ANALYSE:

Surinaamse toerismesector komt niet van beademing af

29/11/2017

ANALYSE - Tijdens de jaarrede is beloofd dat toerisme prioriteit zal worden en dat de Toerismeraamwet en de Wet tot Instelling van de Toerisme Autoriteit in ijltempo naar DNA gestuurd zouden worden. Maar dan blijkt dat de Stichting Toerisme Suriname geen geld beschikbaar krijgt van de overheid om te participeren in de vakantiebeurs in Nederland in januari. Consequente uitvoering van voorgenomen beleid wordt weer eens achterwege gelaten.

Tekst: Euritha Tjan A Way -  Beeld: Audry Wajwakana

'SURINAME BEATING HEART of the Amazone', 'Suriname, Earth's greenest treasure' 'Suriname an undiscovered secret'. Dat zijn slechts drie van de verschillende slagzinnen die de afgelopen jaren gebruikt zijn om Suriname te beschrijven en te promoten tijdens (buitenlandse) vakantiebeurzen. Maar wat is precies het product dat het land aanbiedt? Hoe zou het versterkt moeten worden en waar zouden de prioriteiten moeten liggen?

De antwoorden op deze vragen verschillen per organisatie die actief is in de toerismesector en per toevallige regering die aanzit. Als land kunnen we het nog steeds niet eens worden over hoe wij willen dat de toerist het land ervaart, laat staan dat er binnen het landsbeleid prioriteit wordt gegeven aan de ontwikkeling van de sector.

Verwend

VOLGENS KENNERS IN de sector is de reden heel simpel. Suriname is verwend. Ons land heeft de beschikking over enorme hoeveelheden natuurlijke hulpbronnen, waardoor de noodzaak om te investeren in toerisme ten enen male ontbreekt. Ter illustratie: er is een ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen dat als doel heeft de minerale sector zo productief en effectief mogelijk in te richten. Echter, toerisme is recent toegevoegd aan het ministerie van Handel en Industrie. En dat ministerie wordt al enkele maanden geleid door de superminister Ferdinand Welzijn die ook ('tijdelijk') verantwoordelijk is voor het ministerie van Justitie en Politie. Hij heeft weliswaar werkgroepen ingesteld die een deel van het toerismevraagstuk onder de loep moeten nemen, maar hoe effectief dat is, moet nog blijken.

Autoriteit

VAN DE STICHTING Toerisme Suriname (STS) die als werkarm dient voor het directoraat Toerisme, zegt de regering dat ze zich in een transitiefase bevindt. Ze zou ontmanteld moeten worden om dan de Suriname Tourism Authority op te zetten, naar analogie van de Curaçao Tourism Board en een soortgelijke organisatie van Aruba. Echter, dat zeggen achtereenvolgende regeringen al sinds 1996 toen de stichting werd opgezet. Een nuanceverschil wordt gemaakt in de gebruikte terminologie. Deze regering wil het kennelijk ontmantelen en de intentie van de vorige regeringen was altijd dat de stichting uit zou groeien tot een autoriteit.

Wie dit leest zou kunnen denken dat er nooit geld gestopt is in de toerismesector in Suriname. Maar niets is minder waar. In de periode 2000 tot 2005 is met fondsen van de Europese Unie sectorbreed geïnvesteerd in trainingen, het maken van een toerismemasterplan, het ontwikkelen van promotiemateriaal en het bezoeken van verschillende buitenlandse beurzen. Ook in de aansluiting van Suriname bij de Caribbean Tourism Organization (CTO) is veel energie gestopt. De STS kreeg de beschikking over een eigen budget doordat de regering een bed tax ter beschikking stelde aan de stichting. Het enige wat ontbrak, was de toerismewet. Die zou toen heel snel komen.

Integendeel

STS kreeg het afgelopen jaar slechts geld voor het betalen van het personeel, en zelfs dat verliep stroef

MEER DAN TIEN jaar verder is Suriname niet veel verder gekomen in de realisatie van een bestemming die aantrekkelijk is voor de doorsnee echte toerist. Integendeel: de sector is stappen achteruitgegaan. STS kreeg het afgelopen jaar slechts geld voor het betalen van het personeel, en zelfs dat verliep stroef. De directeur van de STS heeft intussen ontslag genomen. Ons land is al enige tijd geen lid meer van de CTO, omdat er geen contributie betaald werd. Onderzoek wijst uit dat toeristen voor een groot deel komen op familiebezoek en dat zij het serviceniveau in de sector beroerd vinden. Weg effecttrainingen, het toerismemasterplan gaan wij natuurlijk weer opnieuw schrijven wij gaan een beter 'wiel' uitvinden natuurlijk - en toerisme blijft van de tong rollen als prioriteit, maar de daden daartoe zijn zoek.

