De historie 

Reeds in 1797 werden er door gouverneur Friderici katoenplantages aan de linkeroever van de Nickerierivier aangelegd. Het waren de plantages Plaisance en Paradise. Hierna zouden nog vele andere katoen-, koffie-, en suikerplantages worden aangelegd door voornamelijk planters afkomstig van Engelse kolonies. Van het plaatsje Nieuw Nickerie was er toen nog geen sprake, de bouw daarvan zou 82 jaar later een feit zijn. Wel werd dicht aan zee, aan de rechteroever van de Nickerierivier, toen genaamd de Nickeriekreek, de militaire post Gordonspunt aangelegd. in volksmond ook wel de Punt genoemd. Rondom de post vestigden steeds meer mensen zich en er ontstond een dorpje die omstreeks 1840 de naam Nieuw Rotterdam kreeg. Het dorpje bestond uit 36 erven van 20 meter breed en 40 meter lang, die lagen aan twee loodrecht op elkaar staande straten van 18 meter breed. De hoofdstraat die liep van de rivier tot aan zee, van het zuiden naar het noorden, heette de Kerkstraat, vanwege de kerk die aan zee was gebouwd, evenals het huis van de Landdrost, de militaire gebouwen en de bakkerij. Ten zuid-oosten van de kerk was de begraafplaats “ Beau Sejour” op een schelprits aangelegd. Het dorpje kende een periode van bloei en welvaart. Door de ligging aan zee kon men genieten van de constant waaiende zeewind die verkoeling bracht en zorgde voor een gezond klimaat. De vruchtbare bodem in deze streek had ervoor gezorgd dat Neder-Nickerie en Coronie, die toen bekend stond als Opper-Nickerie, welvaart kende die werd voortgebracht door plantages, die bekend stonden vanwege hun schoonheid, hun pracht en hun bekoorlijkheid.

Een rijweg die liep van het dorpje langs de kust naar het oosten, zorgde voor de verbinding met de 10 katoen plantages die er waren, zoals: Union, Good Intend, Providence, Glocester en Rhijnie.

Op één gebied kende Nickerie toen al een zekere decentralisatie: de gedeeltelijke economische decentralisatie, enwel op het gebied van het verschepen van de opbrengsten van de plantages. Was het zo dat de opbrengsten van de plantages langs de Commewijne- en de Surinamerivier,  na te zijn gewogen - vanuit het Waaggebouw moesten worden verscheept, die van Nickerie werden door Hollandse en Amerikaanse schepen rechtstreeks opgehaald. Welk een trots gevoel moet dat de planters hebben bezorgd. Op de Punt hadden verschillende koop- en handwerkslieden hun verblijf, terwijl de plantages geen absenteïsme kende, en de eigenaren  ter plaatse woonden, wat zeer bevorderlijk was. De gebouwen, fabrieken, aanplanten waren in zeer goede staat, en de mensen genoten van hun rijkdommen en de gemakken van het leven.

De Nieuwe Wijk

Satellietfoto Noord-West Nickerie - 2002

Omstreeks 1850 veranderde er iets voor de kust van Nieuw-Rotterdam. Had de kust een periode van aanwas gekend, nu was de tijd voor afslag aangebroken. De zee begon  door het wegtrekken van de modderbank voor de kust delen van het land op te eisen. In 1863 werd Nieuw-Rotterdam bereikt. Men besloot daarom het dorp zo’n 400 meter naar achteren te verplaatsen, waarvoor een gebied  aan dezelfde rechteroever van de rivier werd ingepolderd. In 1870 werd de “ Nieuwe Wijk” in gebruik genomen en werd Nieuw-Rotterdam aan de zee prijs gegeven. Vier jaren later woonden er al 732 mensen in deze wijk en waren er 400 woningen. Maar al na enkele jaren was het wederom duidelijk geworden, dat ook deze plaats verlaten zou moeten worden, daar de “ honger van de zee aan land” niet was te stillen. Daarom werd besloten het dorpje voor de tweede keer te verplaatsen, dit keer meer landinwaarts en aan de linkeroever van de rivier.

In juni 1879 bezocht gouverneur C.A. van Sypesteyn Nickerie en bracht aan de nieuwe in aanbouw zijnde vestigingsplaats een bezoek. De werken ( kanalen, dammen, straten, kokers, sluizen enz.) waren kort voor het bezoek opgeleverd. De verordening van 26 mei 1879 werd op 8 augustus 1879 uitgegeven en werd met de langzame verhuizing aangevangen.

