Nickerie.Net, vrijdag 29 april 2016

ANALYSE: Bouterse ll,  met hoog déjà vu-gehalte, herhaling van setten

HET LIJKT ONS elke keer weer te overkomen. Elke regering met een Bouterse signatuur maakt het geld op. Nu van de staatskas weer eens een bodem te zien is, wijzen vooral de traditionele oppositiepartijen de beschuldigende vinger richting de ‘Nog vijf’-stemmers. Maar als de armoede om zich heen grijpt, terwijl de spaarpot stampvol zit maakt het volk dan een rechtvaardige keus… of niet? Het is alsof de duivel ermee speelt. Zodra deze man aan het bewind is, gebeurt er iets waardoor ons land in ernstige problemen komt", verzucht bestuurskundige August Boldewijn. Hij is een oude rot in het bestuurlijk vak en heeft secuur inzicht in hoe het telkens weer zover heeft kunnen komen met een regiem met of onder leiding van Desi Bouterse. Maar het zit eigenlijk veel dieper dan gedacht.

"Het is na de onafhankelijkheid duidelijk geworden dat er veel aangepakt moet worden in de jonge republiek. Er is echter weinig aandacht voor sociaal-maatschappelijke vraagstukken en de ontevredenheid neemt dagelijks toe." Uiteindelijk nemen de militairen het bewind gewelddadig over. Het is voor een groot deel een ernstig getergd volk dat deze stap met groot enthousiasme verwelkomt. De militairen nemen geen vetpot over, maar door de ontwikkelingshulp kunnen de lopende projecten voortgezet worden.

Populistisch

Uiteindelijk stelt de Nationale Militaire Raad vier hervormingen voor, die bekrachtigd worden in de Regeringsverklaring van 1980. Het gaat om de instelling van een vernieuwende politiek-bestuurlijke, sociaal-economische, sociaal-maatschappelijke en educatieve orde. "De regering onder leiding van Bouterse initieerde veel populistische projecten. Zo werd de Algemene Oudedagsvoorziening ingesteld, het Staatziekenfonds en voorzieningen op het gebied van sport en recreatie werden getroffen. Er werd vooral inhoud gegeven aan de sociaal-maatschappelijke en educatieve hervormingen. Iets wat niet vreemd is voor een militair regiem. De leiding is trouwens op zoek naar legitimiteit bij het volk."

Kosten

Aan de andere kant worden hierdoor ook steeds meer kosten gemaakt. "Het samenvoegen en uit elkaar halen van ministeries, het instellen van volkscomités, het in leven roepen van een beleidscentrum. Allemaal kostbare zaken die niet begroot waren." Wanneer Nederland na de decembermoorden in 1982 de geldkraan dichtdraait, wordt snel duidelijk dat er geen worstcasescenario gepland was. Er is vrijwel geen geld om de staatshuishouding te financieren en er vallen rake klappen.

De krantenkoppen in de periode 1983/1986 spreken dan ook boekdelen en hebben een hoog déjà vu-gehalte. Bushouders en leerkrachten staken, werknemers protesteren en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) komt voor de eerste keer in beeld als mogelijke redder van het bankroete Suriname. In 1984 wordt de regering-Alibux naar huis gestuurd, omdat zij door het aankondigen van de door IMF vereiste belasting maatregelen 'onvoldoende rekening heeft gehouden met het belang van het volk.'

Een financieel-economische commissie die is ingesteld om het Militair Gezag van advies te dienen heeft naar verluidt ook voorgesteld om de weg naar de Wereldbank en of het IMF in te zetten. Als klap op de vuurpijl komt in 1985 ook de Binnenlandse Oorlog erbij met de ontheemding van zeker 15.000 mensen voor wie de overheid ook opvang moet regelen. Het land is na 1986 dan ook vrijwel bankroet.

Gefaald

"Wat je vooral terugziet in het beleid van nu, is een enorme investering in het sociaal-maatschappelijke en in populistische projecten. Huizen worden gebouwd, er wordt geïnvesteerd in ziektekosten, kinderbijslag en AOV. Ook wetgeving op het gebied van minimumloon en andere sociale wetten zijn aangepakt. Dat trekt een zware wissel op de overheidsinkomsten en er is net als in de jaren tachtig nergens een planning te bespeuren, of de planning en ook de adviseurs van de president hebben danig gefaald. Er is niet nagedacht over hoe dit allemaal te financieren, net als toen."

Een ander voorbeeld van een ongepland project tijdens een regering met een Boutersesignatuur noemt Boldewijn de bruggen die gebouwd zijn tijdens het bewind-Wijdenbosch/Radhakishun. "Heel mooi initiatief, maar niet gepland en daarna was het geld op." Het IMF noemt het bewind van Wijdenbosch in zijn rapport in 1999 dan ook 'zeer slecht'. Door de grootscheepse straatacties georganiseerd door de oppositie en de vakbeweging, is het exit voor 'Bosje'.

