Wazig geworden Surinaams olieverhaal

Naarmate de tijd verstrijkt begint het olieverhaal van Suriname iets wilder op te borrelen. Er is in de internationale media een aantal keren melding ervan gemaakt dat het Guyana-Suriname bassin een potentiele olievoorraad heeft. Een aantal oliemaatschappijen waarvan enkele giganten, zouden naar verluidt bezig zijn om boringen te doen in het Surinaams gebied in zee. Vlak ernaast hebben om en bij dezelfde bedrijven al olie gevonden in Guyanees gebied. De vraag rijst nu of het nu voor deze bedrijven nodig is om olie in onze wateren te vinden. Met andere woorden, zouden de grote multinationals wat verliezen als zij en de anderen de olie niet vinden in Suriname? Wat is het geologisch verband tussen de Guyanese olie en de Surinaamse olie? Oftewel, kan je vanuit Guyana de olie onder de Surinaamse bodem opzuigen? Er is een heleboel niet bekend over het olieverhaal dat zich afspeelt voor de Surinaamse kust. Er is geen helderheid of ook Surinaamse ondernemers bezig zijn een vinger in de pap te krijgen op een of ander manier als het gaat om de Surinaamse olie. Het verhaal aan land is helder en duidelijk met een dominante rol voor Staatsolie.

Gedurende de afgelopen periode is dit bedrijf gevoeliger geworden voor externe politieke beïnvloeding. Door politieke onwil is het Suriname tot nu toe niet gelukt om te werken aan de uitbreiding van de basis van de Surinaamse economie, dus om de economie te diversifiëren. Er is geen interesse bij het departement van LVV en wel bij de hoogste leiding om de landbouw, de veeteelt en de visserij in Suriname te bevorderen. Alles wat gebeurt, vindt plaats omdat er een uitgavencomponent aan hangt. En daar geldt een bepaalde verdeelsleutel. Er is vanuit LVV geen cultuur van bevorderen van agrarisch ondernemerschap, maar juist het afhankelijk houden van agrarische producenten.

Zo is er de laatste tijd een cultuur gekweekt van het naar willekeur verdelen van landbouwmiddelen. Zo zijn er evenmin gegevens bekend wat er precies gepland is voor de toerismeontwikkeling. Recent zijn wel toerismewetten aangekondigd en onder andere ook de instelling van een Toerismeautoriteit. De instelling van zo een autoriteit hoeft nog geen expansie van de sector mee te brengen. Wat deze sector nodig heeft is een ordening naar internationale standaarden en een expansie zonder dat deze in strijd komt met duurzame ontwikkeling. Er is door Surinaamse toerismedeskundigen beweerd dat het Surinaams toerismeproduct gemakkelijk is te definiëren: het draait allemaal om het binnenland van Suriname. Er is ook gezegd dat toeristen niet komen voor het Surinaams eten of om naar Paramaribo te kijken. De vraag rijst of dit uitgangspunt recht doet aan het Surinaamse toerisme. Aan het Surinaamse bos en de natuur valt niet veel te doen, het is daar al aanwezig. Het is te vergelijken met de mijnbouw in Suriname, alles zit al in de grond. We moeten alleen naar boven halen en verkopen. Dus de alternatieve sectoren zullen niet van de grond komen door inspanningen van de regering.

Alle aandacht is nu op de olie. Een vraag die nu de gemoederen bezig houdt, is wat er met de enorme olie-inkomsten moet worden gedaan. De hoge heren van het land zijn bezig dat uit te maken. Wat als men niet eruit komt hoe de boel te verdelen en men ruzie krijgt over de verdeelsleutel? De vraag die zeker ook opkomt is in welke mate de totale burgerij van Suriname baat zou kunnen hebben met de verhoogde olie-inkomsten. In de eerste plaats zijn er enorme schulden om af te lossen. De ervaring met de Staatsolie leert dat deze olie-inkomsten kunnen bijdragen om de devaluatie in toom te houden. De rijkdom die werknemer van oliebedrijven ervaren blijft geïsoleerd in de bedrijven. Er hoeft geen scherpe daling van de werkloosheid te komen. Er is in een Caribisch artikel eens de vraag gesteld of een grote olievondst een zegen of een vloek kan betekenen. Het zou zowel een zegen als een vloek kunnen zijn, afhankelijk van wat de regeerders met de inkomsten van plan zijn.

In Suriname is het bewezen dat miljarden SRD gewoon kan verdampen, zonder dat ooit een verklaring wordt gegeven naar waar het geldt toe is gegaan. De economie van Suriname moet een vermogen ontwikkelen om veel geld te absorberen en dat kan alleen als de economie expandeert. Suriname heeft een kleine economie die geen miljarden op reguliere wijze kan absorberen in de vorm van bijvoorbeeld (vervangings)investeringen. Er is wel een vermogen in het informele/criminele circuit om miljarden op te zuigen. Verhoogde inkomsten door oliedollars kunnen voor een klein deel in het sociale programma worden gestopt, maar het overgrote deel kan in een zwart gat belanden vanuit de centrale bank.

Nu zegt de Staatsolie-directeur dat de factor geluk ook meespeelt. Hij zegt dat bij een andere keuze van volgorde van boringen, Guyana evengoed geen olie zou hebben aangetroffen. Het Surinaams olieverhaal is door de politisering een wazig en dubieus verhaal geworden, welke zich afspeelt boven de hoofden van de burgerij heen, ten gunste van de zelfbenoemde eigenaren van de olieplas.