Pas in 1890 wordt de naam van Nieuw Rotterdam in officiële, reeds bestaande verordeningen in Nieuw Nickerie gewijzigd.

Van Frimangron tot mechanisatie

In 1888 woonden er nog steeds 117 mensen in Nieuw-Rotterdam, terwijl 675 personen reeds waren verhuisd naar Nieuw-Nickerie. Maar sindsdien heeft de vestiging een regelmatige groei gekend. Met de komst van de immigranten was het aantal inwoners van Nickerie verder toegenomen. Nieuw Nickerie met trots het centrum van het landbouwdistrict, heeft een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt. Het aantal inwoners van het district was in 1911 gestegen tot 6642, waarvan 3046 uit immigranten bestond.

Stroomopwaarts de rivier, of “ Tapsee” verbouwden de creolen, afstammelingen van de slaven, cacao en andere droge gewassen op 121 gronden, naast de 13 grote plantages. Enkele namen van gronden waren: Mijn Vermaak, Caledonia, Dankbaarheid, Mofina, Hoop en Industrie, Broedershoop, Eliza Marij, Liverpool, Hoop en Ashlede. Daar het de vrije negers waren die de gronden bebouwden, kunnen we stellen dat het district zijn eigen frimangron heeft gekend. Met het opkomen van de ballata-industrie, verlieten steeds meer mannen de gronden, waardoor de vrouwen en de kinderen de cacao alleen moesten verzorgen. De vrouwen en kinderen volgden daarna steeds meer de mannen, om zich ook in Nieuw Nickerie te vestigen.

Rijst-metamorfose

Rijstarealen Nickerie (Fotografie Akhiel Mahabier)

In de dertiger jaren werden meer mogelijkheden voor de landbouw in Nickerie ontdekt.  Maar met de komst van de mechanische landbouw in 1933, geïntroduceerd door de Firma van Dijk, kreeg Nickerie voorgoed een andere gedaante, zoals we dit district nog steeds kennen: de rijstschuur van het land. Nieuwe rijstrassen werden geteeld, nieuwe productiemethoden uitgeprobeerd. Vanwege de steeds kortere groeiduur van de rassen, werden twee oogsten per jaar mogelijk. Naast de rijst deed ook de bacoventeelt haar intrede. Gestart werd te Prins Bernhardpolder, waarna de Koningin Julianapolder opkwam.

Decentralisatie: op eigen benen

Het zakenleven heeft keurig op al deze en andere ontwikkelingen ingespeeld. Alle grote banken uit Paramaribo zijn thans in Nieuw Nickerie gevestigd, naast de grote handels firma’s. Telefoon, vijf radio- en drie televisiestations zijn de gewoonste dingen van de dag geworden. Naast de vijf Mulo scholen en negenentwintig lagere scholen, heeft het stadje een LTS en een Middelbare school en worden vele particuliere opleidingen verzorgd. Een moderne Streeksziekenhuis zorgt ervoor dat de zieken kunnen worden verpleegd en opgevangen. Steeds meer, en op meerdere gebieden, heeft Nickerie geleerd op zijn eigen benen te staan en krijgt de decentralisatiegedachte meer vorm. Zo zijn de eerste penitentiaire ambtenaren onlangs zelf door Nickerie afgeleverd. Op 18 juli 2004 is begonnen met de Elementaire Politie Opleiding. De Gewestelijke Politie Commandant Elfriet Metroos zei: ”Dat door de versnelde ontwikkeling ook in het district de behoefte aan politiepersoneel groot is”. Hij vond de tijd rijp dat we onze "eigen jongens” zouden opleiden. Hij heeft zich daarom persoonlijk daarvoor ingezet. Zo krijgt de decentralisatie meer body.

