CONTRAPUNT - Krishna Mathoera, volksvertegenwoordiger van de Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP), de grootste oppositiepartij, heeft om met Michiel van Kempen te spreken - de stok in het doksenhok gegooid. In De Nationale Assemblee (DNA) heeft zij het kritiekloze loyalisme van de DNA-leden van de coalitie jegens de regering Bouterse, aan de kaak gesteld. De paarse fractie reageerde als door een marbonsu gestoken.
Tekst: Theo Para - beeld: dWT archief
Krishna
Mathoera (VHP), volksvertegenwoordiger van de Vooruitstrevende
Hervormingspartij (fotografie: Akhiel Mahabier)
De Ware Tijd kopte 'Tumult in de assemblee'. De hand van de censor sloeg toe, de live televisie-uitzending van de DNA-vergadering werd stopgezet. Fractieleider André Misiekaba reageerde, zoals de Hollanders dat noemen, met jij-bakken. Hij vond dat Mathoera zich met de problemen van de oppositie moest bezig houden en de coalitie met rust moest laten. Hij had niet door dat hij met die reactie juist het gelijk van Mathoera bevestigde. De politica onderbouwde haar kritiek op de DNA-leden van de coalitie immers niet met partijpolitieke overwegingen. Zij steunt op constitutioneel democratische argumenten en ontstijgt daarmee juist het partijpolitiek gekrakeel. Ze spreekt haar collega's van de coalitie niet aan op hetgeen haar van hen scheidt, maar juist op hetgeen zij met hen deelt. Dat is namelijk de opdracht van de kiezer: als volksvertegenwoordiger de uitvoerende macht, president en regering, te controleren en in lijn met de constitutie middels wetgeving en kritisch onderzoek het landsbelang boven zelfzuchtig partijbelang te stellen.
Dubbelslachtigheid
Mathoera had eerder in Starnieuws de 'passiviteit en dubbelslachtigheid' van de paarse DNA-voorzitter en de 'hondse loyaliteit' van de coalitie, aan de kaak gesteld. Ze onderbouwde haar conclusies met talrijke feiten. Ze liet zien hoe de DNA-voorzitter met partijdige agendering de controlerende functie van de volksvertegenwoordiging ondermijnde en het regeringsstandpunt faciliteerde. Zo had zij haast met de behandeling van de Terugroepwet en de Wet op de Staatsschuld, terwijl zij draalde met de agendering van de geëiste verantwoording door president Bouterse van zijn minachting voor het unanieme DNA-besluit, de Memorandum of Understanding met de bauxietmultinational Alcoa, in te trekken. De DNA-voorzitter ging braaf mee met de smoesjes van de president niet onmiddellijk aan zijn verantwoordingsplicht tegemoet te komen.
Mathoera wees ook op het wegkijken van de coalitie als het gaat om corruptieschandalen zoals de Naschoolse Opvang en Carifesta. Zij liet zien hoe de DNA-voorzitter pour la forme hete hangijzers in de samenleving agendeert, maar doorpakken voorkomt. Kortom, de indruk wekt dat naar de bevolking wordt geluisterd, terwijl feitelijk slechts het machtsbehoud van de regering Bouterse geldt.
Wat de parlementariër beschrijft is niets minder dan een falend DNA-voorzitterschap. In elke fatsoenlijke democratie is een cruciale vereiste van een parlementsvoorzitter, het vermogen boven de partijen te staan, onafhankelijk te handelen. Daartegen zondigen brengt de integriteit van de parlementsvoorzitter in het geding. Ook al is het een gebruikelijk mechanisme dat een volksvertegenwoordiger via de kandidatuur van een politieke partij in het parlement komt, zij of hij is op de eerste plaats volksvertegenwoordiger, dan pas partijlid. Dat is de mores van een echte democraat. Daarom voorkomt een integere parlementsvoorzitter zelfs ook maar de schijn van partijpolitiek favoritisme. Maar in Suriname lijkt DNA onderdeel van het moreel verval.
'Corrupt parlement'
Sinds 2010 kent Suriname een door de partij van Bouterse gedomineerde Nationale Assemblee. Geen groter bewijs van de 'hondse loyaliteit' van de DNA-leden van Bouterse dan het agenderen en samen met de regering Bouterse als medewetgever, realiseren van de zelf-amnestiewet van 2012. Die wet verleende amnestie voor moord en folter. Expliciet werd aan de verdachten van de Decembermoorden amnestie verleend, terwijl de Grondwet inmenging in een lopend proces verbiedt en de Amnestiewet zelf, in navolging van de Amnestiewet van 1992, misdrijven tegen de menselijkheid van amnestie uitsloot. De DNA-leden hadden kunnen weten dat de Zuid-Afrikaanse hoogleraar internationaal publiekrecht en anti-apartheid voorvechter John Dugard, op de vraag van het Amsterdams Gerechtshof, onderbouwd tot de conclusie was gekomen dat de moorden en folteringen van 8 december 1982 kwalificeren als misdrijven tegen de menselijkheid. Die misdrijven waren onderdeel van een systematisch plan om, met gebruikmaking van publieke middelen, de oppositie tegen de militaire dictatuur uit te schakelen. De slachtoffers werden geselecteerd, niet op grond van wat zij deden, maar om wie zij waren, leden van de intellectuele elite van de democratische beweging.
De internationale verdragen en de grondwet werden door de paars gedomineerde Nationale Assemblee, op flagrante wijze geschonden. Dat gebeurde ondanks de onderbouwde tegenwerpingen van de democratische oppositie en het straatprotest van duizenden Surinamers. En dat om geen andere reden dan het persoonlijk belang van de paarse partijleider, de president- hoofdverdachte. Deze verbijsterde situatie bracht strafpleiter mr. Gerard Spong ertoe de Nationale Assemblee te typeren als 'corrupt parlement'. De staat ontbeert integriteit. Een drugsveroordeelde en van meervoudige moord verdachte president, een papegaaienparlement en een procureur-generaal aan de leiband van de hoofdverdachte in het 8 Decemberstrafproces, dat is het treurige beeld van een staat van de schaamte. Dit is een land dat slechts op papier een rechtsstaat is.
Suriname het enige land in Zuid-Amerika en het Caribisch Gebied is, waar sprake is van een 'criminalized state'
Het ontgaat de buitenwereld niet. In een recente studie komen Amerikaanse onderzoekers tot de schrikbarende conclusie dat Suriname het enige land in Zuid-Amerika en het Caribisch Gebied is, waar sprake is van een 'criminalized state', een gecriminaliseerde staat. In meerdere staten in de regio is de georganiseerde misdaad erin geslaagd invloed in de staat te verwerven. Maar in Suriname zou de staat onder Bouterse, primair functioneren ten dienste van de georganiseerde misdaad, van witwassen tot drugshandel, van illegale goudhandel tot grootschalige corruptie. Het is voorstelbaar dat zulke onderzoeksresultaten bij velen op denial (ontkenning) kunnen rekenen, het besef dat jouw kinderen in zo een staat moeten opgroeien is immers, om met Trefossa te spreken, een skreki tori. De kritiek van Krishna Mathoera op de mentaliteit van de 'hondse loyaliteit', kan worden gelezen als een trotyi (aanhef) voor existentiële bevrijding van de psyche van de natie. ◊
Contrapunt verschijnt in dWT, iedere eerste zaterdag van de maand.