Onvoldoende

Dat deze regering onder Bouterse weer eens onvoldoende gepland heeft, is evident wanneer er in de Financiële Nota 2016-2019 wordt vermeld dat de Staat in 2016 meer zal ontvangen, vanwege onder andere de te verwachte opbrengsten uit grondconversie, royalty's en dividendopbrengsten van staatsbedrijven. Dit terwijl de Merianmijn waarschijnlijk pas in 2017 mogelijk royalties oplevert en de dalende goudprijs de investeringen in de mijn maakt tot risicovol kapitaal, de Suralco net als in 1984 besluit geen verdere investeringen meer te doen in de bauxietsector en de prijs van aardolie al enige tijd een dalende trend vertoont.

Wanneer hetzelfde document vermeldt dat ook de component 'lonen en salarissen van de overheid' substantieel verhoogd zal worden in de periode 2016-2019, kan bijna geconcludeerd worden dat de regering zichzelf verrast heeft met het op stel en sprong benaderen van het IMF, een instantie die altijd matigheid op dat stuk predikt.

Verspilling

Wat Boldewijn ook ziet als een kenmerk van een Bouterse-regering is het verspillen van enorme sommen geld. Er is een cassavefabriek geopend, heel mooi, maar die is nu al weer dicht. De investeringen in ethanol - schone energie worden stopgezet om de aandelen in de Merianmijn te financieren, schoolboeken staan te verrotten, het Tapajaiproject wordt van stal gehaald om het niet veel later weer in een lade te laten verdwijnen. "Allemaal kapitaalvernietiging", klinkt het passioneel. Maar is door corruptie ook veel verspild? "Corruptie moet bewezen worden. Natuurlijk weten we dat er bijvoorbeeld iets aan de hand was met Ramon Abrahams, maar het is nooit bewezen. Beter zou het zijn als het parlement de sloten van de begrotingen nou eens serieus zou behandelen. Dan zou aangetoond kunnen worden dat gealloceerde fondsen niet doelmatig en rechtmatig zijn gebruikt, dan kan je de verantwoordelijken met dat bewijs confronteren."

Leiderschap

Ook opvallend is dat het volk van Suriname zowel in 1987, 1992 als in 2000, heeft gekozen om het pad-Bouterse te verlaten en dan komen de meer conservatieve regeringen aan de macht. "De regering-Ramsewak Shankar heeft zich direct toegelegd op het stabiliseren van de economie. De Europese Unie werd om steun gevraagd voor het opstellen van een aanpassingsprogramma."

In 1991 nadat de democratie is hersteld na de telefooncoup, wordt het Bonaire-akkoord getekend. Weer is er geen ruimte voor sociaal-maatschappelijke projecten. Slechts de projecten met als doel het herstellen van de democratie, krijgen voorrang voor financiering vanuit de ontwikkelingsgelden. "Er komt een zwaar aanpassingsprogramma."

In 2000 focust de regering Venetiaan ll zich na het bewind-Wijdenbosch/Radhakishun noodgedwongen weer op herstel van de dekking van de Surinaamse munt. De regeringen van 1992-1996 en 2000-2010 hebben bovendien ook de wind mee. Zo halen ze voorschotten bij de bauxietondernemingen om de tekorten op te vangen, er is sprake van steun uit Nederland en er kunnen verschillende projecten uitgevoerd worden door de goede relatie die Suriname heeft met Nederland. Desondanks slaagt Venetiaan lll er niet in om de verworven stabiliteit in te zetten om de allerarmsten te ontzien. Zie daar de vruchtbare grond voor weer eens een regering met Boutersesignatuur.

Boldewijn brengt daarin echter een nuance. "Ik denk dat het ook te maken heeft met het soort leiderschap dat het volk graag ziet. Ronald Venetiaan was geen charismatische leider en dat is Bouterse wel."

Voorrecht

Als we de klok enkele jaren vooruitzetten tot 2016 lijkt de geschiedenis zich helaas te herhalen. Als een oude versleten zwart/wit film 'rewinden' de beelden van 1986 en 1999 zich voor het blikveld van deze natie. De regering doet aan goudswaps net als toen, betalingsverplichtingen worden niet nagekomen en er wordt monetair gefinancierd.

Maar deze keer heeft Bouterse het zover gekregen weer gekozen te worden en hij heeft het historisch voorrecht zijn eigen chaos te ordenen. Er is nu echter geen geld meer van Nederland, de bauxietreserves zijn op, de goud- en aardolieprijs zijn historisch laag en de weg naar het IMF is kennelijk de enige optie. Het is inderdaad alsof de duivel als evenbeeld van Bouterse ermee speelt, wanneer Bouterse regeert. Maar de vraag is: zal Bouterse ook vanuit een deze slechte positie kunnen scoren?

WWW.NICKERIE.NET

Email: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics