Nickerie.Net, vrijdag 17 oktober 2014

Populistisch trein-project zal vervoerssector ontregelen

Er komt voor de derde keer een trein in Suriname; op zich een goede zaak. Het beoogde treintraject loopt dwars door een dicht bevolkt gebied en stopt in het plaatsje Onverwacht, halverwege de route naar de luchthaven. Is dit plan wel goed voorbereid? De verkeerscongestie is dodelijk op de Indira Gandhiweg, waar zich dagelijks een kakofonie van ongelijkwaardige verkeersdeelnemers afspeelt; gemotoriseerd en niet gemotoriseerd. Nu komt er een trein bij op dit drukste deel van het compacte traject.

Het treinplan lijkt onvoldoende doordacht. De bevolking kreeg geen inspraak, het parlement mag gissen hoe de 'externe' financiering zal plaatsvinden. Hoe gaat Suriname dit peperduur plan – te betalen door een lening van 130 miljoen euro bij de ING bank- terugbetalen? Waarom is de Surinaamse expertise en ondernemerswereld uitgeschakeld? Het trein-project vergt een gedegen meerdimensionale infrastructuur ter bescherming van de arbeidsmarkt in de vervoerssector ; en die is er gewoon niet. Om maar te zwijgen over de ontbrekende training van personeel en talloze voorbereidingen in de sociaal maatschappelijke sfeer.

Verkeersroutes gebaseerd op militaire bezetting en monocultuur
Reeds in 1903 werd de Lawa Spoorlijn aangelegd van Paramaribo naar het Lawa gebied in Zuidoost Suriname. Het spoorlijn traject van circa 350 km werd in 3 etappes aangelegd van 1903-1912. Een contingent goedkope contractarbeiders uit Indonesië werd o.a. ingeschakeld bij de aanleg van de spoorlijn. De succesvolle immigratie van Javanen was immers in volle gang. Na de neergang van de goudsector en de Balata-rubber-industrie, raakte de boemeltrein in de vergetelheid. Tijdens en na de oorlog (1940-1945) kreeg deze deels opgeheven (station Kabel verdween onder het stuwmeer) treinverbinding een meer sociale functie, gericht op personenvervoer en toerisme.

Mijn moeder vertelde mij nog over spetterende volksfeesten in de treincoupés van de 'draisine' zoals de trein in de volksmond bekend stond, die daartoe afgehuurd konden worden. Vooral het traject Republiek-Paramaribo was interessant mede vanwege het tekort aan feestzalen en de volksballotage van besloten feesten van de elite bovenlagen. Het begrip 'buitensport' deed zijn intrede; volksvertier onttrokken aan de sociale controle van Paramaribo. Toen de eerste generatie Surinaamse intellectuelen terugkeerde uit het buitenland, heeft zij de bestuursambtenaren overtroefd met academische argumenten om de te dure treinverbinding maar op te heffen. Over het Surinaamse verkeersvraagstuk, de vervoerssector, het taxiwezen, naamgeving van straten en pleinen, cultureel erfgoed, wordt geen inhoudelijk debat gevoerd gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.

In Suriname doet men overhaast iets en gaat men daarna nadenken over hetgeen men onder druk van onbenullige argumenten gedaan heeft. Het nationale wegennetwerk is verouderd, qua routeplanning aangelegd om militair-strategische communicatie; koloniale bezettingsideologie en later gekoppeld aan plantagebelangen en de monocultuur rondom de export van grondstoffen. Vandaag de dag heeft de Surinaamse economie andere belangen en behoefte aan decentralisatie om o.a. de woekerende urbanisatie te beperken. Het verkeer is doodsoorzaak nummer een - bijna twee doden per week- en de Indira Ghandi weg (de drukste verkeersregio) neemt een belangrijk deel van de verkeersslachtoffers voor haar rekening.

'Succesvolle' taxicentrales te danken aan chaotische vervoerssector?
In gesprek met de directeur van Tourtonne-taxi, tot voor kort het grootste stadstaxi-bedrijf, vertrouwde de verwoede voetbalmanager, mij toe dat het taxiwezen in Suriname een enorme puinzooi is. De pijnpunten zijn o.a. de (on) betrouwbaarheid van de chauffeurs, de nachtelijke veiligheid, handhaving van de bedrijfsregels, de verkeerscongestie en de moeilijke begaanbaarheid van bepaalde regio’s. Binnen een wip en een zucht groeide Tourtonnes taxibedrijf uit tot een der grootsten in Suriname. Dat was niet primair te danken aan het bedrijf zelf, doch aan de noodzaak tot reorganisatie van de vervoerssector. Taxicentrale 1660. Een florerende nieuwe taxicentrale 1660 - de gele kanaries die Paramaribo een opvallend kleurige tint bezorgen, is momenteel de nationale hype. Toch is de explosieve groei van dit allernieuwste taxibedrijf geen verassing. Het taxiwezen is nog steeds een bruisende “free for all” bedrijfstak. De vrijheden in deze branche -willekeurige stopplaatsen, muziek in de bus, geen aankomst- en vertrektijden- vormen haar charme en noodlot tegelijkertijd. Elke autobezitter is in feite snorder en ondernemer (ZZP-er) tegelijk. Taxicentrale 1660 voorzag in een leemte en breidde haar autopark uit met tientallen auto’s.