125 jaar Nieuw Nickerie

Luchtfoto Nieuw Nickerie - 2003 (Fotografie en graphics Akhiel Mahabier)

De voorzitter van de Commissie Viering 125 - jaar Nieuw Nickerie, Ronnie Terhaar zegt het volgende hierover: ”Nickerie staat in de startblokken voor haar decentralisatie, volgens het pilot-project Decentralisation Local Goverment Strengtening Program.  Daarom is bij deze viering gekozen voor het thema : Informatie brengt motivatie en participatie van de gemeenschap op weg naar decentralisatie. Voor het tot stand brengen van de gedeeltelijke financiële decentralisatie van het district zijn al nu voorbereidingen getroffen. Zo is er al een Districts-Administrateur benoemd, die al met zijn werkzaamheden is begonnen. Hij is de persoon die met andere personen en instanties zoals de Districtsraad, ervoor zal zorgen dat de belastinggelden van het district ter plekke worden aangewend. In het weekeinde van 8 augustus 2004 zal een programma worden afgewerkt. Naast het gewone vermaak, de speeltenten, zullen er sportactiviteiten worden georganiseerd. Een informatiebeurs zal er voor moeten zorgen dat de mensen op de hoogte worden gebracht van de laatste ontwikkelingen en de toekomstplannen die men voor Nickerie heeft. Onder andere zullen de stichtingen Projecta en Sahara, het Bureau Alcohol en Drugs daarbij een bijdrage leveren. Stichting SARI zal een culturele show organiseren, terwijl regeringsfunctionarissen en een muziekformatie  vanuit Paramaribo zullen afreizen om het feest samen met de Nickerianen te vieren. Tot nu toe hebben de mensen positief gereageerd op wat de commissie samen met de bevolking rond de viering zal doen”.

Terhaar spreekt de hoop uit dat alles succesvol verloopt en dat de bevolking daadwerkelijk participeert bij de komende activiteiten, die dwars door alle culteren heen zal gaan.

Administratieve verzelfstandiging

Met betrekking tot de komende decentralisatie werd contact gemaakt met de nieuwbakken Districts-Administrateur Jogiswar Nageswar. In de speciaal voor hem ingerichte ruimte op het Ditricts-Commissariaat zei hij het volgende:” Meetings met het volk in de verschillende wijken, naast de andere vormen van voorlichting, moeten de kennis bij de mensen omtrent de nieuwe aanpak bij de financiële decentralisatie van het district bijbrengen. Delen van de bevoegdheden van de centrale overheid zullen overgebracht worden naar het district. Het volk zal zelf bepalen aan welke zaken met prioriteit zal worden gewerkt. Kleine projecten kunnen in de toekomst met ter plaatse gegenereerd geld, los van Paramaribo worden uitgevoerd. De decentralisatie zal positieve zaken voor het district met zich meebrengen. Zo zullen de burgers zelf bepalen wat er in hun woongebied zal moeten gebeuren”. Nageswar zelf ziet de toekomst van Nickerie meer dan positief tegemoet. Hij is ervan overtuigd dat met de juiste inzet en intentie, de Nickerianen in staat zullen zijn, ook deze fase in de ontwikkeling van het district tot een goed einde te brengen.

Ook de Districts-Secretaris Carla Perk is die menig toegedaan. Zij geeft aan dat niet zomaar gekozen is voor een bepaald thema bij de viering van 125- jaar Nieuw Nickerie. “ Wij zijn er van uitgegaan dat vooral de issue van decentralisatie een hot item is. Indachtig de grondgedachte van de herdenkingsactiviteiten moeten wij zaken organiseren met de gedachte: voor de gemeenschap, door de gemeenschap. De nodige gelden zijn daarom niet afkomstig van de centrale overheid, maar zijn gekomen uit de gemeenschap en van vrienden elders in het land. Dat toont aan dat burgers in staat zijn om samen iets voor de gemeenschap te doen. Belangrijk is het te weten dat decentralisatie verschillende vormen kent, zoals de staatkundige-, bestuurlijke- en economische decentralisatie. Geleidelijk aan zal de gemeenschap geïnformeerd worden, om zodoende de volledige ondersteuning te geven, ter bevordering van de welvaart en welzijn van het district”.

Carla kijkt uit naar de dagen 6,7 en 8 augustus, de dagen waarop de herdenkingsactiviteiten zullen plaatsvinden. Ze hoopt dat vele mensen vanuit andere gebieden van het land naar Nickerie zullen trekken om samen met de Nickerianen feest te vieren. Ook hoopt zij, dat Nickerie erin zal slagen de decentralisatie tot stand te brengen. Ze zegt daarbij:” Suriname gefeliciteerd, Nickerie in het bijzonder gefeliciteerd met 125- jaar Nieuw Nickerie, Proficiat “!!