Ik ben in 1992, na mijn studie, naar Suriname teruggekeerd om, samen met mijn gezin, een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van mijn geboorteland. Sinds die tijd hoor ik jaarlijks over de decembermoorden. De versie die Jim Hok opbracht geeft voor mij echter een aantal nieuwe details. De bron is dan wel dubieus, wat ook het onderzoek van Jim Hok ietwat dubieus maakt.
Maar laten we dat feit even gewoon accepteren. In 1982 zou iemand een tegencoup plegen. Gaat het daarom anno 2017 slecht in ons land? Is daarom de monetaire reserve die Venetiaan-Telting hadden opgebouwd verdwenen? Ook dat verhaal van verdwijnende goud en monetaire reserves heb ik sinds 1992 vaker gehoord. Daar kan Van Haperen niet de hand in hebben gehad.
Of zou Nederland onze president Bouterse en zijn regeerteam adviseren om de monetaire reserves uit te putten en, voor onze kinderen, moordende leningen aan te gaan? Wie in de Nederlandse regering doet dat? Is dat onderzocht? PALU was toen toch in het machtscentrum?

Dat grootmachten en gewezen koloniale machten nog steeds belangen hebben in zuidelijke landen is geen nieuws. Moest dat worden onderzocht? Is dat echter onderzocht in eigen land?
Voorbeeld: wat gebeurt er met Alcoa? Wat met de 80 miljoen U$ die BHP Billiton bij hun exit in 2009 aan Suralco heeft overgedragen voor de rehabilitatie van Para? Jim Hok heeft het hele dossier tijdens zijn ambtsperiode onder ogen gehad. Heeft hij dat nu ook onderzocht?
Ander voorbeeld. Wie kapt op dit moment 24 op 24 en 7 op 7 in ons binnenland? Dagelijks rijden tientallen met houtblokken geladen zware trailers van Atjoni richting stad. 50 trucks aan 8 - 10 blokken / truck = gemiddeld 400-500 grote bomen/dag die sneuvelen. Hoeveel hectaren is dat op een jaar? Want dit is al ettelijke jaren bezig.
En dan wil ik het niet eens over goudconcessies hebben. Hoe zat dat ook weer met die straal van 50 km rond Gros Rosebel? Wat is de werkelijke rol van Nederland hierin? Heeft Jim Hok als ex-minister NH hierop een antwoord?

En natuurlijk zijn er de ontwikkelingsgelden. Daar is inderdaad heel wat rond te doen. Ik denk dan alvast aan Para Industries uit de jaren '80. Die bedrijven, groots en goed opgezet, stierven een merkwaardige dood beginjaren '90. Geld scheen "opgemaakt" te zijn, machines waren (privé?) verkocht…
Of meer recent was er ook een groots plan met een cassavefabriek. Die staat nu te verloederen, dicht bij Zanderij. Naar verluidt zijn de machines niet volgens projectschema aangekocht. Geld is "anders besteed".
Of neem het recente rijstareaal in Brokopondo, paradepaardje van minister Algoe van LVV. Kostprijs 1 miljoen U$, waarvan de Surinamer 250.000 U$ aan belastinggeld inbrengt. We zien daarbij over het hoofd dat de Saramaccaners al honderden jaar zelf aan rijstbouw doen. Trouwens, 1 miljoen? Waar gaat een Saamaka muje dat geld vinden om, volgens de nieuwe methode, haar kostgrondje aan te leggen? Of is dit slechts een zoveelste voorbeeld van het "opmaken" van ontwikkelingsgelden? En heeft Nederland de hand in deze corruptie en het opmaken van gelden die gehele bevolking ten goede moeten komen? Of wordt dat gewoon binnenshuis (lees binnen de politieke partij) afgehandeld?

Trouwens, als wij de Nederlanders van alles de schuld geven, wat doen we dan zelf? Welke verantwoordelijkheid nemen wij dan zelf? Durven we onze fouten te zien en toe te geven? Dan pas wordt het mogelijk een nieuw beleid te formuleren en misschien nieuwe structuren daaraan te koppelen.
Ik heb helaas geen onderzoek gedaan. Ik heb de voorbije 25 jaren vooral geluisterd. Ik vermoed echter dat, indien Jim Hok, zoals hij aangaf, werkelijk onderzoek had gepleegd, hij bovengenoemde zaken ook had kunnen opmerken, evenals de rol die PALU, naast andere politieke partijen, tot heden daarin speelt.

Het grootste probleem in ons land is niet Nederland, maar is de hebzucht van een kleine elitaire groep die zich meer en meer verrijkt ten koste van de samenleving. Het tweede probleem zijn de vele aanschuivers die wel openlijk kritiek leveren, maar als ze zelf op die stoel zitten hetzelfde gedrag zullen etaleren. Dit is een attitudestoornis, een ziekte die wijlen Jnan Adhin benoemde met 'occidentitis', de westerse beschavingsziekte.
Deze ziekte, een aantasting van de humane houding van onze leiders, is zeker ook op wereldniveau herkenbaar. Zij is niet langer uitsluitend 'westers' maar heeft, zoals elke infectieziekte, over nationale grenzen en doorheen sociale lagen personen aangetast. Dat grootmachten zich daardoor ook mengen in het huishouden van 'zwakkere' staten is zeker niet te ontkennen. Dat is echter niet ons grootste probleem op dit moment.
Onze eerste stap zou moeten zijn dat we gezamenlijk erkennen dat die ziekte, deze attitude, vele van onze huidige leiders en kopstukken van politieke partijen heeft aangetast, waardoor zij niet langer geschikt zijn om hun mandaat op correcte wijze in te vullen. Dan pas kan je werken aan een ander Suriname. Een Suriname met een gezonde beleidsvisie, aangepaste structuren en integere ambtenaren om die te realiseren. Met gezond bedoel ik een beleid gebaseerd op rechtvaardige welvaartsspreiding, ethische relaties en een hele grote zorg voor het milieu.

Want stel je voor dat Nederland, geconfronteerd met PALU's uitspraken, de kaart doorschuift en alles aan de Romeinen wijt? Die waren immers 2.000 jaar geleden de koloniale macht in Nederland en dus de schuld van alles. Zij waren trouwens de eersten in de Europese geschiedenis waar de infectieziekte zo duidelijk zichtbaar werd.
Gelukkig is de slotzin van Jim hoopgevend. Alhoewel je je ook daar misschien moet afvragen wat de nieuwe politiek waarvoor PALU de toon zal zetten, dan wel zal zijn.

Drs. Natascha Neus
Stichting Ecosystem 2000
Werkgroep Duurzame Ontwikkeling
ecosystem@sr.net