Ook als de wet komt, blijft het trouwens de vraag of en hoe die zal werken. Die zal namelijk pas effect hebben als er al standaarden en normen in de sector zijn die zullen dienen als technische voorschriften. Simpel voorbeeld: als je auto geen airco heeft en geen EHBO-trommel zou je eigenlijk geen toeristen mogen vervoeren. Maar dan moet ergens officieel zijn opgetekend wat de precieze voorwaarden zijn om dat wel te doen. Dat is nog niet gedaan. De enige organisatie die daartoe stappen heeft ondernomen is de United Tourguides Suriname (UTGS) die heeft gewerkt aan de eigen standaarden. Als de wet wordt aangenomen kan de bijbehorende autoriteit optreden bij misstanden, maar dan moet dus wel gedefinieerd worden wat de standaard is.

Promotie

NAAST UTGS IS er nog een organisatie die als een verfrissende wind waait door de sector. De Suriname Hospitality and Tourism Association (Shata) bestaat nu een jaar en zet zich in voor de bedrijven in de sector. De organisatie wordt vooralsnog deels in leven gehouden door fondsgeld uit Nederland en is daardoor in staat een cruciale rol die de STS zou moeten vervullen op zich te nemen, namelijk: de promotie van Suriname als destinatie, als ervaring. Dat is niet de taak van een bedrijvenorganisatie en de collega's op Aruba en Curaçao bijvoorbeeld doen dat niet. De terechte vraag daarbij is dan ook: zou het geld niet eerder besteed moeten worden aan de broodnodige versterking van de sector zelf? Maar de organisatie zegt dan weer terecht: Maar als de overheid het niet doet en wij ook niet, wie zou het dan wel moeten doen?

Lodgehouders

Helaas is het antwoord dat deze groep nergens goed vertegenwoordigd is

RETORIEK VAN HET hoogste niveau natuurlijk, want meer smaken zijn er niet. Nog een positieve ontwikkeling is de overeenkomst tussen de Surinaamse Luchtvaartmaatschappij en TUI fly. Die is de grootste vervoerder van vliegvakantiegangers uit Europa. Samen met zes andere luchtvaartmaatschappijen, waaronder Corsair International (Frankrijk), Thomson Airways (Verenigd Koninkrijk) en TUI fly Nordic (Zweden), behoort ze tot de TUI Airlines-alliantie. Door een of ander godswonder ziet die maatschappij veel potentie in Suriname. Maar zowel SLM als Tui roept elke keer weer, vergroot je capaciteit in het binnenland. Paramaribo kan moeiteloos duizend toeristen per dag aan, maar als die plotseling besluiten om naar het binnenland te gaan, breekt daar de hel los. Dus rijst de vraag: wie richt zich op de lodgehouders die daar het product aanbieden? Helaas is het antwoord dat die groep nergens goed vertegenwoordigd is. Ook niet bij de Shata die de hele sector zou moeten vertegenwoordigen.

Studenten van het Suriname Hospitality and Tourism Training Centre die stage hebben gelopen bij oorden in het binnenland, benadrukken de behoefte aan begeleiding voor deze groep. Ze zetten een accommodatie op en bieden een aantal tripjes aan, maar de basiskennis over de veiligheid en het serviceniveau ontbreken. En natuurlijk zijn er ook beter ontwikkelde en luxe resorts in het achterland, maar die kunnen de grote vraag niet aan. Bovendien is er een prijskaartje aan verbonden die de toerist die al een duur ticket betaalt geenszins wil of kan opbrengen.

Goud en hout

EEN ANDER GEVAAR dat op de loer ligt, is de goud- en houtwinning in het binnenland. Het lijkt wel een ver-van-ons-bed-show, maar hoe lang kan de agressieve winning van deze hulpbronnen nog doorgaan zonder dat ons natuurtoeristisch product grote kraters gaat vertonen? Kortom: de toerismesector ontwikkelen, doe je niet met de mond. Het is iets van lange adem waar toewijding en consequent beleid voor nodig zijn. Met dat in het achterhoofd lijkt het licht in de toerismetunnel nog erg ver weg.