Waarom de Nederlandse ambassadeur is geweigerd door angsthaas Bouterse

CONTRAPUNT - De goedkeuring van de regering Bouterse voor de nieuwe Nederlandse ambassadeur Anne van Leeuwen is, nadat die op 22 juni al was gegeven, op 28 juni weer ingetrokken. Op 27 juni nog had koning Willem Alexander Van Leeuwen benoemd tot zijn vertegenwoordiger in Suriname. De regering-Bouterse gaf voor haar onvriendelijke daad geen verklaring. De Nederlandse regering en de Surinaamse gemeenschap tasten in het duister. Alles duidt erop dat Bouterse niet durft toe te geven dat de band tussen het volk van Suriname en Nederland veel beter is dan hij zou wensen. 

Minister Yldiz Pollack-Beighle van Buitenlandse Zaken zei in De Nationale Assemblee dat het proces van agrementverlening geheel in handen is van Suriname. Maar het hebben van een bevoegdheid is niet hetzelfde als het deugdelijk gebruikmaken van die bevoegdheid. Een kenmerk van deugdelijk beleid is motivatie. Zonder motivatie beleidsmaatregelen doorvoeren illustreert arrogantie van de macht en willekeur. De regering kan haar motieven voor de agrement-intrekking verzwijgen, wat zij niet kan verhullen, zijn de gevolgen.

Verzuring betrekkingen

SURINAME EN HET Koninkrijk der Nederlanden kennen sinds 1992 een bijzondere volkenrechtelijke band in de vorm van het Raamverdrag voor Vriendschap en Nauwere Samenwerking. Het raamverdrag legt de nadruk op de mensenrechten, de democratische rechtsstaat en strijd tegen grensoverschrijdende misdaad. Met Bouterse aan de macht werd het verdrag een papieren tijger. Tot bij de Hoge Raad is Bouterse bij verstek tot een hoge vrijheidsstraf veroordeeld voor cocaïnesmokkel.

Bovendien, Nederland eist berechting van de schuldigen van 8 december 1982, omdat journalist Frank Wijngaarde, een van de vijftien slachtoffers, Nederlands staatsburger was. Nederland beperkt de omgang met president Bouterse tot 'functionele contacten'. In 2012, na afkondiging van de zelfamnestiewet, riep de Nederlandse regering bij wijze van protest haar ambassadeur tijdelijk terug. De regering-Bouterse heeft, ondanks de grote Surinaamse diasporagemeenschap, geen ambassadeur in Nederland. De agrement-intrekking, in de stijl van de willekeur, heeft als gevolg een verdere verzuring van de Surinaams- Nederlandse betrekkingen en het ontstaan van een klimaat van dreiging en onzekerheid.

Geopolitieke verschuiving

Het is een nadelige ontwikkeling

DE VERSLECHTERING VAN de betrekkingen met Nederland heeft een effect op de internationale situering van Suriname. Voor de meeste democratische staten is de relatie met Nederland een belangrijk referentiepunt. Verslechtering van die betrekking heeft negatieve gevolgen voor investeringen en interesse vanuit die staten. Suriname verschuift in zijn betrekkingen verder richting dictatoriale en corrupte staten, die de ontstane geopolitieke ruimte opvullen.

Een context van betrekkingen met voornamelijke dictatoriale en corrupte staten, geeft aan het anti-democratisme van de regering- Bouterse meer speelruimte. Het is een nadelige ontwikkeling voor de sociale en mensenrechtenbeweging in Suriname. Deze gevolgen gevoegd bij de nadelige economische gevolgen, zeker in tijden van crisis, maken het leidend zijn van nationale belangen bij de agrément-intrekking, niet waarschijnlijk.

Verzwakking publieksdiplomatie

DE NEDERLANDSE AMBASSADE in Suriname het accent op bevorderen van de samenwerking tussen beide samenlevingen, de twinningprojecten zijn daar een voorbeeld van. Toen ambassadeur Ernst Noorman onlangs zijn periode in Suriname afsloot, kreeg hij een warm vaarwel vanuit de culturele en ngo-gemeenschap in Suriname. Dat markeerde het succes van de 'publieksdiplomatie'. Door de agrement-intrekking wordt de Nederlandse vertegenwoordiging, in het bijzonder de publieksdiplomatie en samenwerking tussen beide samenlevingen, verzwakt.

Nederland kijkt verder als direct belanghebbende mee in het 8 Decemberstrafproces. Op 8 december is de Nederlandse ambassadeur aanwezig bij de nationale herdenking en kranslegging bij het Nationaal Monument Bastion Veere - 8 december 1982. Van die presentie van de Raamverdragspartner gaat richting nabestaanden, mensen- rechtenorganisaties en rechterlijke macht een moreel signaal uit. Door de agrement-intrekking wordt die Nederlandse presentie ondergraven.

Buitenland spook

DE OPZWEPENDE PAARSE artikelen en uitspraken tegen 'koloniaal' Nederland, laten zien dat ook zonder openlijke motivatie, het signaal van de agrément-intrekking door de propagandamachine van Bouterse wordt begrepen als oproep tot het van stal halen van het buitenland spook. Het sluit naadloos aan bij eerdere opruiende uitspraken van Bouterse, dat de rechterlijke macht in het 8 Decemberstrafproces en de demonstranten tegen zijn economisch wanbeleid, verlengstukken van 'het buitenland' zouden zijn.

De tegenstellingen straffeloosheid versus recht en wanbestuur versus bevolking, worden gemaskeerd door een gecreëerde tegenstelling Suriname versus Nederland, opdat de ex-dictator zijn afkalvende aanhang niet kwijtraakt. Dat de intrekking van het agrement voor de Nederlandse ambassadeur, op dezelfde dag plaatsvond als het requisitoir van auditeur- militair Roy Elgin, die twintig jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf eiste tegen 8 december-hoofdverdachte Desi Bouterse, lijkt niet toevallig. Het was Bouterses ex-superminister André Haakmat die trouwens verklapte dat de man dol is op symboliek.