Dat reeds bij de start 6 chauffeurs door wangedrag waren ontslagen, was een signaal van andere orde. Daargelaten hoe succesvol het bedrijf dan wel is, blijkt de in de pers geschetste excessieve groei van het nieuwe taxi-autopark, niets te zeggen over de aanpak van de structurele desorganisatie van de vervoerssector. Er zijn in deze sector honderden arbeidsplaatsen en duizenden belangen van chauffeurs en klanten die aan hun lot overgelaten lijken. Treinvervoer is slechts een aspect van de belangrijke vervoerssector en vergt een infrastructuur, gedegen voorbereiding en planning. De financiering en het beoogde economische rendement, en andere buiten beschouwing gelaten relevante technische aspecten, zijn niet minder problematisch. Het laatste wat een regering zou moeten doen is partijpolitiek bedrijven met de vervoerssector en dat lijkt nu juist wel het geval met de verkiezingen in aantocht. Vraag en aanbod zijn objectieve doch gelaagde graadmeters, die nauwgezet in groter (nationaal) verband dienen te worden bestudeerd.

Per twee Surinamers is er een auto in het verkeer. Er zijn dus meer dan 250.000 auto’s op een abominabel en fragiel wegennetwerk in een overvol Paramaribo dat als verkeersknooppunt geldt. Meer dan de helft van de bevolking woont in Paramaribo en staat machteloos tegenover de groeiende files, en parkeerproblemen en wegovergangen waar het recht van de brutaalste geldt. Het dichtstbevolkte gebied met de grootste instroom van binnenlandse migranten uit West- Zuid- en Oost Suriname bevindt zich Tussen Paramaribo en Lelydorp. Electoraal bezien, bevindt zich in deze regio van het geprojecteerde treintraject een kiezerspotentieel van meer dan tien zetels (van de totaal 51 beschikbare); het zuidelijk deel van district Paramaribo meegeteld. In deze kiezersvijver is het goed vissen vangen, maar deze politieke invalshoek draagt geen enkel deugdelijk argument aan –behalve populistische- voor een extra trein naast de geografisch reeds bestaande verkeerssituatie.

De geprojecteerde spoorverbinding doorboort een dichtbevolkt gebied, maar er worden geen extra economische regio’s verbonden. Men wordt in feite gemotiveerd in te stromen in de overvolle hoofdstad; urbanisatie. De demografie van Paramaribo, heeft heden – vooral vanwege de binnenlandse migratieprocessen- onbeheersbare vormen aangenomen waarbij nieuwe sub-urbane gebieden (no go area’s ) van kanslozen, criminelen en wilde occupanten (kraken en bezetten) zich in snel tempo uitbreiden.

Ontsluiting binnenland en verbinding economische regio’s prioriteit
Zanderij is verkeerstechnisch en nationaal bezien het centrum van beweging vanwege de internationale luchthaven aldaar. De bevolking uit alle windstreken heeft in een halve eeuw de weg gevonden naar deze luchthaven. Maar gegeven de acute volksnoodzaak Zanderij te bezoeken (bijvoorbeeld het afhalen en uitwuiven van familie van de 400.000 Surinamers in Europa) zijn twee regio’s zeer benadeeld namelijk; West (Nickerie/Apura, Coronie)en Oost (Albina, Moengo, Commewijne) Suriname.

Duizenden verkeersdeelnemers uit oost en west moeten eerst naar Paramaribo en dan zuidwaarts naar Zanderij. De Paramaribo/Zanderij route - op welk traject nu deels de trein gepland is- kan worden ontlast door te beginnen west Suriname rechtstreeks te verbinden met Zanderij. Kortom; een aan te leggen treinverbinding van Nickerie naar Apura (75 km) en van Apura naar Zanderij (300 km waarvan 75 km reeds aangelegd is), zal het gehele westen economisch en demografisch ontsluiten en in beweging brengen. Tevens is dan ook deels de geprojecteerde toekomstige verbinding richting Brazilië, om het Centraal Suriname Natuurreservaat heen aangelegd. Reeds 13 jaar is het Centraal Suriname Natuurreservaat -1, 6 miljoen hectare oerwoud met een rijkdom aan biodiversiteit en uitstervende diersoorten- erkend en beschermd als werelderfgoed monument door de UNESCO. Alarmerende berichten over stijging van de zeespiegel rechtvaardigen ook een zuidelijker gelegen Oost West verbinding.

Toekomstige groeikernen, die een stedelijk/industriële ontwikkeling kunnen doormaken via ontsluiting door o.a. onderhavig treintraject zijn: Nickerie (Wageningen) -Apura (Section en Washabo)- Kamp 50- Santigron /Donderskamp- Saron- Zanderij. Dit nationale traject kent minder demografisch/administratieve ambtelijke obstakels en zal als bijeffect de decentralisatie (arbeidsmigratie), het Toerisme een enorme boost geven. Het visionaire plan van Dr. Ir. Frank Essed zal bewaarheid worden. Eerdere “verloren gegane” inspanningen en kostbare investeringen om West Suriname tot ontwikkeling te brengen kunnen tot leven komen. Een immense kapitaalsvernietiging kan worden hersteld. Reeds voorbereide hydro-elektrische projecten zijn klakkeloos stopgezet, een aangelegde haven, houtzagerij- en stedelijke-infrastructuur in Apura, liggen te verrotten. Beleidsmakers kunnen nu nog het roer omgooien door het geprojecteerde treintraject-waarbij sombere wolken van toekomstige verspilling in de lucht hangen- te herzien en alsnog te kiezen voor ontsluiting en ontwikkeling van West Suriname.

Ludwich van Mulier, Nijmegen/Paramaribo

WWW.NICKERIE.NET

Email: info@nickerie.net

Designed by Galactica's Graphics