugd aan de Gravenstraat doorgebracht. Hij bezocht eerst de Selectaschool en vervolgens de Graaf van Zinzendorpschool, waar hij zijn MULO-diploma behaalde. Hierna volgde hij in de periode 1936 tot 1940 de landmetersopleiding in ons land. Na deze opleiding heeft hij gedurende 8 jaar het beroep van Landmeter uitgeoefend. In die periode heeft hij het diepe binnenland van Suriname op zijn duimpje leren kennen. Dit zou hem later in zijn carrière zeer ten dienst komen, omdat over de binnenlanden van Suriname niemand hem knollen voor citroenen zou kunnen verkopen. In 1949 vertrok Essed naar Nederland om daar verder te studeren. In 1955 behaalde hij cum laude het Ingenieursexamen aan de Nederlandse Landbouw Universiteit te Wageningen. In 1957 promoveerde hij, eveneens cum laude op een proefschrift getiteld: Estimation of Standing Timber . Al in die periode dacht de jonge Dr. Ir al in termen van duurzame ontwikkeling van de bosbouwsector.
 

Frank Essed heeft kort na zijn remigratie uit Nederland naar Suriname aan vervroegde algemene geheime verkiezingen voor de toenmalige Staten van Suriname van juni 1958 deelgenomen. Hij bleek razend populair, want hij haalde het grootste aantal stemmen van alle kandidaten, inclusief de partijvoorzitter Jopie Pengel. Hierna was hij kort lid van de toenmalige Staten. Maar zijn dromen gingen in vervulling toen hij zijn land mocht dienen als de eerste Minister van Opbouw van Suriname. Vanuit en gerelateerd aan dit ministerie heeft Frank Essed zijn erfgoed opgebouwd en voor ons achtergelaten.

Zijn indrukwekkende carrière is gestart met Operation Grasshopper wat niet anders betekende dan het toegankelijk maken van het grondstoffenpotentieel van het binnenland en zijn bewoners voor de verdere ontwikkeling van het land en voor het welzijn van de mensen. De prestaties van Frank Essed hebben op uiteenlopende gebieden, die hier in zeer kort bestek worden opgesomd gelegen:
- Pleiter voor de toepassing van de technische en sociaaleconomische groeipool theorie en ontwikkelingsstrategie in Suriname; 
- Creator van het West-Surinameplan met als spil het Kabalebo waterkrachtproject;
- Stimulator van het Sranan en duwer van de onafhankelijkheid en met wat hij noemde de zelfstandigheid van Suriname;
- Ontwerper van een nieuw kiesstelsel, waardoor de binnenlandbewoners ook naar de stembus mochten gaan;
- Stimulator van de totstandkoming van een Nationaal Ontwikkelingsplan voor ons land in de periode 1963-1967;
- Stimulator voor de aanname van natuurbeschermingswetten vanuit het perspectief van het beschermen van de natuur en het behouden van het milieu;
- Initiatiefnemer samen met een Jamaicaanse college om te komen tot de International Bauxite Association (IBA) en de introductie van een speciale belasting op bauxiet;
- Stimulator van de voetbalsport in ons land en
- Degene die de mobilisatie van het eigene introduceerde en propageerde.
Er zijn ook diverse publicaties van zijn hand verschenen. De NRCS van Suriname stelt voor dat zijn pennenvruchten worden verzameld en als het ‘Gezamenlijk Werk van Frank Essed’ voor het nageslacht wordt uitgegeven. Dit zou door een subsidie aan het Dr. Ir. Frank Essed Instituut onder leiding van Dr. Hans Breeveld kunnen gebeuren.

Leven geschaad 

Essed was een onbaatzuchtig mens, die ondanks zijn publieke functies er nooit op uit is geweest om persoonlijke rijkdommen te vergaren. De planning voor Suriname en de uitvoering daarvan waren zijn lust en leven. Toch heeft hij na de militaire staatsgreep van 1980 in totaal negen maanden, op vermeende verdenking van corruptie, achter slot en grendel gezeten. Aan het einde van die akelige periode heeft hij wel van het toenmalige bijzondere gerechtshof een briefje meegekregen waarop onder meer stond: ‘niet is gebleken dat de beschuldigde bij de uitoefening van de diverse functies de belangen van de Staat heeft geschaad’. Het leven van deze grote Surinamer is echter door deze behandeling wel geschaad. De NRCS stelt daarom voor dat een Surinaamse regering in het kader van genoegdoening naar de nabestaanden van Frank Essed ten minste twee stappen onderneemt:
- Excuses aanbiedt aan de nabestaanden voor het onrecht dat aan Frank Essed is aangedaan;
- Een belangrijke straat of plein in de hoofdstad naar hem vernoemt.
 

Centraal staat echter de eerste stap! 

De kop van dit artikel - Frank Essed leeft voort: heri libi te na dede a ben feti gi Sranan - staat deels op het grafsteen van Frank Edgar Essed. Deze grote Surinamer is op 29 december 1988 op de begraafplaats Mariusrust ter aarde besteld. De tekst is voor een deel ontleend aan het tweede couplet van het Surinaamse volkslied. Frank Essed had namelijk aan Trefossa gevraagd om een tweede couplet voor het volkslied van ons land in het Sranan te dichten.
 

Drs. Armand Zunder
Directeur van het Kennisinstituut voor Onderzoek naar Genocide en Reparaties
Namens het Bestuur van de Nationale Reparatie Commissie Suriname (NRCS)

WWW.NICKERIE.NET

Email: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics