ANALYSE: Bouterse aan zet na devaluatie van de SRD

26/11/2015 16:00 - Eliézer Pross

PARAMARIBO - President Desi Bouterse wordt nog altijd geconfronteerd met het feit dat zijn naam in één adem te noemen is met de notoire periodes van hyperinflatie en uit-de-pan-vliegende prijzen in de jaren tachtig en eind negentig. Maar zelfs de scherpste critici zien genoeg oplossingsmogelijkheden. De vraag die rest is of hij en zijn rechterarm, governor-minister Gillmore Hoefdraad, inderdaad herhaling van het pijnlijke verleden willen voorkomen.

De huidige financiële crisis in het land is niet het belangrijkste probleem waarmee de regering kampt. Met onder andere de bezuinigingen die worden doorgevoerd en andere stappen die worden ondernomen om de hoeveelheid SRD's in omloop te verminderen - aangescherpte kasreserveregeling voor banken - zou minstens de indruk moeten prevaleren dat noodzakelijke stappen worden ondernomen om deze moeilijke tijden te overbruggen. Zelfs de pijnlijke devaluatie van de nationale munt naar SRD 4 per US dollar wordt door de internationale economische waakhond, Fitch gezien als een goede korte- tot middellangetermijn stap om de druk op de staatskas te verminderen en om ondernemerschap te stimuleren. Hoewel de financiële crisis zich tot zeker 2017 zal voortslepen, zijn er enkele meevallers opkomst, namelijk de Surgoldgoudmijn te Merian die in bedrijf gaat en de levering van diesel en gasoline door Staatsolie, beide in 2016. Vertrouwenscrisis

De achillespees van de regering- Bouterse/Adhin is een vertrouwenscrisis. "Het grootste bezwaar is het gebrek aan transparantie, overleg over de te nemen maatregelen", benadrukt Waddy Sowma, voorzitter van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES). Ook Robby Berenstein, voorzitter van de Vakcentrale C-47 en vertegenwoordiger van het overkoepelend orgaan voor vakcentrales, Ravaksur, kan het gebrek aan openheid zijdens de regering niet plaatsen: "Ik weet niet of het arrogantie is of een gebrek aan kennis over hoe het hoort, maar belangrijke sociaal maatschappelijke partners van de regering worden gewoon overgeslagen bij belangrijke beslissingen die het heel land treffen. En dat kan niet". Absurd

De vertrouwenscrisis vertaalt zich in het feit dat er zeker tot en met maandag nog volop gespeculeerd is op de illegale valutamarkt. "Boi, we denken dat de koers richting 4.40 zal gaan. Maar ik kan je helpen met 4.20", liet een geldwisselaar weten aan de krant. Op een andere locatie werd er een lagere koers van SRD 4.05 aangeboden, het verschil van een duidelijk bewijs van de aanhoudende speculatie op de parallelmarkt. De Vereniging van Cambiohouders (VvC) berichtte vorige week maandag dat er nog sprake is van 'absurde koersbewegingen'. Zowel grote geldbezitters als gemiddelde burgers met wat extra centjes kiezen liever het zekere voor het onzekere en zetten hun geld in valuta om na de devaluatie van de Surinaamse dollar. De vereniging voelde zich genoodzaakt een beroep te doen op het bedrijfsleven en de burgerij om "niet mee te doen aan de valutagekte. Als burger en bedrijfsleider bent u er mede verantwoordelijk voor om uw land en leefklimaat niet te duwen naar een heilloze weg van hyperinflatie waarvan de gevolgen onvoorspelbaar kunnen zijn voor ons", luidt de buitengewone pleidooi van de VvC. Op sociale media spuugt het volk zijn gal, zeker degenen die de ellendige tijden van hyperinflatie hebben overleefd. Hoofdschuldige

De vraag is of Bouterse als regeringsleider niet als hoofdschuldige moet worden aangemerkt voor het gebrek aan vertrouwen. Het belangrijkste probleem is de ongekende situatie van een super-centralebank-president- financiën-minister, waarbij Hoefdraad de absolute monetaire autoriteit is van het land. Ondanks zijn kwalificaties en staat van dienst op het internationale toneel, is er sprake van een ongewenste concentratie van macht. "Er moet een aanvang worden gemaakt om het vertrouwen te herwinnen. Een apolitieke centralebank-president is een must", onderstreept Sowma. Hij vult verder aan dat met of zonder wetgeving - een duidelijk antwoord op uitspraken van Hoefdraad op de recente persconferentie van de president - hoort de CBvS de regering te attenderen op geldverspilling en het pompen van geld in niet productieve zaken. Bouterse belooft wel dat hij naarstig op zoek is naar een geschikte kandidaat om leiding te geven aan de Moederbank. Sowma en Berenstein wijzen erop, dat de regering nog onvoldoende laat merken dat ze de productiesector wil stimuleren om meer te exporteren en banen wil scheppen. De devaluatie helpt het ondernemersveld, maar was eerder een "noodzakelijk kwaad", volgens Sowma. Berenstein zegt echter dat er juist gesneden is in het budget van sociale scholingsinstituten als de SAO, waar werklozen klaargestoomd worden voor een baan. "Er moet een transparant en samenhangend beleid worden gevoerd, en geen ad hoc stappen worden ondernomen", benadrukt Sowma. Vertrouwen verdienen

Groeperingen als cambiohouders, economen en de vakbeweging kunnen zich met de samenleving schor pleiten om de rust te bewaren, maar het zal niet baten als landsbestuurders hun eigen beste intenties torpederen met verwarrende signalen en een gebrek aan transparantie. Vertrouwen moet worden verdiend.